Andrzej Strzelecki (weterynarz)
Andrzej Strzelecki (ur. 10 listopada 1920 w Cieszanowie, zm. 2002 w Sanoku) – lekarz weterynarz ze stopniem naukowym doktora, uczestnik walk na froncie zachodnim podczas II wojny światowej, amatorsko artysta-malarz.
c.jpg)
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
lekarz weterynarz |
| Odznaczenia | |
     
| |
.jpg)
Życiorys edytuj
Urodził się 10 listopada 1920 w Cieszanowie[1][2]. Był wnukiem Jana (sekretarz Rady Powiatowej w Cieszanowie) i Cezaryny z domu Mikułowskiej oraz synem Bolesława i Marii z domu Wolańskiej[3][4]. Jego ojciec był lekarzem powiatowym weterynarii, a rodzina mieszkała w Cieszanowie, a potem w Lubaczowie[3][4]. Był bratankiem Jadwigi Szajowskiej (1907–1985, nauczycielka, poetka) i Łucji Charewiczowej (1897–1943, historyczka)[4].
W 1939 ukończył Gimnazjum i Liceum Humanistyczne w Samborze[2]. W 1939 podjął studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie[1]. Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji sowieckiej został relegowany z uczelni, przemianowanej na Lwowski Instytut Weterynaryjny[5]. W marcu 1940 udał się przez Węgry na Zachód i trafił do Francji, gdzie 4 kwietnia 1940 wstąpił do formowanego tam Wojska Polskiego[1][2][3][5]. Był kanonierem w 2 baterii II dywizjonu 3 pułku artylerii pancernej w składzie 3 Dywizji Piechoty[2]. Następnie służył w samodzielnej baterii przeciwpancernej w 3 pułku artylerii lekkiej[2]. Wraz z żołnierzami tej jednostki po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii[2].
W Szkocji został żołnierzem I Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[1][3]. Służył w 2 baterii II dywizjonu 1 pułku artylerii pancernej[2]. W 1940 został absolwentem szkoły podoficerskiej, a w 1942 Szkołę Podchorążych Artylerii jako kapral podchorąży[2][3][5]. Od sierpnia 1942 służył w 1 pułku artylerii pomiarowej[2]. Na początku stycznia 1943 wraz z jednostką drogą morską został skierowany na Środkowy Wschód i przydzielony do 2 Korpusu Polskiego[1][2][3][5]. Od kwietnia 1943 przebywał w Iraku[2]. Po tym jak zorganizowano ww. 1 pap, służył w 2 baterii pomiarów wzrokowych II dywizjonu[2].
Odbył z wojskiem szlak bojowy do Włoch, uczestniczył w kampanii włoskiej w 1944, w tym w bitwie o Monte Cassino, gdzie został ranny[6][1][2][3]. Po tym jak alianci zajęli miasto Faenza, otrzymał Order Virtuti Militari[1][2][3][5]. 1 kwietnia 1945 otrzymał mianowanie na stopień podporucznika artylerii[2][3].
W 1946 studiował na pierwszym roku weterynarii w Bolonii[3]. Następnie wraz ze swoim pułkiem trafił do Anglii (wyspa Anglesey)[2][3].
Po wojnie powrócił do Polski w 1947[3]. Nie został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego z uwagi na służbę w armii gen. Andersa[3]. Został uznany za inwalidę wojennego[1]. Kontynuował studia weterynaryjne w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu, które ukończył w 1951[1][2][3][5]. Od tego roku pracował jako kierownik lecznic w Lesku, Brzegu, Koźlu, Mosznej[2]. W 1966 uzyskał stopień doktora nauk weterynaryjnych[1][2][3]. Od 1971 był zatrudniony w Wojewódzkim Zakładzie Weterynarii w Opolu, gdzie pełnił funkcję wojewódzkiego inspektora weterynarii[2][1]. Jego specjalizacją było leczenie koni[3]. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Sanoku[1]. Należał do koła w Sanoku ZBoWiD[7]. Został mianowany na stopień kapitana w stanie spoczynku[1].
W latach 50. jego żoną została Anna Krystyna Taworska (1923–2007, siostra Tadeusza Taworskiego, także doktor lekarz weterynarii, tłumaczka języka hiszpańskiego[8]), z którą miał syna Stefana (1953–2003, oficer zawodowy Wojska Polskiego)[1][2][9]. Zmarł w 2002 w Sanoku[10][2][11]. Został pochowany na cmentarzu w Lisznej koło Sanoka[2]. W tej wsi Anna Taworska miała posiadłość[12].
