Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki

polski historyk

Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki (ur. 1 stycznia 1945) – polski genealog, historyk regionalista, leśnik, fotograf i publicysta.

Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1945
Grzędy

Zawód, zajęcie

genealog, historyk regionalista, fotograf, publicysta

Odznaczenia
Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Srebrna Honorowa Odznaka PTTK

Życiorys edytuj

Wywodzi się z rodu przynależnego do herbu Rola[1]. Absolwent Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Warszawie[1]. W latach 1967–1973 był żołnierzem zawodowym w Wojsku Polskim[2], jednocześnie (1963-1975) będąc członkiem ORMO[3]. Następnie od 1975 do 1980 zatrudniony jako pracownik resortu kultury i nauczyciel. Od roku 1981 do 1990 pracownik resortu leśnictwa. W 1986 został zarejestrowany jako tajny współpracownik o pseudonimie "AS" przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Radomiu[4][5]. Pełnił funkcję komendanta Straży Leśnej w nadleśnictwie Chojnów, oraz komendanta Straży Leśnej Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Warszawie i w Świętokrzyskim Parku Narodowym[6]. Założyciel i pierwszy komendant Straży Miejskiej w Grójcu[7]. Wieloletni wiceprezes, a następnie prezes grójeckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno–Krajoznawczego w Grójcu, wykładowca PTTK[8]. Badacz dziejów regionu, członek Związku Literatów na Mazowszu, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego i Rosyjskiego Towarzystwa Genealogicznego w Sankt–Petersburgu. Prezes Instytutu Genealogii[9]. Długoletni sportowiec, startujący w biegach maratońskich i triathlonie[7].

Odznaczenia i nagrody edytuj

Odznaczony: brązowa Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” (1979), srebrna odznaka Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży (1980), Za zasługi dla PTTK województwa radomskiego (1980), Srebrna Honorowa Odznaka PTTK (1985), brązowy (1988)[2] i srebrny (2014)[10] Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1988), medal Zasłużony Dla Powiatu Grójeckiego (2009)[11], a także Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia” (2015)[12]. W 2019 otrzymał medal Za Zasługi dla Gminy Grójec[13], został też laureatem XVI Konkurs na najlepszą książkę, organizowanego przez Związek Literatów na Mazowszu, statuetkę Złotego pióra otrzymał za książkę „Odrzywół. Gród Dobrogosta”[14]. Ponadto wyróżniony tytułem Zasłużony dla gminy Odrzywół (2018)[15]. W 2020 został honorowym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Grójca[16]. W 2021 ponownie został laureatem Złotego Pióra za Książkę Roku 2020Nieznamierowice. Niegdyś miasto. Opowieść subiektywna[17] oraz uhonorowano go tytułem Honorowego Obywatela wsi Nieznamierowice[18], a także odznaczono go odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[19]. W 2022 po raz trzeci został laureatem Złotego Pióra za książkę Stężycy herbu Rola. Dzieje rodziny w zarysie[20].

Twórczość edytuj

Jest autorem ponad 30 książek[21][22][23], oraz wielu publikacji popularyzujących dzieje Południowego Mazowsza, kilkudziesięciu genealogicznych monografii rodzinnych i kilkuset artykułów prasowych z zakresu historii regionu[8]. Stale współpracujący z kwartalnikiem historycznym Pro Memoria, Kolekcjonerem Włocławskim, Okolicą - Gazetą Południowego Mazowsza i innymi czasopismami. Autor wielu wystaw fotograficznych[24].

Heraldyka edytuj

Wraz z artystą plastykiem Januszem Nowierskim zaprojektował kilka współcześnie użytkowanych herbów jednostek samorządowych, m.in.: herb gminy Pniewy, herb gminy Przechlewo, herb gminy Kąkolewnica, herb gminy Zakrzew, herb miasta i gminy Działoszyn, herb gminy Somianka[25][26].

Medalierstwo edytuj

Zaprojektował, we współpracy z Januszem Nowierskim, medale Zasłużony dla miasta i gminy Działoszyn i Medalu XXV lat Łochowa[27].

