An-124 Rusłan
An-124 „Rusłan” (kod NATO „Condor”) – czterosilnikowy, odrzutowy, strategiczny samolot transportowy produkcji radzieckiej, zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Antonowa jako konkurent dla Lockheed C-5 Galaxy. W chwili oblotu 26 grudnia 1982 i późniejszej oficjalnej prezentacji podczas paryskiego salonu lotniczego (Paris Air Show) 28 maja 1985 był największym produkowanym samolotem transportowym świata, odbierając palmę pierwszeństwa amerykańskiemu Lockheed C-5 Galaxy[1][2].
An-124 Rusłan nad lotniskiem w Luksemburgu | |
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent |
Zakład Lotniczy Aviant, zakłady lotnicze w Uljanowsku |
Konstruktor |
biuro konstrukcyjne Antonowa |
Typ |
ciężki samolot transportowy |
Konstrukcja |
metalowa |
Załoga |
6-7 osób (2 pilotów, nawigator, radiotelegrafista, inżynier pokładowy, inżynier elektryk, technik urządzeń desantowych) |
Historia | |
Data oblotu | |
Lata produkcji |
od 1985 |
Liczba egz. |
56 [stan: koniec 2007] |
Liczba wypadków • w tym katastrof |
|
Dane techniczne | |
Napęd |
4 x dwuprzepływowe, silniki odrzutowe Łotariew D-18T |
Ciąg |
4 × 229,5 kN (4 × 23 430 kG) |
Wymiary | |
Rozpiętość |
73,3 m |
Długość |
69,1 m |
Wysokość |
28,7 m |
Powierzchnia nośna |
628 m² |
Masa | |
Własna |
175 000 kg |
Startowa |
392 000 kg |
Do lądowania |
330 000 kg |
Paliwa |
213 740 kg |
Zapas paliwa |
270 000 l |
Osiągi | |
Prędkość maks. |
865 km/h |
Prędkość przelotowa |
495-528 km/h |
Prędkość minimalna |
245 km/h |
Pułap |
12 000 m |
Pułap praktyczny |
10 000 m |
Zasięg |
16 500 km (z max. ilością paliwa) |
Długotrwałość lotu |
20 godz. |
Dane operacyjne | |
Przestrzeń ładunkowa | |
długość – 36,5 m szerokość – 6,40-6,68 m wysokość – 4,40 m | |
Rzuty | |
Historia
edytujPrototyp o numerze (SSSR 82002, Nr 318)[3] oblatano 26 grudnia 1982 w Kijowie[4]. Produkcję seryjną rozpoczęto, według różnych źródeł, w 1982 lub 1984 roku, w dwóch zakładach: Aviant w Kijowie (obecnie Ukraina) (w latach 1982–2003) oraz Aviastar w Uljanowsku (obecnie Rosja) (w latach 1984–2004). Skrzydła produkowano w zakładach w Taszkiencie i były transportowane na grzbiecie specjalnie przystosowanego samolotu transportowego Antonow An-22 „Anteusz”[2]. Maszyna weszła do służby w radzieckich wojskowych siłach transportowych w styczniu 1987. Wraz z rozpadem Związku Radzieckiego zaprzestano wytwarzania samolotu; niektóre źródła mówią o zakończeniu produkcji w połowie lat 90. XX w. W latach od 2000 do 2004 ukończono 5 egzemplarzy, których produkcji nie doprowadzono do końca wcześniej. W latach 2001 i 2002 dostarczono klientom po 1, a w 2004 – 3 egzemplarze maszyn w wersji An-124-100. Od tego czasu zaczęto rozważać ponowne uruchomienie produkcji wersji ze zmodernizowaną awioniką i ładownością podwyższoną o 30 t do 150 t. Pierwotnie wznowienie produkcji planowano na lata 2007/2008. Na przeszkodzie stanęły problemy natury formalno-prawnej, m.in. spór o miejsce produkcji pomiędzy – obecnie ukraińskimi zakładami Antonowa a Rosją jako prawnym następcą ZSRR. W 2009, na rosyjskich targach lotniczych MAKS w Moskwie, rosyjskie ministerstwo obrony miało podać, według agencji RIA Novosti, że zapadły decyzje dotyczące wznowienia produkcji[5][6]. 10 grudnia 2009 Dmitrij Miedwiediew podjął decyzję o transakcji dotyczącej dostaw 20 sztuk An-124 do roku 2020 dla sił powietrznych Federacji Rosyjskiej, za podpisanie umów do dnia 10 czerwca 2010 miał odpowiadać Władimir Putin[7].
Największy cywilny użytkownik An-124 (10 sztuk), linie lotnicze Volga-Dnepr Airlines, czarterowy przewoźnik cargo, wyraziły zainteresowanie nabyciem od 20 do 40 (zależnie od źródeł)[6] nowych egzemplarzy w latach 2011–2020.
Konstrukcja
edytujPółskorupowa, w układzie górnopłatu, wykonana z duraluminium i materiałów kompozytowych. Kabina załogi hermetyzowana, umieszczona na górnym pokładzie znajdującym się nad ładownią. Za kabiną załogi rozmieszczono toalety, kuchnię, przedział wyposażeniowy, dwie kabiny dla drugiej (zapasowej) załogi a nawet prysznice. Za centropłatem dzielącym górny pokład na części przednią i tylną znajduje się hermetyzowana kabina pasażerska z 88 miejscami[2].
