Andrij Szewczenko

ukraiński piłkarz i trener piłkarski

Andrij Mykołajowycz Szewczenko, ukr. Андрій Миколайович Шевченко (ur. 29 września 1976 w Dwirkiwszczynie) – ukraiński trener i piłkarz, który występował na pozycji napastnika. W latach 1995–2012 reprezentant Ukrainy. Uważany przez wielu za jednego z najlepszych napastników w historii piłki nożnej[1][2][3]. Od 2024 prezes Ukraińskiego Związku Piłki Nożnej[4].

Andrij Szewczenko
Ilustracja
Andrij Szewczenko (2020)
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1976
Dwirkiwszczyna

Prezes Ukraińskiego Związku Piłki Nożnej
Okres urzędowania

od 25 stycznia 2024

Poprzednik

Andrij Pawełko

Odznaczenia
Bohater Ukrainy „Orderu Państwa” Order „Za zasługi” I klasy (Ukraina) Order „Za zasługi” II klasy (Ukraina) Order „Za zasługi” III klasy (Ukraina) Order „Za odwagę” III klasy (Ukraina)
Andrij Szewczenko
Андрій Шевченко
Ilustracja
Andrij Szewczenko (2011)
Pełne imię i nazwisko

Andrij Mykołajowycz Szewczenko

Data i miejsce urodzenia

29 września 1976
Dwirkiwszczyna

Wzrost

181 cm

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1986–1994 Dynamo Kijów
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1994–1999 Dynamo Kijów 117 (60)
1999–2006 Milan 208 (127)
2006–2009 Chelsea 48 (9)
2008–2009 Milan (wyp.) 18 (0)
2009–2012 Dynamo Kijów 55 (23)
W sumie: 446 (219)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1994–1995  Ukraina U-18 8 (5)
1994–1995  Ukraina U-21 7 (6)
1995–2012  Ukraina 111 (48)
W sumie: 126 (59)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
2016 Ukraina (asystent)
2016–2021 Ukraina
2021–2022 Genoa
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

W sezonie 2002/2003, wraz z Milanem zdobył Ligę Mistrzów UEFA, a w edycji 2004/2005 jej finalista. Laureat Złotej Piłki w 2004. Król strzelców Ligi Mistrzów w sezonach 1998/1999, 2000/2001 i 2005/2006 oraz zdobywca korony króla strzelców Serie A w sezonach: 1999/2000 i 2003/2004. W sezonie 2003/2004 zdobył Mistrzostwo Włoch, zdobywca Pucharu Włoch w sezonie 2002/2003, w 2003 zdobył Superpuchar UEFA, a rok później w Superpucharze Włoch.

Z 48 golami jest rekordzistą pod względem liczby strzelonych bramek w reprezentacji Ukrainy. Uczestnik Mistrzostw Świata 2006 i Mistrzostw Europy 2012.

Umieszczony na liście stu najlepszych piłkarzy w historii piłki nożnej FIFA 100 przez Pelé. W 2004 został Bohaterem Ukrainy.

Dzieciństwo edytuj

Ojciec Andrija, Mykoła, był wojskowym, a matka, Lubow, pracowała w przedszkolu. Szewczenko ma o trzy lata starszą siostrę Ołenę. W 1979 roku cała rodzina przeniosła się do Kijowa. Mykoła nie przepadał za futbolem, a Andrij talent do piłki nożnej odziedziczył po dziadku Hryhoriju[5].

Kariera piłkarska edytuj

Kariera klubowa edytuj

Gdy miał dziewięć lat, został dostrzeżony przez łowcę talentów Dynama Kijów i od tamtej pory związany był z tym klubem zwanym „chlubą Ukrainy”.