Wybrane publikacje edytuj

  • Grójeckim traktem. Sprawy i ludzie. Nakładem Rady Miejskiej w Grójcu. Grójec 1992 ISBN 978-83-925866-1-6
  • Dzieje rodziny Stężyckich w zarysie, Nakładem autora, Grójec 1999
  • Opowieści grójeckie, Stowarzyszenie Kolekcjonerów Dziedzictwa Kulturowego Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej, Włocławek 2002, ISBN 83-915442-4-9
  • Bąbel w kałamarzu, Stowarzyszenie Kolekcjonerów Dziedzictwa Kulturowego Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej, Włocławek 2002, ISBN 83-915442-5-7
  • Gniazda... Pałace i dwory w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2007, ISBN 978-83-925866-0-9
  • Świątynie... Kościoły i kaplice w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2008, ISBN 978-83-925866-8-5
  • Grójeckie opłotki, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-5-4
  • Słowo o Bolesławskim, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-2-3
  • Rezydencje... ziemiańskie siedziby w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-3-0
  • Mój Grójec, Instytut Genealogii. Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Grójec 2012, ISBN 978-83-925866-7-8
  • Kościoły i kaplice dekanatu drzewickiego w Diecezji Radomskiej, Instytut Genealogii. Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2012, ISBN 978-83-934857-0-3
  • Różanna. Wieś w gminie Odrzywół, Instytut Genealogii. Polska Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2013, ISBN 978-83-934857-1-0
  • Szlachta gniazdowa w Grójeckiem, Różanna 2014 ISBN 978-83-934857-7-2
  • Ciekawy Grójec, Instytut Genealogii. Polska Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2014 ISBN 978-83-934857-5-8
  • Łęgonice Małe. Wenecja Zapilcza Polska Kapituła Heraldyków i Genealogów, Różanna 2015 ISBN 978-83-934857-4-1
  • Kacałowe siedlisko, Instytut Genealogii, Różanna 2015, ISBN 978-83-941158-0-7
  • Grójec i nie tylko, PHU Matek, Grójec 2016, ISBN 978-83-925238-3-3
  • Przekręty historii, PHU Matek, Grójec 2016, ISBN 978-83-925238-2-6
  • Gostomia i jej dziedzice, Instytut Genealogii, Grójec 2017, ISBN 978-83-925238-2-6
  • Mała Wieś i jej dzieje, Pałac Mała Wieś spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., Mała Wieś 2017, ISBN 978-83-948854-0-3
  • Mydło i powidło. Varia. Wybór artykułów prasowych z lat 2000–2018, PHU Matek, Grójec 2018, ISBN 978-83-925238-4-0
  • Odrzywół. Gród Dobrogosta, Instytut Genealogi, Różanna 2018, ISBN 978-83-941158-1-4
  • Grójec i okolice, Instytut Genealogi, Odżywół 2019, ISBN 978-83-941158-5-2
  • Majtki babuni i inne facecje, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2019, ISBN 978-83-941158-7-6
  • Nieznamierowice. Niegdyś miasto. Opowieść subiektywna, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2020, ISBN 978-83-941158-8-3
  • Rubieże Przysuchy, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2020, ISBN 978-83-959321-1-3
  • Sady-Kolonia. Dzieje parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Opowieść sentymentalna. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-941158-9-0
  • Grójec i sąsiedzi. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-959321-2-0
  • Rusinów i okolice. Mały słownik historyczno-geograficzny i etymologiczny. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-959321-3-7
  • Odrzywół i okolice. Mały słownik historyczno-geograficzny i etymologiczny. Instytut Genealogii. Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-4-4
  • Duchy Nieznamierowic. Mały słownik biograficzny. Instytut Genealogii. Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-6-8
  • Stężyccy herbu Rola. Dzieje rodziny w zarysie. Linia grójecka i sobienio-jeziorska. Instytut Genealogii, Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-5-1
  • Odrzywolskie Who is Who. Mały słownik biograficzny. Instytut Genealogii, Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-6-8
  • Ród Łabędziów w Przysuskiem i nie tylko, Wola Mrokowska 2023. ISBN 978-83-959321-8-2

Przypisy edytuj

  1. a b Marcin Grzędowski. Moja droga była dłuższa. „Życie Grójca”, 15 kwietnia 2010. ISSN 1689-8486. (pol.). 
  2. a b Andrzej Kulikowski: Polskie rody szlacheckie. Kto jest kim dziś. Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 228 - 229. ISBN 8-3223-2643-2.
  3. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Radomiu [1975 1983-1990]. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
  4. Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-07-25].
  5. Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-07-25].
  6. Who is Who w Polsce. Hübners blaues Who is who, 2003, s. 3673. ISBN 3-7290-0040-3.
  7. a b Waldemar Kulesza: Encyklopedia Kto jest Kto? Polska 1992-93. New Age Studio, s. 331. ISBN 8-3900-8410-4.
  8. a b Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. zlmaz.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  9. Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  10. „OKOLICA - Gazeta Południowego Mazowasza”, s. 3, 13 stycznia 2015. (pol.). 
  11. Andrzej Zygmunt Rola - Stężycki. bipgrojec.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  12. Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. zlmaz.pl. [dostęp 2016-01-17]. (pol.).
  13. UCHWAŁA Nr VII/62/19 RADY MIEJSKIEJ W GRÓJCU. grojecmiasto.bip.info.pl. [dostęp 2019-05-19]. (pol.).
  14. Poezja terapią jest. pckisz.pl. [dostęp 2019-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 czerwca 2019)]. (pol.).
  15. 600-lecie lokacji Odrzywołu. odrzywol.eu. [dostęp 2019-03-10]. (pol.).
  16. Nowe stowarzyszenie w Grójcu!. grojecmiasto.pl. [dostęp 2021-01-21]. (pol.).
  17. XXI ciechanowska edycja Światowego Dnia Poezji „Złote Pióro” dla literata z Grójca. zlmaz.pl. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).
  18. Honorowy Obywatel wsi Nieznamierowice. instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).
  19. Order dla weksykologa. radomskie.info. [dostęp 2021-11-23]. (pol.).
  20. Światowy Dzień Poezji w Ciechanowie. ciech24.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  21. Rola-Stężycki, Andrzej Zygmunt (1945- ). alpha.bn.org.pl. [dostęp 2017-12-21]. (pol.).
  22. Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki. katalog.nukat.edu.pl. [dostęp 2017-12-21]. (pol.).
  23. Andrzej Zygmunt Rola - Stężycki. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  24. Remigiusz Matyjas: Powiat Grójecki na scenie wieków. Grójec: 2010, s. 197 - 198. ISBN 8-3859-5370-1.
  25. Heraldyka samorządowa. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  26. Herby zatwierdzone i wprowadzone do użytku decyzją Komisji Heraldycznej przy MSWiA. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  27. Herb Przechlewa. okolica.wgr.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).