Anna Parzymies

polska arabistka

Anna Parzymies (ur. 5 stycznia 1939 w Sofii[1]) – polska arabistka, doktor habilitowana, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Anna Parzymies
Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1939
Sofia

Zawód, zajęcie

arabistka, turkolożka, orientalistka, nauczycielka akademicka

Alma Mater

Uniwersytet Sofijski, Uniwersytet Warszawski

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Wydział

Wydział Orientalistyczny UW

Stanowisko

Profesor UW

Małżeństwo

Stanisław Parzymies

Dzieci

Paweł, Andrzej

Odznaczenia
Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Biografia edytuj

Szkołę podstawową, średnią i studia skończyła w Sofii. W latach 1957–1962 studiowała na Wydziale Filologii Tureckiej Uniwersytetu Sofijskiego (Софийски университет „Св. Климент Охридски – turkologia i bułgarystyka). Od 1962 przez 3 lata była stypendystką rządu bułgarskiego w Instytucie Języków Żywych na Uniwersytecie w Tunisie (Institut Bourguiba des Langues Vivantes w Tunisie – arabistyka). W 1971 otrzymała tytuł magistra na Wydziale Filologii Obcych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1971–1973 pracowała w bibliotece Instytutu Afrykanistyki UW.

Pracę doktorską obroniła w 1978 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym samym roku rozpoczęła pracę jako adiunkt w Zakładzie Arabistyki i Islamistyki Instytutu Orientalistycznego UW.

W 1992 nadano jej stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa – turkologii[1] na podstawie dzieła Język protobułgarski. Przyczynek do rekonstrukcji na podstawie porównań turecko-słowińskich[2].

Jej mężem jest Stanisław Parzymies, matka Pawła i Andrzeja.

Specjalizacja, działalność edytuj

Główne zainteresowania naukowo-badawcze koncentruje przede wszystkim na kontaktach językowych ludów tureckich i słowiańskich oraz na kulturze społeczności islamskich. Jest założycielką Zakładu Islamu Europejskiego na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego – Zakład powstał w 1995, a Anna Parzymies kierowała nim do 2009[1]. Wśród wypromowanych przez nią doktorów znalazł się Michał Łabenda (2006)[2].

Twórczyni i założycielka Wydawnictwa Akademickie DIALOG – polskiego wydawnictwa założonego w 1992[1], publikującego przede wszystkim książki o tematyce orientalnej (publikacje związane z Afryką i Azją, ale też literaturę europejską).

Anna Parzymies jest specjalistką z trzech zakresów zagadnień:

  1. Islam w Europie (chodzi głównie o mniejszości maghrebskie we Francji, Czeczenów, Inguszy, Tatarów i innych wyznawców islamu w Rosji oraz Albańczyków i bośniackich muzułmanów na Bałkanach);
  2. Socjolingwistyka arabska, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu języka tureckiego na mówiony język arabski;
  3. Metodologia językoznawstwa historycznego, z naciskiem na grupy języków ałtajskich.

Nagrody, odznaczenia edytuj

  • 2009 – nagroda UNESCO/Sharjah – za wkład w promowanie i upowszechnianie kultury arabskiej[3]. Oficjalne wręczenie nagrody odbyło się 9 lutego 2010 w siedzibie UNESCO w obecności Dyrektora Generalnego UNESCO[4].
  • 2018 – Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)[5]

Bibliografia naukowa edytuj

Książki edytuj

  1. Tunezja, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1984.
  2. Anthroponymie algérienne. Noms de famille moderne d'origine turque, PWN, Warszawa 1985.
  3. Język protobułgarski. Przyczynek do rekonstrukcji na podstawie porównań turecko-słowiańskich, Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 381, ISSN 0509-7177, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994.
  4. Język czuwaski, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2000, ISBN 83-88238-60-4.

Książki – redakcja naukowa edytuj

  1. Islam a terroryzm, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003, ISBN 83-88938-44-4.
  2. Ferdinand de Saussure, Szkice z językoznawstwa ogólnego, redakcja naukowa polskiej wersji językowej A. Parzymies, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2004.
  3. Muzułmanie w Europie, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005, ISBN 83-89899-08-6.
  4. Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006, ISBN 83-89899-39-6.

