Andrzej Wyglenda

polski żużlowiec

Andrzej Wyglenda (ur. 4 maja 1941 w Rybniku) – polski żużlowiec, trener sportu żużlowego i polityk, poseł na Sejm PRL (1985–1989) z ramienia PZPR.

Andrzej Wyglenda
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1941
Rybnik

Kariera seniorska
Lata Klub
Liga polska
1960–1976 ROW (Górnik) Rybnik
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Mistrzostwa świata
złoto 1965 żużel, drużynowo
złoto 1966 żużel, drużynowo
złoto 1969 żużel, drużynowo
złoto 1971 żużel, pary
srebro 1967 żużel, drużynowo
brąz 1968 żużel, drużynowo
brąz 1971 żużel, drużynowo
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Andrzej Wyglenda
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1941
Rybnik

Poseł IX kadencji Sejmu PRL
Okres

od 13 października 1985
do 3 czerwca 1989

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Życiorys

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Ojciec Wojciecha Wyglendy, również żużlowca.

Uzyskał wykształcenie zasadnicze zawodowe, z zawodu ślusarz. Od 1959 pracował w Rybnickiej Fabryce Wyrobów Metalowych „Huta Silesia”, skąd w 1961 został przeniesiony do Kopalni Węgla Kamiennego „Dębieńsko”, gdzie był ślusarzem do 1971. Potem do 1974 pełnił tę samą funkcję w KWK „Zofiówka”, w latach 1974–1978 w Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówek”, a w 1978 został zatrudniony w Kopalni Węgla Kamiennego „Jankowice”.

Kariera sportowa

edytuj

Wychowanek Górnika Rybnik, żużlowego rzemiosła nauczał go Józef Wieczorek, a wspomagali go w tym Joachim Maj oraz Stanisław Tkocz. Licencję zdał w 1959[1][2].

Swój debiut zaliczył 24 kwietnia 1960 podczas spotkania Rybnika z Lesznem[3]. Zdobył w tym spotkaniu jeden punkt. Karierę zawodniczą zakończył wypadek 2 maja 1976. Był to ćwierćfinał Złotego Kasku w Bydgoszczy, a sprawcą wypadku był zawodnik z Gdańska, Stanisław Kowalski. Andrzej Wyglenda doznał kompresyjnego złamania kręgosłupa. Pomimo długiej rehabilitacji komisja do spraw orzekania o zdolności sportowców do wyczynowego kontynuowania danej dyscypliny pod kierownictwem doktora Drozda wydała wyrok całkowitego zakazu uprawiania sportu przez Andrzeja Wyglendę[2].

Zdobywca 13 medali Drużynowych Mistrzostw Polski. Dziewięciu złotych (1962–1968, 1970, 1972), jednego srebrnego (1961) i trzech brązowych (1969, 1971, 1974).

Siedmiokrotny finalista i sześciokrotny medalista Drużynowych Mistrzostw Świata. Trzy razy zdobył złoto (1965–1966, 1969), raz srebro (1967) i dwa razy brąz (1968, 1971).

Sześciokrotny finalista Indywidualnych Mistrzostw Świata, najlepsze miejsce zajął w 1970 we Wrocławiu, gdzie był ósmy. Nieoficjalny Mistrz Europy z 1967, Mistrz świata par z Rybnika w 1971.

Jedenastokrotny finalista i siedmiokrotny medalista IMP – czterokrotnie złoty (1964, 1968–1969, 1973), dwukrotnie srebrny (1965, 1970) i jednokrotnie brązowy (1971). Dwukrotny brązowy medalista MPPK (1973, 1975).

Pięciokrotny medalista Złotego Kasku – złoty (1964) i czterokrotnie brązowy (1966–1967, 1969–1970). Triumfator Memoriału Alfreda Smoczyka w 1970. Pięciokrotny medalista Pucharu ROW – trzykrotnie złoty (1966, 1968, 1970) i dwukrotnie srebrny (w 1963 i 1964 z drużyną Górnika Rybnik). Dwukrotnie startował w Memoriale Raniszewskiego, raz zdobywając srebro w 1965.

Kariera trenerska

edytuj

Trener drużyny ROW Rybnik w latach 1978–1985. Zdobył z tym zespołem srebrny medal DMP w 1980. Miał swój wkład w kształtowaniu takich żużlowców jak: Jerzy Wilim, Piotr Pyszny, Grzegorz Szczepanik, Stanisław Kilian, Andrzej Węgrzyk, Jan Nowak, Krystian Fros, Mieszysław Kmieciak, Bronisław Klimowicz, Piotr Brachmański, Ryszard Szymański, Marian Gluecklich czy Antoni Skupień[2].

Działalność polityczna

edytuj

Jest pierwszym żużlowcem, który po zakończeniu kariery sportowej został wybrany do polskiego parlamentu. Mandat posła na Sejm IX kadencji sprawował od 13 października 1985 do 5 czerwca 1989.

