Annette Aschoff-Laborey (ur. 1947[1]) – francuska działaczka społeczna, w latach 70. i 80. XX wieku szefowa fundacji działającej na rzecz intelektualistów z Europy Środkowej i Wschodniej. Od 1991 związana z Open Society Foundations. Odznaczona Orderem Zasługi[2], odmówiła jego przyjęcia.

Annette Laborey
Data urodzenia

1947

Zawód, zajęcie

działaczka społeczna

Narodowość

francuska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP

Biogram edytuj

Urodzona w Niemczech, studiowała literaturoznawstwo i filologię na kilku niemieckich i francuskich uczelniach, przez krótki czas studiowała także w Uniwersytecie Stanforda[3].

W 1974 rozpoczęła pracę dla założonej w 1957 francuskiej organizacji Fondation pour une entraide intellectuelle européenne (FEIE; Fundacja na rzecz Wzajemnego Wsparcia Intelektualnego w Europie), dokąd dokooptował ją Konstanty Jeleński. Organizacja była kontynuatorką Kongresu Wolności Kultury, zdyskredytowanego ujawnieniem w 1966 związków finansowych organizacji z CIA. Jeszcze jesienią tego samego roku Laborey została szefową tej instytucji i kierowała nią przez kolejne kilkadziesiąt lat. FEIE zajmowała się m.in. wspieraniem niezależnych intelektualistów z krajów Europy Środkowej i Wschodniej, często w formie jednorazowych stypendiów i nagród, a także wspieraniem praw człowieka[3][4].

Laborey udało się uniknąć uwikłania FEIE w politykę amerykańską czy francuską, zapewniła także organizacji finansowanie: początkowo dzięki Ford Foundation, a z czasem dzięki wsparciu George'a Sorosa, który w 1981 za jej pośrednictwem utworzył program stypendialny dla młodych humanistów z Europy Środkowej i Wschodniej, a z biegiem lat stale zwiększał zaangażowanie finansowe w projekty fundacji. Wsparciem okazał się również osobisty przyjaciel Laborey, Patrick Süskind, który przekazał część honorariów ze swojej powieści Pachnidło na cel zakupu dla fundacji biura[3]. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego Laborey objęła patronatem FEIE także niektóre polskie organizacje emigracyjne, jak Fundusz Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej w Paryżu[5].

Ostatecznie w 1991 FEIE weszła w skład finansowanej przez Sorosa sieci Open Society Network, która po kolejnych przekształceniach stała się w 2010 Open Society Foundations. Do 2012 Laborey pełniła funkcję wiceprezesa tej organizacji i szefowej jej paryskiego oddziału, w kolejnych latach pozostała aktywna jako członkini rady tej instytucji[4].

W kwietniu 2017 odmówiła przyjęcia Krzyżu Kawalerskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej z rąk prezydenta Andrzeja Dudy, tłumacząc to niezgodą na rządy Prawa i Sprawiedliwości w Polsce, a także brak faktycznego rozdziału kościoła od państwa, ustawodawstwo antyaborcyjne, działania ONR i Młodzieży Wszechpolskiej oraz odmowę przyjęcia przez Polskę uchodźców uciekających przed wojną domową w Syrii. Swoją decyzję przesłała na ręce Dariusza Wiśniewskiego, chargé d’affaires Ambasady RP w Paryżu, a także Adama Michnika, który doprowadził do opublikowania jej listu na łamach „Gazety Wyborczej[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Google books: Beyond the Divide. Entangled Histories of Cold War Europe, s. 158
  2. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2015 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 608).
  3. a b c Nicolas Guilhot, A Network of Influential Friendships: The Fondation Pour Une Entraide Intellectuelle Européenne and East–West Cultural Dialogue, 1957–1991, „Minerva”, 44 (4), 2006, s. 379–409, DOI10.1007/s11024-006-9014-y, ISSN 0026-4695 [dostęp 2017-07-25] (ang.).
  4. a b Annette Laborey [online], Open Society Foundations [dostęp 2017-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-04] (ang.).
  5. Wojciech Karpiński, Krzysztof Pomian, Wojciech Sikora, Dla kultury niezależnej, „Tygodnik Powszechny”, 44 (2782), 3 listopada 2002 [dostęp 2017-07-25].
  6. Annette Laborey, Z żalem nie przyjmuję orderu, „Gazeta Wyborcza”, 25 kwietnia 2017 [dostęp 2017-07-25].