Antoni Brzozowski (1896–1940)
Antoni Brzozowski[a] (ur. 17 stycznia 1896 w Szyińcach[2], zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 stycznia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytuj
Urodził się 17 stycznia 1896 w Szyińcach (dawniej Szeince), w ówczesnym powiecie latyczowskim guberni podolskiej, w rodzinie Stanisława i Aleksandry z Baczyńskich[3][4]. Ukończył gimnazjum Zrzeszenia Rodzicielskiego w Kijowie.
W czasie I wojny światowej, w latach 1915–1918 służył w armii rosyjskiej oraz 1 Pułku Strzelców Polskich[3][5].
Po zakończeniu wojny został przyjęty do Wojska Polskiego i zweryfikowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i przydzielony do 32 pułku piechoty. Z dniem 1 lipca 1925 został mianowany kapitanem. W 1932 służył w 3 batalionie strzelców w Rembertowie[6]. W grudniu 1932 został przeniesiony do 51 Pułku Piechoty w Brzeżanach[7][8]. Od 1935 służył w sztabie Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisku kierownika referatu ogólnego[5].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[5]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej[9] w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 320[5].
Upamiętnienie
edytujOrdery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3393[17]
- Medal Niepodległości (23 grudnia 1933)[18][19]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1938)[20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Antoni II Brzozowski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie majora uzbrojenia Antoniego I Brzozowskiego[1].
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 218, 434.
- ↑ Szyińce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 102.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 47, tu urodzony w Szlincach.
- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 47.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 60, 623.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 416.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 57.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 38.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 28 [dostęp 2024-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 9.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 112.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39.
Bibliografia
edytuj- Brzozowski Antoni II. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.61-5120 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-10].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.