Andrzej Seweryn

polski aktor i reżyser

Andrzej Teodor Seweryn (ur. 25 kwietnia 1946 w Heilbronn[1]) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, od 2011 dyrektor naczelny Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie.

Andrzej Seweryn
Ilustracja
Andrzej Seweryn (2019)
Imię i nazwisko

Andrzej Teodor Seweryn

Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1946
Heilbronn

Zawód

aktor, reżyser

Współmałżonek

1. Bogusława Blajfer
2. Krystyna Janda
3. Laurence Seweryn
4. Mireille Maalouf
5. Katarzyna Kubacka

Lata aktywności

od 1964

Zespół artystyczny
Teatr Ateneum w Warszawie
(1968–1980)
Comédie-Française
(1993–2013)
Teatr Polski w Warszawie
(od 2011)
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza” Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Zasługi (Francja) Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Faksymile

Przez Gustawa Holoubka, Tadeusza Łomnickiego i Zbigniewa Zapasiewicza został w 1990 uznany za jednego z trzech największych polskich aktorów dramatycznych po 1965 (obok Piotra Fronczewskiego i Wojciecha Pszoniaka)[2].

Życiorys

edytuj

Syn Zdzisława i Zofii[3]. Urodził się w niemieckiej miejscowości Heilbronn, dokąd jego rodzice podczas II wojny światowej trafili na roboty przymusowe[3]. Jego matka przez wiele lat pracowała jako garderobiana w Teatrze Polskim w Warszawie[3]. Andrzej Seweryn w młodości należał do walterowców[4]. Ukończył XLI Liceum Ogólnokształcące im. Joachima Lelewela w Warszawie[5]. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1968), studiował na roku m.in. z Piotrem Fronczewskim.

W listopadzie 1968 został aresztowany za produkcję i kolportaż ulotek skierowanych przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Został osadzony w tzw. więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie. Zwolnienie uzyskał na mocy amnestii z lipca 1969. W drugiej połowie lat 70. prowadził zbiórkę pieniędzy na rzecz Komitetu Obrony Robotników, był inwigilowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL[6].

15 sierpnia 1968 zadebiutował jako aktor teatralny. Od tegoż roku do 1980 był członkiem zespołu aktorskiego Teatru Ateneum w Warszawie[1]. W pierwszej połowie lat 70. wykładał na stołecznej PWST[7]. Grywał w Teatrze Telewizji, większą rolę filmową otrzymał w 1970, gdy zagrał w Albumie polskim Jana Rybkowskiego[1]. Wystąpił w wielu filmach Andrzeja Wajdy (Ziemia obiecana, Dyrygent, Pan Tadeusz, Zemsta), grał także m.in. u Agnieszki Holland, Stevena Spielberga, Jerzego Hoffmana i Jacka Bromskiego[1][8].

W 1980 wyjechał do Francji, gdzie pozostał w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego[7]. Został aktorem teatrów francuskich i kinowych produkcji filmowych. Zaangażowany – jako trzeci cudzoziemiec w historii teatru francuskiego – do jednego z najbardziej prestiżowych teatrów na świecie Comédie-Française (1993). W 1995 został 493. socjetariuszem Komedii Francuskiej, a w 2013 socjetariuszem honorowym (fr. sociétaire honoraire)[9][10]. Był profesorem w École nationale supérieure des arts et techniques du théâtre w Lyonie oraz w Conservatoire national supérieur d’art dramatique (CNSAD) w Paryżu[11]. W 2006 zadebiutował jako reżyser filmowy swoim obrazem Kto nigdy nie żył… z Michałem Żebrowskim w roli głównej.

Na stałe do Polski powrócił w 2010 i zamieszkał w Warszawie. 1 stycznia 2011 objął stanowisko dyrektora Teatru Polskiego[12].

W 2000 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności[13]. Był członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010[14] oraz w 2015[15].

W 2024 był jurorem w programie telewizyjnym TVN Czas na show. Drag me out[16][17].

Życie prywatne

edytuj

Był mężem Bogusławy Blajfer (1970–1973), następnie Krystyny Jandy (1974–1979), z którą ma córkę Marię Seweryn, również aktorkę. Jego trzecią żoną była Laurence Bourdil (1982–1987), z którą ma syna Yanna, a czwartą Mireille Maalouf (1988–2012), z którą ma syna Maximiliena[18]. Piątą żoną aktora w 2015 została Katarzyna Kubacka. Jego krewnym był Wojciech Seweryn[19]. Deklaruje się jako katolik[20].

