Andrzej Babiński (poeta)
Andrzej Babiński (ur. 5 stycznia 1938 w Białymstoku, zm. 14 maja 1984 w Poznaniu) – polski poeta, przyjaciel Edwarda Stachury, jeden z polskich poetów wyklętych.
 portret Andrzeja Babińskiego autorstwa Zbigniewa Kresowatego | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Życiorys edytuj
Andrzej Babiński urodził się w Białymstoku. Dzieciństwo, które przypadło na okres II wojny światowej spędził na wsi białostockiej. Jednakże jego poetycki życiorys związany jest nierozłącznie z Poznaniem. W latach 1957-1961 studiował filozofię na sekcji psychologicznej Wydziału Filozoficznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zrezygnował prawie pod koniec pięcioletnich studiów magisterskich.
Pierwsze wiersze Babińskiego opatrzone są datą 1954. Bloki utworów publikował początkowo w prasie na łamach „Poezji”, „Radaru”, „Nurtu”, także w czasopismach studenckich. W latach 1972-1974 był współredaktorem poznańskiego „Nowego Dzwonka Porannego”.
Łączyła go przyjaźń z Edwardem Stachurą, Ryszardem Milczewskim-Bruno, Wincentym Różańskim. Babiński ciężko przeżył śmierć Stachury, której poświęcił jeden ze swych najbardziej znanych wierszy Nad grobem Stachury.
W 1975 roku zadebiutował tomem poezji Z całej siły, za który w 1976 r. otrzymał Nagrodę „Peleryny” w gdańskim Konkursie „Czerwonej róży”. W 1977 roku wydał kolejny tom wierszy Znicze, nagrodzony w roku następnym Medalem Galerii Nowej w Poznaniu.
Laureat Konkursu IV Dnia Poezji (Warszawa 1969), Turnieju Wiersza o Poznaniu i Wielkopolsce (1975), „Zielonej Wazy” (1976), a także konkursu „U źródeł nowego wieku” (1977).
Zmarł śmiercią samobójczą w wyniku upadku z mostu Marchlewskiego w Poznaniu (obecnie most Królowej Jadwigi). Śledztwo wykluczyło możliwość morderstwa. Prokurator Rejonowy z Poznania stwierdził ostatecznie: „Jego samobójstwo było niewątpliwie wynikiem skumulowania się dwóch czynników, a mianowicie choroby psychicznej i postawy twórczej”. Został pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 35-4-1-19)[1].
Twórczość edytuj
Wiersze Andrzeja Babińskiego są dość znacznie spolaryzowane, obok tkliwych tęsknych wierszy poświęconych Poznaniowi, czy też niespełnionej miłości jego życia Krystynie Orłow, znajdujemy inne pełne okrucieństwa i śmierci. Choroba psychiczna z którą zmagał się Babiński (schizofrenia paranoidalna) skutecznie uniemożliwiała mu swobodny rozwój kariery poetyckiej. Wielokrotnie tematem wierszy poety są wizje katastroficzne w których autor próbuje zmierzyć się ze śmiercią, z odrzuceniem. Stwierdza to np. w wierszu z 1969 r. pt. „*** [Tylko mi Ziemi całej...]”, w którym możemy przeczytać:
Odcięty i zapadły z metropolią w podziemiach / na próżno wołam SOS / Już głosem obłąkanego wołam Nikt nie śpieszy z pomocą...
W dziesięć lat później po śmierci przyjaciela (Edwarda Stachury) napisał w zrezygnowaniu:
Utraciłem przyjaciela. teraz jestem przydrożnym kamieniem. Być nim nie chcę. Podłożę pod niego cała ziemię.
Utwory Babińskiego są dość trudne w odbiorze, wymagają dużego skupienia i czujności czytelnika. Część wierszy poety przepojonych jest romantyzmem i subtelną erotyką jak np. „*** (Rosa na nasturcjach się stęcza...)”:
Rosa na nasturcjach się stęcza / Ptaki w twój ogród zlatują / Kwiaty rozkwitły gdy patrzyłaś na mnie uśmiechnięta / W cichości twoich oczu czułych (...) W rozłące często ty jedna znasz mój adres / A ja bez twego zdjęcia nie wyruszam w podróże / Oczyma swymi na niebie zapaliłaś wspólną nam gwiazdę / I znów mam próg i klamkę i ciebie na dłużej.
Babiński pisał także wiersze tematycznie powiązane z miejscami, w których przebywał – „Poznań”, „Wieś”, „Na dworcu we Wrocławiu”.
Dzieła edytuj
- Tomiki wydane za życia autora:
- „Z całej siły” (seria „V generacja”, 1975)
- „Znicze” (1977)
- Tomiki pośmiertne:
- „Znicze i inne wiersze (1954-1983)” (1985)
- „Uwierzenie moje” (2000)
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Edmund Pietryk, Bagno i hymn, Poznań 1984
- Feliks Fornalczyk, Posłowie do tomiku Znicze i wiersze, Poznań 1985
- Sebastian Chłosiński, Stracony dla świata, [w:] Esensja, słowo i obraz. nr 07 (XXIX), wrzesień 2003