Duża ładownia ma wymiary 36,5 × 6,4 × 4,4 m (dł. x szer. x wys.) i kubaturę 1160 m³ (w porównaniu ładownia Lockheed C-5 Galaxy: 36,91 × 5,79 × 4,09 m i kubatura 880 m³). Wrota ładowni znajdują się w hydraulicznie unoszonej sekcji dziobowej oraz w części ogonowej kadłuba. Komora ładunkowa wyposażona w dwie suwnice o łącznej nośności 20 000 kg. Podwozie 24-kołowe, chowane do kadłuba, w układzie trójpodporowym: podwozie główne składa się dwóch zespołów po pięć dwukołowych goleni po obu stronach kadłuba, podwozie przednie z dwóch dwukołowych goleni. Dzięki niezwykle solidnej konstrukcji podwozia samolot może lądować na lotniskach o słabej infrastrukturze i na nieprzygotowanych, bądź nieutwardzonych pasach lub na zmrożonym śniegu. Dzięki temu, że wszystkie zespoły podwozia są sterowane możliwe jest wykonanie zakrętu o 180° na pasie o szerokości 45 m. Specyficzna konstrukcja przedniego podwozia z podwójną golenią umożliwia jego częściowe wciągnięcie na ziemi, pochylenie całego kadłuba do przodu i załadunek np. pojazdów, mogących wjeżdżać do ładowni wprost z płyty lotniska, bez użycia dodatkowych ramp i podnośników. Znajdujące się na wyposażeniu dwa agregaty APU umożliwiają samodzielne uruchomienie silników maszyny, nawet w przypadku braku urządzeń rozruchowych na danym lotnisku. Taka konstrukcja samolotu zapewnia mu znaczną niezależność od wyposażenia docelowych lotnisk, istotnie zwiększając jego uniwersalność i zakres zastosowania[1][2].
Ponieważ An-124 ma na pokładzie wszystkie niezbędne pomoce do załadunku i rozładunku, nie ma żadnych specjalnych wymagań na lotnisku, do którego leci, ale może działać całkowicie samowystarczalnie. To sprawia, że są poszukiwanym pomocnikiem, szczególnie na obszarach kryzysowych i klęskach żywiołowych oraz jako wojskowe pojazdy transportowe[1].
W 2006 Dania wraz z 13 krajami NATO i Szwecją podpisała w programie SALIS (Short-term Airlift Interim Solutom) na okres kilku lat dokument zakładający wykupienie określonej ilości godzin rosyjskich ciężkich maszyn transportowych Antonow An-124 i Iljuszyn Ił-76. W ramach programu SALIS-NATO wykorzystanie samolotów An-124 ”Rusłan” w ramach krajowych potrzeb wynosiło od 50 do 300 godzin rocznie[1][2].
Wersje
edytuj- An-124 Rusłan
- Ciężki strategiczny samolot transportowy (wersja wojskowa)
- An-124-100
- Ciężki cywilny samolot transportowy
- An-124-100M-150
- Ciężki cywilny samolot transportowy z zachodnią awioniką
- An-124-102
- Ciężki cywilny samolot transportowy z kokpitem wyposażonym w nowoczesną awionikę typu EFIS
- An-124-130
- Planowana wersja rozwojowa
- An-124-135
- An-124-150
- Nowa wersja rozwojowa
- An-124-200
- Planowana wersja rozwojowa z silnikami General Electric CF6-80C2, o ciągu 263 kN każdy
- An-124-210
- Wersja planowana wspólnie z Air Foyle, mająca spełnić wymogi brytyjskiego programu Short Term Strategic Airlifter (STSA) z silnikami Rolls-Royce RB211-524H-T, o ciągu 264 kN każdy oraz awioniką Honeywell; program STSA przerwano w sierpniu 1999, po wznowieniu wygrał go Boeing C-17A.
Użytkownicy
edytujUżytkownicy wojskowi
edytujUżytkownicy cywilni
edytuj- AirCargo Bulgaria (1)
- Russian Cargo (1)
- Volga-Dnepr (10)
- Polet Airlines (8)
- Antonov Airlines (7)
Rekordy
edytuj„Rusłanem” ustanowiono kilka rekordów:
- osiągnięcie pułapu 10 750 m z ładunkiem 171 219 kg[2]
- przelot bez międzylądowania na trasie 20 150 km w ciągu 25,5 godziny[2]
- 1993 – najcięższy pojedynczy ładunek: ważący 135,2 t wraz ze stelażem transportowym generator Siemensa (sam generator 124 t). Rekord pobity dopiero 11 sierpnia 2009 przez An-225 Mrija.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Top 10: Die größten Flugzeuge der Welt - Platz 5: Antonow An-124.. www.flugrevue.de. [dostęp 2024-05-07]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g Antonow An-124 "Rusłan", 1982.. www.samolotypolskie.pl. [dostęp 2024-05-07]. (pol.).
- ↑ Historia i konstrukcja AN-124 na globalsecurity.org (ang.) [dostęp 2011-03-19].
- ↑ Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 22.
- ↑ „Wznowienie produkcji Antonowa An-124”. airliners.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-06)]., artykuł w portalu www.airliners.de z dn. 21.08.2009 (niem.) [dostęp 2011-03-17].
- ↑ a b AN-124 trafi do seryjnej produkcji [online], Lotnicza Polska, 8 grudnia 2009 [dostęp 2011-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-14] (pol.).
- ↑ rusłanów „20 Rusłanów dla WWS do 2020” artykuł w portalu wydawcy „Skrzydlatej Polski” www.altair.com.pl z dn. 25.12.2009 (pol.) [dostęp 2016-10-15].
Bibliografia
edytuj- Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
Linki zewnętrzne
edytuj- An-124 [online], Antonov [dostęp 2020-03-17] (ang.).
- An-124-100 Ruslan / Ruslan heavy transport and its modifications [online], Antonov [dostęp 2014-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-21] (ang.).