Twórczość edytuj
Od młodych lat amatorsko zajął się malarstwem artystycznym[1][13][3]. Jego prace prezentowano na wystawach dla amatorów w Polsce i za granicą m.in. w: Kędzierzynie, Brzegu, Raciborzu, Pruchniku, Krapkowicach oraz Warszawie[1]. 15 listopada 2000 w Muzeum Historycznym w Sanoku otwarto wystawę obrazów Andrzeja Strzeleckiego[1].
Zainteresowanie sztukami pięknymi rozwijał od 10 roku życia[4]. Później wskazówek udzielał mu prof. A. Pednarski w zakresie technik malarskich[4]. We Włoszech wspierał go w tym Penschard, pod wpływem którego tworzył pejzaże i obrazy architektury[4]. Sam o sztuce mówił[4]:
„Dopiero po 35 roku życia rysunek i malarstwo stało się jakąś nieodzowną potrzebą, nakazem, wręcz przymusem, od którego nie potrafię się już uwolnić, mimo że czasem jest szalenie męczące i zjada moją energię w formie przewlekłej choroby”.
Jego prace prezentowano na wystawach[4]. Pośród swojego grona znajomych zyskał przydomek Najlepszy weterynarzem między malarzami i najlepszy malarz między weterynarzami[4]. Dużo czasu spędzał w Tatrach, gdzie tworzył realistyczne widoki gór, a następnie sprzedawał je w schroniskach w zamian za przenocowanie, bądź wręczał je swojemu przyjacielowi Adamowi Żuchowskiemu[4]. W jednym z folderów wystawy w Opolu, w listopadzie 1970 roku, napisano[4]: „Maluje z dużym temperamentem, z dużym talentem przedstawia piękno polskiej ziemi, architekturę i portrety. Tkwi w nim «Pazur malarski», niecodzienne wrażliwe odczucie natury i doskonałe interpretowanie jej uroku. Wystawa jest dowodem uznania piękna pracy plastycznej dr. A. Strzeleckiego i jego społecznego udziału w pracy kulturalnej na niwie upowszechniania sztuki”. Pod koniec życia malował w Lisznej[14].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (rozkaz perskiego Dowództwa 2 Korpusu z 26 lutego 1945)[2][5]
- Medal Wojska (rozkaz perskiego Dowództwa 2 Korpusu z 16 kwietnia 1946)[2][5]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945[2][5]
- Odznaka Grunwaldzka[2]
- Gwiazda za Wojnę 1939–1945[2][5]
- Gwiazda Italii[2][5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Halina Więcek. Niezwykli ludzie są wśród nas.... „Głos Ziemi Sanockiej”. Nr 35, s. 7, 26 listopada 2000. ISSN 1640-8004.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Adam Szajowski. Andrzej Strzelecki z Cieszanowa. „Kresowiak Galicyjski”. Nr 2 (147), s. 11, luty 2009.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Adam Szajowski. Andrzej Strzelecki 1920–2004 (2). Żołnierz, weterynarz, malarz. „Kresowiak Galicyjski”. Nr 11 (156), s. 9, listopad 2009.
- ↑ a b c d e f g h i j k Adam Szajowski. Andrzej Strzelecki 1920–2004 (3). Najlepszy malarz wśród weterynarzy. „Kresowiak Galicyjski”. Nr 12 (157), s. 5, grudzień 2009.
- ↑ a b c d e f g h i j k Taworscy ↓, s. 74.
- ↑ Marian Struś. Uszanowani kombatanci. „Tygodnik Sanocki”. Nr 7, s. 4, 14 maja 2000.
- ↑ Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. 1986, s. 72.
- ↑ Taworscy ↓, s. 5, 27, 37.
- ↑ Taworscy ↓, s. 11, 37.
- ↑ Taworscy ↓, s. 27.
- ↑ Adam Szajowski podał wrzesień 2004.
- ↑ Taworscy ↓, s. 77, 84.
- ↑ Sztuka artystów sanockich. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2018-07-01].
- ↑ Taworscy ↓, s. 85.
Bibliografia edytuj
- Jerzy S. Żukowski, Tadeusz Taworski: Taworscy. Saga rodu. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2013, s. 1–122. ISBN 978-83-61043-19-5.