Osiągnięcia

edytuj
Sezon Miasto Ranga Miejsce Punkty
1964   Wrocław
  Göteborg
Finał Europejski
Finał światowy
6
12
10
4
1965   Slaný
  Londyn
Finał Europejski
Finał światowy
6
15
9
2
1966   Slaný Finał Kontynentalny 13 3
1967   Wrocław
  Londyn
Finał Europejski
Finał światowy
1  
15
14
2
1968   Ufa Finał Kontynentalny 11 7
1969   Olching
  Londyn
Finał Europejski
Finał światowy
5
15
9
2
1970   Wrocław Finał światowy 8 7
1971   Gorzów Wielkopolski Półfinał Kontynentalny 10 7
1972   Bydgoszcz Półfinał Kontynentalny Nie wystąpił z powodu kłopotów zdrowotnych -
1973   Chorzów Finał światowy Rezerwowy 0
1975   Olching Półfinał Kontynentalny 16 0

Źródło[2]

Sezon Miasto Ranga Miejsce Punkty
1964   Abensberg Finał światowy 4 8 (Cała drużyna 16)
1965   Kempten Finał światowy 1  11 (Cała drużyna 38)
1966   Wrocław Finał światowy 1  11 (Cała drużyna 41)
1967   Malmö Finał światowy 2  9 (Cała drużyna 26)
1968   Londyn Finał światowy 3  2 (Cała drużyna 19)
1969   Rybnik Finał światowy 1  11 (Cała drużyna 31)
1970   Slaný Finał Kontynentalny 2 9 (Cała drużyna 29)
1971   Wrocław Finał światowy 3  2(Rez.) (Cała drużyna 19)

Źródło[4]

Sezon Miasto Ranga Miejsce Punkty
1971   Rybnik Finał światowy 1  15 (3,3,2x,2x,2x,3 tzw.Płatny Komplet)(Cała drużyna 30)

Źródło[2]

Sezon Klub Miejsce Liga Średnia/bg Średnia/mc Pkt Bonusy Razem Komplety Biegi Mecze
1960 Górnik Rybnik 5 I Liga 0,759 2,000 18 4 22 - 29 9
1961 Górnik Rybnik   I Liga 1,512 3,923 51 14 65 1 - (1 pł.) 43 13
1962 Górnik Rybnik   I Liga 1,911 6,429 90 17 107 - 56 14
1963 Górnik Rybnik   I Liga 2,321 (9) 7,857 (20) 110 (16) 20 130 (5) 1 - (1 pł.) 56 14
1964 Górnik Rybnik   I Liga 2,600 (1) 10,182 (6) 112 (13) 5 117 (15) 6 (1) – (2 pł.) 45 11
1965 ROW Rybnik   I Liga 2,609 (4) 10,000 (7) 110 (13) 10 120 (12) 2 - (1 pł.) 46 11
1966 ROW Rybnik   I Liga 2,808 (1) 10,231 (4) 133 (6) 13 146 (1) 7 (1) – (5 pł.) 52 13
1967 ROW Rybnik   I Liga 2,700 9,900 99 9 108 3 - (2 pł.) 40 10
1968 ROW Rybnik   I Liga 2,362 9,214 129 8 137 4 - (2 pł.) 58 14
1969 ROW Rybnik   I Liga 2,610 10,929 153 1 154 3 59 14
1970 ROW Rybnik   I Liga 2,604 10,154 132 6 138 3 - (1 pł.) 53 13
1971 ROW Rybnik   I Liga 2,621 10,571 148 4 152 5 - (2 pł.) 58 14
1972 ROW Rybnik   I Liga 2,349 8,364 92 9 101 3 - (2 pł.) 43 11
1973 ROW Rybnik 4 I Liga 2,288 8,786 123 12 135 3 59 14
1974 ROW Rybnik   I Liga 2,273 8,545 94 6 100 2 - (1 pł.) 44 11
1975 ROW Rybnik 6 I Liga 2,129 8,036 112,5 11 123,5 1 - (1 pł.) 58 14
1976 ROW Rybnik 7 I Liga 2,700 12,000 24 3 27 - 10 2

W nawiasie miejsce w danej kategorii w danym sezonie (śr/b oraz śr/m – przy założeniu, że zawodnik odjechał minimum 50% spotkań w danym sezonie)

Podsumowanie wyników w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce w sezonie zasadniczym:

Sezony Średnia/bg Średnia/mc Pkt Bonusy Razem Komplety Biegi Mecze
17 2,327 8,567 1730,5 152 1882,5 44 - (21 płatnych) 809 202

Źródło[3][5][6][7][8][9]