Urodził się na wsi, a w 1976 wraz z rodzicami przyjechali do Kijowa, gdzie w jednym z podwórkowych turniejów jego grę zauważył Ołeksandr Szpakow. On zaprosił go do Szkoły Piłkarskiej Dynama, przekonując rodziców, którzy planowali jego karierę wojskową[6]. W wieku szesnastu lat Andrij został włączony do pierwszej drużyny Dynama, a dwa lata później zadebiutował w dorosłej reprezentacji Ukrainy. Pierwszy gol zdobył 1 grudnia 1994 w wygranym meczu 4:2 z Dniprem[7]. Już wtedy był znany w całym swoim kraju. W Europie głośno zrobiło się o nim po rozegranym 5 listopada 1997 na stadionie Camp Nou meczu Ligi Mistrzów FC BarcelonaDynamo Kijów, kiedy to w pierwszej połowie spotkania młody Szewa ustrzelił klasycznego hat-tricka, a Dynamo wygrało 4:0. Natychmiast w kolejce po niego ustawiło się wiele europejskich potęg na czele z takimi klubami jak Manchester United, A.C. Milan, AC Parma, S.S. Lazio, Real Madryt czy FC Barcelona[8]. Najkorzystniejszą ofertę złożył włoski Milan proponując za młodego Ukraińca 35 mln dolarów. Gdyby do tego transferu doszło, Szewczenko stałby się najdroższym piłkarzem na świecie. Działacze Dynama stawali jednak na głowie, aby zatrzymać swoją gwiazdę. Andrij dostał w posiadanie willę, Mercedesa, a także gażę w wysokości 100 tys. dolarów rocznie.

A.C. Milan ostatecznie jednak dogadał się z szefami Dynama i udało im się sfinalizować transfer, którego suma opiewała na 26 mln dolarów. Andrij w pierwszym sezonie z 24 golami został królem strzelców Serie A. Także w kolejnych latach był czołową postacią Milanu. Jednak w tamtym okresie zespół z obiektu San Siro nie odniósł żadnego triumfu na arenie międzynarodowej. Podobnie było w reprezentacji Ukrainy, z którą nie zdołał awansować na mistrzostwa świata i Europy.

Upragniony puchar Ligi Mistrzów Szewa zdobył w sezonie 2002/2003, kiedy to A.C. Milan w finale tych rozgrywek pokonał inną włoską drużynę – Juventus F.C., a Szewczenko wykorzystał decydującego karnego. W 2005 z Ukraińcem w składzie Milan znów dotarł do finału, jednak tym razem nie sprostał angielskiemu Liverpool F.C. Decydującej jedenastki nie wykorzystał właśnie Szewczenko, którego strzał z „wapna” zdołał obronić Jerzy Dudek. Podczas swojej kilkuletniej przygody we Włoszech, Szewa osiągnął kilka sukcesów z Milanem także na niwie krajowej. Dwukrotnie zostawał także najlepszym strzelcem Serie A, a tygodnik „France Football” przyznał mu w 2004 Złotą Piłkę.

W 2006 odszedł z Milanu do Chelsea z powodów rodzinnych za 30 mln funtów. Strzelił bramkę w meczu 1/8 Finału Ligi Mistrzów z FC Porto.

W 2008 roku, po bardzo słabym sezonie w zespole The Blues (zaledwie czwarty napastnik, na dodatek nękany kontuzjami), wrócił do klubu, w którym odnosił największe sukcesy – Milanu. We włoskiej drużynie Szewczenko wystąpił w 18. ligowych meczach w których nie strzelił żadnego gola. Latem 2009 roku powrócił do The Blues. 29 sierpnia 2009 po 10 latach znów został graczem Dynama Kijów, podpisując dwuletni kontrakt[9].

Jest drugim najlepszym strzelcem w historii klubu A.C. Milan. Zdobył dla włoskiego klubu łącznie 175 bramek, wyprzedzając takie sławy światowej piłki, jak Gianni Rivera, Marco van Basten, czy José Altafini. Ustępuje jedynie słynnemu Szwedowi Gunnarowi Nordahlowi[10].

Jest dziesiątym najlepszym strzelcem w historii Ligi Mistrzów (48 bramek). Wyprzedza w tej klasyfikacji takich piłkarzy, jak Alessandro Del Piero, czy Rivaldo. Ustępuje natomiast m.in. Raúlowi, Filippo Inzaghiemu, Ruudowi van Nistelrooyowi, Karimowi Benzemie, Robertowi Lewandowskiemu, Lionelowi Messiemu i Cristiano Ronaldo[11].

