Andrzej Tęczyński (zm. 1536)

wojewoda lubelski, sandomierski i krakowski

Andrzej Tęczyński herbu Topór (ur. ok. 1480, zm. 2 stycznia 1536[1]) – wojewoda lubelski, wojewoda sandomierski, wojewoda krakowski, kasztelan krakowski, hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Andrzej (Jędrzej) Tęczyński
ilustracja
Herb
Topór
Rodzina

Tęczyńscy herbu Topór

Data urodzenia

ok. 1480

Data śmierci

2 stycznia 1536

Zamek Tenczyn

Życiorys

edytuj

Pochodził z możnowładczego, najpotężniejszego w Małopolsce rodu Tęczyńskich, pieczętującego się herbem Topór. Poseł na sejm koronacyjny 1507 roku z województwa krakowskiego[2]. W 1519 roku, decyzją sejmu piotrkowskiego, stanął na czele komisji, której zadaniem było "poprawienie statutów sprzecznych, usunięcie wadliwych oraz ujednolicenie prawa zwyczajowego"[3]. Wynikiem prac komisji była Formula processus. W latach 1526–1528 stał na czele komisji, której zadaniem było przygotowanie przyszłej egzekucji praw. Komisja miała zbadać całe obowiązujące prawo publiczne i prywatne oraz wskazać to, co wymaga naprawy. Ostatecznym efektem prac komisji była, opracowana w 1532 roku, Korektura praw.

Pozytywnie opisali go pisarze, między innymi Stanisław Orzechowski, który w Mowie na pogrzeb Zygmunta tak określił Jędrzeja Tęczńskiego: mały wzrostem, ale wielki umysłem i wymową, zaś w Dyjalogu około egzekucyjej VI pisał o nim: jeden z ludzi, którzy w radzie królewskiej Demostenesowi i Cyceronowi bardzo podobne[4]. Zmarł bezpotomnie.

Kariera

edytuj

Poza tym piastował urzędy: starosty sandomierskiego, bełskiego, chełmskiego, trembowelskiego, krasnostawskiego, hrubieszowskiego, sokalskiego, ojcowskiego, ratneńskiego oraz tyszowieckiego.

Przypisy

edytuj
  1. J. Kurtyka, "Latyfundium tęczyńskie", KA Kraków 1999
  2. Mariusz Lubczyński, Wykazy posłów sejmowych z lat 1507–1512, w: Kwartalnik Historyczny, R. 122, nr 3 (2015), s. 514.
  3. Wacław Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego. Tom I (966-1795) s.169, 2010.
  4. Por. St. Orzechowski:Wybór pism. Oprac. J. Starnawski. Wrocław 1970. BN Ser. I, nr 210, s.41, 425-426
  5. otrzymał od cesarza Ferdynanda I dla swojego rodu dziedziczny tytuł hrabiego cesarstwa. (Habsburgowie jako cesarze rzymscy nadawali niektórym rodom polskim w dowód wdzięczności tytuły książąt i hrabiów Sacri Imperii Romanii. Stąd przedstawicieli tych rodów nazywano także „hrabiami cesarstwa rzymskiego”)