Andrzej Tęczyński (zm. 1536)
Andrzej Tęczyński herbu Topór (ur. ok. 1480, zm. 2 stycznia 1536[1]) – wojewoda lubelski, wojewoda sandomierski, wojewoda krakowski, kasztelan krakowski, hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Topór | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia |
ok. 1480 |
Data śmierci |
Życiorys
edytujPochodził z możnowładczego, najpotężniejszego w Małopolsce rodu Tęczyńskich, pieczętującego się herbem Topór. Poseł na sejm koronacyjny 1507 roku z województwa krakowskiego[2]. W 1519 roku, decyzją sejmu piotrkowskiego, stanął na czele komisji, której zadaniem było "poprawienie statutów sprzecznych, usunięcie wadliwych oraz ujednolicenie prawa zwyczajowego"[3]. Wynikiem prac komisji była Formula processus. W latach 1526–1528 stał na czele komisji, której zadaniem było przygotowanie przyszłej egzekucji praw. Komisja miała zbadać całe obowiązujące prawo publiczne i prywatne oraz wskazać to, co wymaga naprawy. Ostatecznym efektem prac komisji była, opracowana w 1532 roku, Korektura praw.
Pozytywnie opisali go pisarze, między innymi Stanisław Orzechowski, który w Mowie na pogrzeb Zygmunta tak określił Jędrzeja Tęczńskiego: mały wzrostem, ale wielki umysłem i wymową, zaś w Dyjalogu około egzekucyjej VI pisał o nim: jeden z ludzi, którzy w radzie królewskiej Demostenesowi i Cyceronowi bardzo podobne[4]. Zmarł bezpotomnie.
Kariera
edytuj- 1503 – dworzanin królewski,
- 1510 – sekretarz królewski,
- 1510 – podkomorzy sandomierski,
- 1511 – kasztelan biecki,
- 1512 – referendarz koronny,
- 1515 – 1519 – wojewoda lubelski,
- 1519 – wojewoda sandomierski,
- 1527 – hrabia cesarstwa[5].
- 1527 – wojewoda krakowski,
- 1532 – kasztelan krakowski,
Poza tym piastował urzędy: starosty sandomierskiego, bełskiego, chełmskiego, trembowelskiego, krasnostawskiego, hrubieszowskiego, sokalskiego, ojcowskiego, ratneńskiego oraz tyszowieckiego.
Przypisy
edytuj- ↑ J. Kurtyka, "Latyfundium tęczyńskie", KA Kraków 1999
- ↑ Mariusz Lubczyński, Wykazy posłów sejmowych z lat 1507–1512, w: Kwartalnik Historyczny, R. 122, nr 3 (2015), s. 514.
- ↑ Wacław Uruszczak , Historia państwa i prawa polskiego. Tom I (966-1795) s.169, 2010 .
- ↑ Por. St. Orzechowski:Wybór pism. Oprac. J. Starnawski. Wrocław 1970. BN Ser. I, nr 210, s.41, 425-426
- ↑ otrzymał od cesarza Ferdynanda I dla swojego rodu dziedziczny tytuł hrabiego cesarstwa. (Habsburgowie jako cesarze rzymscy nadawali niektórym rodom polskim w dowód wdzięczności tytuły książąt i hrabiów Sacri Imperii Romanii. Stąd przedstawicieli tych rodów nazywano także „hrabiami cesarstwa rzymskiego”)