Artykuły w książkach edytuj

  1. Cyryl i Metody a kultura arabska [w:] T. Dąbek-Wirgowa, J. Wierzbicki (red.) Kategorie peryferii i centrum w kształtowaniu się kultur narodowych, Materiały konferencji naukowej, Wyd. UW, Warszawa 1986.
  2. La diglossie au Maghreb – un probleme social [w:] S. Piłaszewicz, J. Tulisow (red.) Problemy języków Azji i Afryki, PWN, Warszawa 1987
  3. Muzułmanie we Francji [w:] H. Jankowski (red.), Z Mekki do Poznania. Materiały 5. Ogólnopolskiej Konferencji Arabistycznej Poznań 9–10 czerwca 1997, Wydawnictwo UAM, Poznań 1998, ISBN 83-910799-0-2.
  4. Ałtaizmy w języku polskim [w:] Orient w kulturze polskiej. Materiały z okazji 25-lecia Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2000, ISBN 83-88238-44-2.
  5. Islam na Bałkanach [w:] A. Abbas (red.), Zagadnienia współczesnego islamu, Wyd. UAM, Poznań 2003, ISBN 83-910799-6-1.
  6. U źródeł arabskiego antyamerykanizmu [w:] A. Parzymies (red.), Islam a terroryzm, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003.
  7. Muzułmanie w Europie (razem z Agatą S. NALBORCZYK) [w:] E. Machut-Mendecka (red.), Oblicza współczesnego islamu, Academica, Warszawa 2003, ISBN 83-89281-03-1.
  8. Muzułmanie w Bośni i Hercegowinie [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  9. Muzułmanie w Macedonii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  10. Muzułmanie w Serbii i Czarnogórze [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  11. Muzułmanie w Jugosławii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  12. Muzułmanie w Bułgarii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  13. Muzułmanie w Grecji [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
  14. Professor Tadeusz Majda and his research, teaching and organisational chievements [w:] A. Parzymies (red.), Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006.
  15. Ethnonymes slaves. Propositions d'etymologies altaďques [w:] A. Parzymies (red.), Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006.
  16. O nagłosowym ś- w języku protobułgarskim [w:] E. Siemieniec-Gołaś, J. Georgiewa-Okoń (red.), Od Anatolii po Syberię. Świat turecki w oczach badaczy, Wyd. UJ, Kraków 2010.
  17. Алтайски езикови влияния в славянските езици методологичен подход върху примера на думата koliba Проблеми на балканското и славянското езикознание, Фабер, Велико Търново 2010.

Artykuły w czasopismach edytuj

  1. Noms de famille en Algérie contemporaine, "Africana Bulletin" 23, 1975.
  2. Uwagi na temat nazewnictwa geograficznego Algierii, "Przegląd Informacji o Afryce" 4, 1976
  3. Adaptation phonétique des noms de famille turcs a la langue parlée d'Algérie, "Africana Bulletin" 26, 1977.
  4. Contenue ethnique des odjaks d'Algérie, "Africana Bulletin" 29, 1978.
  5. Rozwój patronimikum algierskiego, "Przegląd Informacji o Afryce" 1, 1979.
  6. Stosunki turecko-tunezyjskie w XIX wieku, "Afryka. Azja, Ameryka Łacińska" 1, 1982.
  7. Appelatifs turcs dans le dialecte arabe de Tunis, "Rocznik Orientalistyczny" XLIII, 1984.
  8. Aperçu sur l'évolution socio-lingistique de la langue arabe, "Africana Bulletin" 32, 1985.
  9. Caractéristique typologique de la situation linguistique arabe, "Africana Bulletin" 33, 1986.
  10. Słowiańsko-huńskie związki językowe, "Przegląd Orientalistyczny" 143:3, 1987.
  11. Cyryl i Metody a kultura arabska, "Afryka, Azja, Ameryka Łacińska" 68, 1990.
  12. Une autre lecture de l'inscription de Pliska, "Journal Asiatique" 279:3–4, 1991.
  13. Czy jest to pierwszy tekst w języku protobułgarskim, "Afryka, Azja, Ameryka Łacińska" 69, 1992.
  14. Jeszcze raz o strawie, "Acta Philologica" 22, 1992.
  15. Le passé chrétien et le présent tolérant de la Tunisie musulmane, "Studia Arabistyczne i Islamistyczne", III, 1996
  16. O integracji ludności muzułmańskiej w Europie, "Studia Bobolanum" 2/2003, ISSN 1642-5650.

Przypisy edytuj

  1. a b c d J. Kochanowski (oprac.), Warszawiacy nie z tej ziemi, Dom Spotkań z Historią, 2013.
  2. a b Dr Michał Labenda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2022-08-21].[martwy link]
  3. Uroczystość odznaczenia Marcina Frybesa i Anny Parzymies, La France en Pologne - Ambassade de France en Pologne [dostęp 2019-02-24] (pol.).
  4. Anna Parzymies laureatka nagrody Sharjah - POLONUS - gdzie sie dzisiaj spotykamy ?, polonus.canalblog.com, 13 lutego 2010 [dostęp 2019-03-01] (fr.).
  5. Marcin Frybes oraz Anna Parzymies odznaczeni francuskim Orderem Sztuk i Literatury, Onet Kultura, 18 lipca 2018 [dostęp 2022-08-21].

Linki zewnętrzne edytuj