  • 1963 – Rybnik – 7. miejsce – 9 pkt → wyniki
  • 1964 – Rybnik – 1. miejsce   – 14 pkt → wyniki
  • 1965 – Rybnik – 2. miejsce   – 14 pkt → wyniki
  • 1966 – Rybnik – 6. miejsce – 9 pkt → wyniki
  • 1967 – Rybnik – 6. miejsce – 8 pkt → wyniki
  • 1968 – Rybnik – 1. miejsce   – 14 pkt → wyniki
  • 1969 – Rybnik – 1. miejsce   – 14 + 3 pkt → wyniki
  • 1970 – Gorzów Wielkopolski – 2. miejsce   – 12 pkt → wyniki
  • 1971 – Rybnik – 3. miejsce   – 12 + 3 pkt → wyniki
  • 1972 – Leszno – ćwierćfinał – 9 pkt (nie występuje w półfinale pomimo awansu) → wyniki
  • 1973 – Rybnik – 1. miejsce   – 15 pkt → wyniki
  • 1974 – Gorzów Wielkopolski – 14. miejsce – 2 pkt → wyniki
  • 1975 – Lublin – 15. miejsce – 2 pkt → wyniki

Źródło[10][11]

  • 1973 – 3. miejsce  wyniki
  • 1975 – Leszno – 3. miejsce   – 9 pkt (para 19 pkt) → wyniki
  • 1964 – 1. miejsce   – 65 pkt → wyniki
  • 1965 – 5. miejsce – 62 pkt → wyniki
  • 1966 – 3. miejsce   – 52 pkt → wyniki
  • 1967 – 3. miejsce   – 61 pkt → wyniki
  • 1968 – 5. miejsce – 55 pkt → wyniki
  • 1969 – 3. miejsce   – 60 pkt → wyniki
  • 1970 – 3. miejsce   – 68 pkt → wyniki
  • 1971 – 9. miejsce – 40 pkt → wyniki
  • 1973 – 10. miejsce – 51 pkt → wyniki
  • 1975 – 7. miejsce – 48 pkt → wyniki
  • 1963 – 4. miejsce – 8 pkt → wyniki
  • 1970 – 1. miejsce   – 15 pkt → wyniki
  • 1974 – 6. miejsce – 11 pkt → wyniki
  • 1975 – 12. miejsce – 5 pkt → wyniki
  • 1961 – Rybnik – 8. miejsce – 5 pkt → wyniki
  • 1962 – Rybnik – 11. miejsce – 2 pkt → wyniki
  • 1963 – Rybnik – 2. miejsce   – 9 pkt → wyniki
  • 1964 – Rybnik – 2. miejsce   – 2 pkt → wyniki
  • 1966 – Rybnik – 1. miejsce   – 15 pkt → wyniki
  • 1967 – Rybnik – 13. miejsce – 1 pkt → wyniki
  • 1968 – Rybnik – 1. miejsce   – 14 + 3 pkt → wyniki
  • 1969 – Rybnik – 15. miejsce – 3 pkt → wyniki
  • 1970 – Rybnik – 1. miejsce   – 15 pkt → wyniki
  • 1971 – Rybnik – 13. miejsce – 4 pkt → wyniki
  • 1973 – Rybnik – 6. miejsce – 10 pkt → wyniki
  • 1974 – Rybnik – 16. miejsce – 1 pkt → wyniki
  • 1975 – Rybnik – 7. miejsce – 8 pkt → wyniki
  • 1965 – Bydgoszcz – 2. miejsce   – 14 pkt → wyniki
  • 1970 – Bydgoszcz – 5. miejsce – 9 pkt → wyniki

Odznaczenia

edytuj

W 1980 otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.

Przypisy

edytuj
  1. Stefan Smołka: Asy żużlowych torów – Antoni Woryna. Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2011, s. 388. ISBN 978-83-929223-2-2.
  2. a b c d e Stefan Smołka: Asy Żużlowych Torów Andrzej Wyglenda. Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2007. ISBN 978-83-924670-1-4.
  3. a b Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom III (1959–1962). Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-20-3.
  4. Wiesław Dobruszek: Drużynowe Mistrzostwa Świata (1959–1978). ISBN 978-83-63087-56-2.
  5. Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom IV (1963–1966). Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-28-9.
  6. Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM V (1966–1969). 2014. ISBN 978-83-63087-36-4.
  7. Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VI (1970–1972). 2015. ISBN 978-83-63087-44-9.
  8. Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VII (1973–1975). 2015. ISBN 978-83-63087-60-9.
  9. Wiesław Dobruszek, Żużlowy Leksykon Ligowy Tom VIII (1976-1978), 2016, ISBN 978-83-63087-73-9.
  10. Wiesław Dobruszek, Żużlowe Mistrzostwa Tom 5 (IMP 1932–1968), 2009, ISBN 978-83-924670-8-3.
  11. Wiesław Dobruszek, Żużlowe Mistrzostwa Tom VI (IMP 1969–1985), 2010, ISBN 978-83-929223-4-6.

Bibliografia

edytuj