Anna Proszkowska
Anna Proszkowska, pseud. Hanka, Bogusz (ur. 15 czerwca 1925 w Kielcach[1], zm. 8 marca 2019 we Wrocławiu) – polska aktorka i reżyserka lalkowa, pedagog Wydziału Lalkarskiego we Wrocławiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie oraz Akademii Teatralnej Vaasa w Finlandii.
| Data i miejsce urodzenia |
15 czerwca 1925 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 marca 2019 |
| Zawód |
aktorka, reżyserka, pedagog |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodziła się w rodzinie Mariana (1896–1986), pułkownika Wojska Polskiego i Eugenii z Lewandowskich (1903–1981).
W wieku 17 lat zaczęła działać w Armii Krajowej w wywiadzie i jako łączniczka Oddziału Sosna w 2 Pułku Piechoty Legionów AK, posługując się pseudonimami Hanka i Bogusz; pozostała w szeregach do końca II wojny światowej[2].
Od 1947 zajmowała się amatorsko teatrem lalkowym, współtworząc nowe zespoły[2]. W latach 1961–1981 pracowała na stanowisku aktora-lalkarza we Wrocławskim Teatrze Lalek, w którym później zajmowała się także reżyserią i adaptacją (sztuka na podstawie Kubusia Puchatka), a w 1980 pełniła funkcję dyrektora[1][2]. Uczyła w ramach Studium Aktorskiego Teatrów Lalkowych przy teatrze „Chochlik”, a w latach 1972–2008 wykładała na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (dawna Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna), gdzie w latach 1978–1981 była prodziekan do spraw studenckich. Wykładała także na Akademii Teatralnej Vaasa w Finlandii; także tam – w latach 90. – pracowała jako aktorka i reżyserka[2][3].
Laureatka wielu nagród i wyróżnień. W 1966 otrzymała wyróżnienie podczas Konkursu na Indywidualne Występy z Lalką w Warszawie[1]. Laureatka m.in. Odznaki „Zasłużony Działacz Kultury” (1974), dwóch nagród indywidualnych III-go stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1976, 1988), Nagrody Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1980), Medalu PWST w Krakowie (2008), statuetki WENA i Nagrody Marszałka Województwa Dolnośląskiego (2012)[1][2]. Otrzymała Srebrny (1971) i Złoty (1976) Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1948), Krzyż Walecznych (1949) oraz Krzyż Armii Krajowej (1964)[1].
Zmarła 8 marca 2019 we Wrocławiu[1].
Praca artystyczna edytuj
Role teatralne edytuj
- 1966: Niech żyje król!, aut.: Klemens Krzyżagórski, reż.: Stanisław Stapf; Teatr Lalek „Chochlik” (dzisiaj: Wrocławski Teatr Lalek)
- 1967: Momento de verdad, aut.: Federico García Lorca, reż.: Andrzej Rettinger; Teatr Lalek „Chochlik”
- 1969: Noc cudów, aut.: Józef Ratajczak, reż.: Zbigniew Kopalko; Wrocławski Teatr Lalek
- 1969: Smocza legenda, aut.: Hanna Januszewska, reż.: Włodzimierz Dobromilski; Wrocławski Teatr Lalek
- 1969: Gra o prawdziwej miłości, aut.: anonim, Federico García Lorca, reż.: Andrzej Dziedziul; Wrocławski Teatr Lalek
- 1971: Baśń o dwóch nieustraszonych rycerzach, aut.: Jan Ośnica, reż.: Włodzimierz Dobromilski; Wrocławski Teatr Lalek
- 1971: Czarownice, aut.: Wiesław Hejno i Jan Kurowicki, reż.: Wiesław Hejno; Wrocławski Teatr Lalek
- 1971: Miłość do trzech pomarańcz, aut.: Joanna Walter, reż.: Włodzimierz Dobromilski; Wrocławski Teatr Lalek
- 1977: Opera za trzy grosze, aut.: Bertolt Brecht, reż.: Wiesław Hejno; Wrocławski Teatr Lalek
- 2016: Yemaya Królowa Mórz, aut.: Małgorzata Sikorska-Miszczuk, reż.: Martyna Majewska; Wrocławski Teatr Lalek (rola gościnna)
Reżyseria edytuj
- 1984: Kubuś Puchatek, A.A. Milne; Wrocławski Teatr Lalek, Teatr Lalek Arlekin, Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu, Opolski Teatr Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki
- 1995: Sen nocy letniej, aut.: William Shakespeare; Lubuski Teatr w Zielonej Górze
- 1996: Ale kino, aut.: Marek Wojtach; Teatr Lalek Arlekin
- 2000: Kot w butach, aut.: Jan Brzechwa; Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy
- 2002: Czarodziejski flet, aut.: Wolfgang Amadeus Mozart; Teatr Dzieci Zagłębia
- 2004: Czerwony Kapturek, Kichawka i Gburek, aut.: Agnieszka Zaskórska; Wrocławski Teatr Lalek
Źródło[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Anna Proszkowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2019-11-20].
- ↑ a b c d e Odeszła Pani Profesor Anna Proszkowska [online], Akademia Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie, 9 marca 2019 [dostęp 2019-11-20] [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ Wanda Ziembicka-Has, Nie żyje Anna Proszkowska [online], ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji, marzec 2019 [dostęp 2019-11-20] [zarchiwizowane z adresu].