Filmografia

edytuj

Filmy fabularne[1][8]

edytuj
 
Andrzej Seweryn (2008)
 
Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski i Andrzej Seweryn (2012)
 
Andrzej Seweryn na Festiwalu Filmowym w Gdyni (2016)
 
Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach

Reżyser[1]

edytuj

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj
 
Gwiazda w Alei Gwiazd w Łodzi

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Andrzej Seweryn w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2023-03-06].
  2. PIOTR FRONCZEWSKI skończył 70 lat! Zobacz wszystkie wcielenia Pana Kleksa. gala.pl, 8 czerwca 2016. [dostęp 2019-07-06].
  3. a b c Andrzej Seweryn w żałobie. Zmarła mu matka. Pracowała jako sprzątaczka i szatniarka. se.pl, 8 października 2020. [dostęp 2024-05-06].
  4. Seweryn: Należałem do walterowców, z czerwonymi chustami chodziliśmy po mieście. wnas.pl, 27 stycznia 2013. [dostęp 2015-03-21].
  5. Absolwenci. lelewel.waw.pl. [dostęp 2017-12-03].
  6. Filip Gańczak: Filmowcy w matni bezpieki. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2011, s. 174–200.
  7. a b Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2015-03-21].
  8. a b Andrzej Seweryn w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2024-03-03].
  9. Paryż. Andrzej Seweryn honorowym socjetariuszem Komedii Francuskiej. e-teatr.pl, 20 grudnia 2012. [dostęp 2018-01-08].
  10. Andrzej Seweryn. comedie-francaise.fr. [dostęp 2018-01-08]. (fr.).
  11. Andrzej Seweryn: Biographie. comedie-francaise.fr. [dostęp 2015-03-21]. (fr.).
  12. Andrzej Sewerym. teatrpolski.waw.pl. [dostęp 2015-03-21].
  13. Członkowie. „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności”. Rok 2021, s. 27, 2022. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. [dostęp 2022-06-30]. 
  14. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-21].
  15. Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista. dziennik.pl, 16 marca 2015. [dostęp 2015-03-21].
  16. Maciej Kozielski, Michał Niedbalski: „Czas na show. Drag Me Out” w wiosennej ramówce TVN. Mucha, Seweryn i Szpak w jury. press.pl, 19 stycznia 2024. [dostęp 2024-03-27].
  17. „Czas na Show. Drag Me Out” ogląda 600 tys. widzów. Ich liczba spada z odcinka na odcinek. wirtualnemedia.pl, 21 marca 2024. [dostęp 2024-03-27].
  18. Życie na Gorąco”. Nr 16, s. 56–57, 16 kwietnia 2015. 
  19. Edward Michocki: Życiorysy do nowych tablic katyńskich. mielec.pl, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2015-03-21].
  20. Sto pytań do…. tvp.pl, 18 maja 2024. [dostęp 2024-05-21].
  21. Radosław Czyż: Andrzej Seweryn jako drag queen w nowym serialu Netfliksa. wyborcza.pl, 11 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-11].
  22. M.P. z 1997 r. nr 46, poz. 447.
  23. M.P. z 2008 r. nr 94, poz. 808.
  24. Seweryn odmówił przyjęcia Nagrody Specjalnej im. Zbyszka Cybulskiego. wyborcza.pl, 2 listopada 2009. [dostęp 2015-03-21].
  25. Andrzej Seweryn nagrodzony na festiwalu filmowym w Locarno. onet.pl, 13 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-14].
  26. Złote Lwy dla „Ostatniej rodziny”. tvn24.pl, 24 września 2016. [dostęp 2016-09-24].
  27. Grażyna Szlęzak-Wójcik: Aktorzy Niezwykli otrzymają Kamienie Optymizmu. radio.kielce.pl, 2 maja 2017. [dostęp 2021-05-29].
  28. Uchwała 179/18 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 13 listopada 2018 r.. mazovia.pl, 15 listopada 2018. [dostęp 2023-10-04].
  29. Orły 2023: Dla kogo polskie Oscary? Dziś poznamy laureatów!. interia.pl, 6 marca 2023. [dostęp 2023-03-06].
  30. Andrzej Seweryn Honorowym Obywatelem Miasta Łodzi. Wyjątkowa uroczystość w Monopolis. lodz.pl, 18 lipca 2024-07-18. [dostęp 2024-07-18].

Bibliografia

edytuj