Kariera reprezentacyjna edytuj

25 marca 1995 debiutował w reprezentacji Ukrainy w spotkaniu eliminacyjnym do Euro-96 z Chorwacją przegranym 0:4. Wszedł na boisko w 76 minucie. Łącznie w „Zbirnij” zagrał ponad 100 razy i strzelił 48 goli (rekord).

Na Mistrzostwach Świata w Niemczech zdobył 2 bramki, a z reprezentacją Ukrainy dotarł do ćwierćfinału. W ćwierćfinale przegrali z przyszłymi mistrzami świata Włochami 0:3 i skończyli debiut w Mistrzostwach świata.

Na Euro 2012 w pierwszym meczu ze Szwecją wygranym 2:1 zdobył dwie bramki. Zagrał także w meczach z Francją i Anglią. Po odpadnięciu Ukrainy z turnieju ogłosił koniec swojej kariery w reprezentacji.

Kariera trenerska edytuj

W 2012 jego nazwisko pojawiło się w kontekście następcy Olega Błochina na stanowisku selekcjonera reprezentacji Ukrainy[12]. Szewczenko odrzucił propozycję objęcia funkcji selekcjonera drużyny narodowej argumentując zbyt młodym wiekiem. 16 lutego 2016 zgodził się na propozycję pomocy w treningu reprezentacji Ukrainy[13]. 15 lipca 2016 stanął na czele reprezentacji Ukrainy[14], którą prowadził do 1 sierpnia 2021[15].

Pozostała działalność edytuj

W 2004 poparł kandydaturę Wiktora Janukowycza na prezydenta Ukrainy w wyborach w 2004[16]. 28 lipca 2012 ogłosił zakończenie piłkarskiej kariery[17]. Decyzję umotywował zaangażowaniem w politykę[18]. Wstąpił do partii Ukraina – Naprzód! i z jej ramienia wystartował w wyborach parlamentarnych w 2012 roku[19]. Jednak jego ugrupowanie nie weszło do Rady Najwyższej, uzyskując 1,58% głosów[20].

25 stycznia 2024 został wybrany prezesem Ukraińskiego Związku Piłki Nożnej, otrzymując 93 głosy z 94 możliwych (był jedynym kandydatem, a sam się wstrzymał od głosu)[4][21].

Statystyki edytuj

Stan na 19 czerwca 2012.

Klub Sezon Liga Puchar Europuchary Razem za klub Reprezentacja
Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki
  Ukraina
Dynamo Kijów 1994-95 17 1 4 1 2 1 23 3 2
1995-96 31 16 5 1 2 2 38 19 2 1
1996-97 20 6 0 0 0 0 20 6 6 2
1997-98 23 19 8 8 10 6 41 33 4 3
1998-99 26 18 4 5 14 10 44 33 8
  Włochy
A.C. Milan 1999-00 32 24 5 4 6 1 43 29 7 3
2000-01 34 24 3 1 14 9 51 34 7 5
2001-02 29 14 3 0 6 3 38 17 6 5
2002-03 24 5 4 1 11 4 39 10 6 2
2003-04 32 24 2 0 11 5 45 29 4 1
2004-05 29 17 1 3 10 6 40 26 8 5
2005-06 28 19 0 0 12 9 40 28 9 4
  Anglia
Chelsea F.C. 2006-07 30 4 11 7 10 3 51 14 4 2
2007-08 17 5 3 2 4 1 24 8 8 4
  Włochy
A.C. Milan 2008-09 18 0 1 1 7 1 26 2 6 4
  Anglia
Chelsea F.C. 2009-10 1 0 0 0 0 0 1 0
  Ukraina
Dynamo Kijów 2009-10 21 7 2 0 6 1 29 8 7 2
2010-11 18 10 2 1 12 5 32 16 5 1
2011-12 14 6 1 0 5 0 20 6 3 2
Dynamo Kijów 170 83 26 16 51 25 247 124
A.C. Milan 226 127 19 10 77 38 322 175
Chelsea F.C. 48 9 14 9 14 4 75 22
Łącznie 403 201 56 34 125 62 583 297 111 48

