Antoni Chomicki
Antoni Chomicki, ps. Roch (ur. 9 kwietnia 1909 we wsi Samułki Duże, zm. 13 maja 1993 w Murafie) – polski duchowny katolicki, ksiądz infułat, duszpasterz Wołynia, Podola i całej Ukrainy.
| infułat | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Duszpasterz | |
| Okres sprawowania |
1935–1993 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1935 |
| Odznaczenia | |
| |
Dzieciństwo i młodość edytuj
Antoni Chomicki urodził się 9 kwietnia 1909 roku we wsi Samułki Duże (obecnie województwo podlaskie). W 1930 otrzymał maturę Niższego Seminarium Duchownego we Włodzimierzu Wołyńskim. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Łucku. W 1935 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Stefana Walczykiewicza.
Pierwsze lata kapłaństwa edytuj
Zaraz po święceniach ksiądz Antoni objął stanowisko wikarego w Równem. W 1937 roku został, mimo licznych protestów równeńskiej ludności, decyzją biskupa Adolfa Szelążka mianowany proboszczem parafii w Klesowie. Od 1942 roku opiekował się także parafią tomaszgrodzką. Podczas ekspatriacji namawiał Polaków do nieopuszczania Wołynia. 16 lutego 1945 roku został aresztowany przez NKWD. 6 lutego 1946 skazany na 10 lat łagrów Workuty za krzewienie wiary. Uwolniony 27 kwietnia 1947 po procesie rewizyjnym, na podstawie zeznań sowieckich dowódców partyzanckich o wspieraniu ich oddziałów w czasie wojny przez ks. Chomickiego.
W latach 1947–1955 proboszcz parafii w Połonnem. Od 1955 do 1958 roku proboszcz w Szarogrodzie. Od 1958 do śmierci pełnił funkcję proboszcza w Murafie.
Działalność wojskowa edytuj
Ks. Antoni Chomicki ps. „Roch” w czasach okupacji radzieckiej zorganizował w Klesowie szpital polowy dla wojsk AK, w którym kurowali się żołnierze m.in. z pułku płk. Satanowskiego i oddziału kpt. Władysława Kochańskiego ps. „Bomba-Wujek”, którym ściśle współpracował. Sam był też dowódcą odcinka bojowego pod pseudonimem „przystań rybacka”. Za tę działalność otrzymał Krzyż Walecznych.
Znaczenie posługi edytuj
Ks. Antoni nie przyjął proponowanej mu sakry biskupiej, ponieważ obawiał się przymusowego wydalenia z terenu USRR. Mimo braku tytułu biskupiego, był przez ukraińskich katolików traktowano jako patriarcha i wódz duchowy. Nazywany był „kardynałem Wyszyńskim Ukrainy”.
Po II wojnie światowej ks. Antoni był jedynym duszpasterzem katolickim na terenie ok. 140 tys. km², obsługiwał m.in. Kijów, Winnicę, Bar, Szarogród, Kamieniec Podolski i inne. W latach 1947–1955 ochrzcił na tym terenie 13 219 osób (średnio ponad 60 chrztów co niedziela), udzielił sakramentu małżeństwa 1579 parom, a sakramentu bierzmowania 1563 osobom.
Władze radzieckie i UPA zorganizowały na osobę ks. Chomickiego co najmniej 4 nieudane zamachy. Działalność podziemna księdza w latach 1947–1982 była dobrze zorganizowana i możliwa tylko dzięki pomocy ukraińskiej ludności. Dzięki temu pomimo niechęci władz ks. Antoni mógł szerzyć wiarę katolicką na terenie USRR. Utrzymywał też łączność z seminarium duchownym w Rydze, co umożliwiało stopniowe wyświęcanie w podziemiu nowych kapłanów. Ks. Chomicki ma ogromną zasługę w przetrwaniu Kościoła katolickiego na Ukrainie.
Śmierć i pogrzeb edytuj
Ks. Chomicki zmarł 13 maja 1993 r. w Murafie po długiej chorobie. Na stanowisku proboszcza w Murafie zastąpił go ks. kan. Stanisław Szulak. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyło kilkudziesięciu duchownych z krajów Europy Wschodniej i ponad 16 000 wiernych.
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- Henryk Dąbkowski, Ks. Antoni Chomicki, Warszawa 1993.
- Maria Dębowska, Leon Popek, Duchowieństwo diecezji łuckiej. Ofiary wojny i represji okupantów 1939-1945, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia, 2010, ISBN 978-83-7270-791-8, OCLC 750811300.
- Michał Fiałka, 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK, 1986.
- Grochalski ks. kpt. rez., Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939-1945, Warszawa 1974.