Anastazy Bitdorf
Anastazy Bitdorf lub Bittdorf[1][2] (ur. 28 lutego 1840 w Łodzi, zm. 26 czerwca 1900, tamże) – farbiarz, uczestnik powstania styczniowego, setnik kosynierów[3].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 lutego 1840 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 czerwca 1900 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Wyznanie | |
Życiorys edytuj
Bitdorf pochodził z niemieckiej, katolickiej rodziny trudniącej się farbiarstwem, która w XVIII w. przybyła do Tomaszowa Mazowieckiego[4]. Ukończył Łódzką Szkołę Realną[1]. Był organizatorem ruchu powstańczego w Łodzi w trakcie powstania styczniowego[5], a także setnikiem kosynierów w oddziale Józefa Sawickiego[3] w bitwie pod Dobrą 24 lutego 1863, w trakcie której został ciężko ranny, a następnie zesłany na Syberię za udział w powstaniu[4]. W 1892 był współzałożycielem Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” w Łodzi[3] m.in. wraz z Fryderykiem Sellinem, Leonem Gajewiczem i Bronisławem Wilkoszewskim[6]. Po powrocie z zesłania prowadził własną farbiarnię[7] przy ul. Ogrodowej w Łodzi[1]. Spoczywa na Starym Cmentarzu w Łodzi (lokalizacja 10A-1-4)[3].
Jego imieniem nazwano jedną z ulic Łodzi[2].
Życie prywatne edytuj
Był synem Antoniego Bitdorfa – radnego miasta Łodzi, ławnika miejskiego, pełniącego funkcję starszego w cechu szewców, właściciela browaru[3][8].
Order Virtuti Militari edytuj
Według informacji podanych na stronie Muzeum Miasta Łodzi powstańcy przyznali Bitdorfowi order Virtuti Militari "w wariancie przyznawanym do 1831", a sam order znajduje się w zbiorach Muzeum[1]. Jednakże w tamtym czasie władze powstańcze nie przyznawały żadnych orderów i odznaczeń. Takie wyróżnienia zaczęto wręczać dopiero po odzyskaniu niepodległości, w 1920 roku i w latach następnych orderem VM odznaczono 60 żyjących weteranów powstania; nazwiska Anastazego Bitdorfa nie ma na liście odznaczonych VM, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości ani Medalem Niepodległości[9]. Z kolei, wg innych źródeł ojciec Anastazego prawdopodobnie brał udział w powstaniu listopadowym, a "w rodzinnych pamiątkach z pietyzmem przechowywano srebrny krzyż Virtuti Militari"[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Łódzkie Oblicza Niepodległej, [w:] Panteon Wielkich Łodzian 2.0 [online], Muzeum Miasta Łodzi, 27 listopada 2018 [dostęp 2023-09-14].
- ↑ a b Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi. B [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2023-09-14].
- ↑ a b c d e „Piękno odzyskane”: pomniki bohaterów powstania listopadowego i styczniowego, Telewizja Polska S.A, 25 października 2019 [dostęp 2021-11-04] [zarchiwizowane 2021-11-04].
- ↑ a b c Marek Budziarek, Anastazy Bitdorf, „Gazeta Wyborcza–Łódź” (72), 26 marca 2001, s. 9 [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Rocznik łódzki [online], docplayer.pl [dostęp 2021-11-05].
- ↑ Z miasta, „Dziennik Łódzki” (128), 30 maja 1892, s. 1.
- ↑ Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska, Spacerownik [online], 27 października 2007 [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Mirosław Jaskulski, Prawdziwa fortuna [online], jkk.w4u.csk.umed.pl, 2 kwietnia 1996 [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Bogusław Szwedo: Powstańcy Styczniowi odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari. Mińsk Mazowiecki - Warszawa - Tarnobrzeg: Oficyna Wydawnicza "Zbroja" / Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 2013, s. 143-148. ISBN 978-83-63164-36-2.