Sukcesy i odznaczenia edytuj

Sukcesy klubowe edytuj

Dynamo Kijów

A.C. Milan

Chelsea

Sukcesy reprezentacyjne edytuj

Sukcesy indywidualne edytuj

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Andriy Shevchenko, Best 100 Footballers in the World, 22 listopada 2020 [dostęp 2023-12-18] (ang.).
  2. Shevchenko ranked 31st in FourFourTwo's list of top football players of 21st century, english.nv.ua [dostęp 2023-12-18] (ang.).
  3. Interfax-Ukraine, Dynamo Kyiv forward Andriy Shevchenko among world's best strikers - Jan. 11, 2010, Kyiv Post, 11 stycznia 2010 [dostęp 2023-12-18].
  4. a b Wirtualna Polska Media, Legenda futbolu objęła ważne stanowisko. "Piłka ma pomóc przezwyciężyć traumy wojenne", sportowefakty.wp.pl, 25 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  5. Биография. sheva7.com. [dostęp 2014-11-29]. (ukr.).
  6. Золотой мяч Александра Шпакова.
  7. Carpe diem. Андрей Шевченко забил сотый гол за „Динамо” - UA-Футбол. (ros.)
  8. Андрей Шевченко – 25 Ноября 2008 – Интересные статьи про футбол – Футбол.Новости футбола России и Европы.
  9. Andriy Shevchenko leaves Chelsea to return to Dynamo Kyiv.
  10. ACMilan.PL. acmilan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-01)]..
  11. Europejskie Puchary: Klasyfikacja strzelców wszech czasów. futbolnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-25)]..
  12. Telewizja Polska S.A, Szewczenko selekcjonerem kadry Ukrainy?, sport.tvp.pl, 12 listopada 2012 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  13. Шевченко став тренером збірної України – UA-Футбол. (ukr.)
  14. Шевченко – головний тренер збірної України – UA-Футбол. (ukr.)
  15. Telewizja Polska S.A, Pożegnanie na... Instagramie. "Szewa" nie jest już trenerem reprezentacji Ukrainy, sport.tvp.pl, 1 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  16. Wirtualna Polska Media, "Naród płakał przez ciebie z rozpaczy". Trudna prawda o Szewczence, sportowefakty.wp.pl, 24 stycznia 2022 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  17. Oficjalnie: Andrij Szewczenko zakończył piłkarską karierę, Transfery.info, 28 lipca 2012 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  18. Zamiana z napastnika w polityka, Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  19. Koalicja, opozycja i "opozycja". Kliczko i Szewczenko pomogą reżimowi?, TVN24, 28 października 2012 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  20. опрацьованих протоколів по Україні, cvk.gov.ua, 8 listopada 2012 [dostęp 2024-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] (ukr.).
  21. Nowa, ważna rola Andrija Szewczenki. Ukraińcy oficjalnie ogłaszają, sport.interia.pl [dostęp 2024-01-25] (pol.).
  22. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 897/2005 – Офіційне представництво Президента України.
  23. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 849/2006 – Офіційне представництво Президента України.
  24. Андрій Шевченко став першим заслуженим майстром спорту в незалежній Україні | Хрещатик – Київська мунiципальна газета.
  25. Про відзначення нагородами України працівників фізичної культури і спорту | від 15 жовтня 1999 року N 1338/99.
  26. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 478/2003 – Офіційне представництво Президента України.
  27. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 1591/2004 – Офіційне представництво Президента України. president.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]..
  28. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 697/2006 – Офіційне представництво Президента України. president.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]..
  29. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 435/2012 Про відзначення державними нагородами України. president.gov.ua. [dostęp 2012-08-03]. (ukr.).

Linki zewnętrzne edytuj