Antonio D’Este
Antonio D’Este (ur. 1755 na Burano, zm. 13 września 1837 w Rzymie) – włoski rzeźbiarz.
,_ritratto_di_antonio_d%27este.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1755 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 września 1837 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
| |
Biografia edytuj
Antonio D’Este urodził się w 1755 roku na wyspie Burano w Lagunie Weneckiej[1][2]. Praktykował u rzeźbiarza weneckiego Giuseppe Bernardiego. W warsztacie mistrza poznał Antonia Canovę, z którym się zaprzyjaźnił. W Wenecji uczęszczał na kursy malarstwa i rzeźby. W 1777 roku przeniósł się do Rzymu. Najpierw praktykował w warsztacie Massimiliana Trombetty. W latach 1779–1787 zatrudniony przez Maximiliena (Massimiliana) Laboureura[3]. W 1779 ożenił się z Teresą Arrigoni, z którą miał dwóch synów – Giuseppe (1779–?) i Alessandro (1783–1826)[3][4].
Po założeniu rodziny D’Este otworzył własną pracownię. Dzięki znajomości z Canovą w 1790 roku otrzymał zamówienie na kopię Apollona Belwederskiego[a][5] dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W tym czasie zaczął przyjmować zamówienia na restaurację rzeźb dla Muzeów Watykańskich. Tworzył też kopie rzeźb antycznych, utrzymując się z ich sprzedaży. W 1792 roku odbył podróż z Canovą do Wenecji. Poznał księcia Daniele degli Oddi, dla którego wykonał popiersie portretowe. W roku 1795 stworzył dwa portrety rzeźbiarskie Canovy. Przebywał też w Neapolu, gdzie wykonał szereg popiersi. W 1798 roku wyrzeźbił portret profilowy Canovy[3].
Był bliskim i zaufanym współpracownikiem Canovy, odmawiając przyjęcia posady dyrektora ds. restauracji zabytków, zaoferowanej mu przez władze francuskie. W 1799 roku zamknął własne atelier i poświęcił się organizowaniu studia przyjaciela. Osobiście udawał się do Carrary, by wybierać marmury dla Canovy. Z tego okresu pochodzi marmurowa płaskorzeźba Zdjęcia z krzyża zamówiona przez Widmannów z Wenecji. Artysta skopiował wykonany w gipsie model przygotowany przez Canovę[b][3][6]. W 1808 znowu wyrzeźbił popiersie portretowe Canovy dla księcia Pezzolego z Bergamo, w 1810 kolejne dla Joachima Murata, a w 1839 popiersie, które syn Giuseppe ofiarował weneckiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1815 Canova zlecił D’Estemu wykonanie serii popiersi sławnych Włochów dla rzymskiego Panteonu[3]. W 1832 roku D’Este stworzył ostatnie popiersie Canovy, znajdujące się w kolekcji Muzeów Watykańskich[7].
W 1802 roku D’Este i jego dwóch synów przygotowali ekspozycję w Museo Chiaramonti, gdzie zostali zatrudnieni przez Canovę, którego papież Pius VII powołał na urząd generalnego inspektora sztuk pięknych. W 1805 D’Este został dyrektorem Museo Chiaramonti. Funkcję tę pełnił wraz z synem Alessandrem. W 1807 roku towarzyszył Canovie w pracach archeologicznych przy Via Appia. Antonio D’Este został mianowany osobą odpowiedzialną za prace konserwatorskie w Muzeach Watykańskich[3], a po restytucji Państwa Kościelnego objął ich dyrekcję w 1815 roku[3][8].
Antonio D’Este wchodził w skład kilku towarzystw i instytucji naukowych. W 1810 został członkiem Akademii Świętego Łukasza w Rzymie[3], a w latach 1832–1833 jej przewodniczył[9][10][11] jako następca Andrei Pozziego[9]. Będąc prezydentem Akademii Świętego Łukasza, D’Este był z urzędu kawalerem papieskiego orderu zwanego potocznie orderem Maura[12][13]. Był członkiem honorowym m.in. Papieskiej Rzymskiej Akademii Archeologicznej i Akademii Sztuk Pięknych w Carrarze. W 1829 roku wpisał się w poczet członków Akademii Arkadyjskiej pod imieniem Euforbo[3].
Po śmierci Canovy, w odpowiedzi na zniekształcony obraz przyjaciela i pracodawcy przedstawiony przez Melchiorre Missiriniego w książce Della vita di Antonio Canova, która ukazała się w Prato w 1824 roku, D’Este postanowił napisać własna biografię rzeźbiarza. Została ona wydana we Florencji w 1864 roku już po śmierci autora – edycję Memorie di Antonio Canova przygotował do druku jego wnuk Alessandro[3].
Antonio D'Este zmarł na cholerę 13 września 1837 roku w Rzymie. Został pochowany w Kościele Matki Bożej Cudownej w Rzymie[3].
Oprócz kopii Apollona Belwederskiego wykonanej przez artystę w 1790 roku, w Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się Popiersie Antoniny Krasińskiej z Czackich (nr inw. 185271 MNW) z 1808 roku. Babka Zygmunta Krasińskiego pozowała do popiersia portretowego w Rzymie[14].
-
Kopia Apolla Belwederskiego, 1790 -
Zdjęcie z krzyża (wg Canovy), po 1800 -
Popiersie Antoniny Krasińskiej z Czackich, 1808 -
Popiersie autoportret, 1808–1815
,_post_1800.jpg)
_-_1812-1815_CAT.S.24.jpg)
Uwagi edytuj
- ↑ Łazienki Królewskie w Warszawie, Pałac Na Wyspie – Sala Balowa, parter; nr inw. ŁKr 428.
- ↑ Art Institute of Chicago, nr inw. 1966.130.
Przypisy edytuj
- ↑ Federico Piscopo: Echi canoviani. Crespano del Grappa: Parrocchia dei Santi Marco e Pancrazio, 2016, s. 129–130.
- ↑ Una visita artistica all’interno del Tempio di Canova. Tempio Canoviano. Informazioni, storia e immagini della grande chiesa neoclassica di Possagno, 2019-09-19. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-04)]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Paolo Mariuz: D’Este, Antonio (Dizionario Biografico degli Italiani). treccani.it. [dostęp 2022-07-09]. (wł.).
- ↑ Roberto Balzani: L'Arte contesa nell'età di Napoleone, Pio VII e Canova. Catalogo della mostra (Cesena, 14 marzo-26 luglio 2009). Cinisello Balsamo: Silvana Editoriale, 2009, s. 164.
- ↑ Apollo Belwederski. lazienki-krolewskie.pl. [dostęp 2022-07-09]. (pol.).
- ↑ Deposition (about 1800-1805). artic.edu. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).
- ↑ Antonio D’Este, Busto di Antonio Canova. artribune.com. [dostęp 2022-07-09]. (wł.).
- ↑ Antonio D'Este 1755–1837 A Self-Portrait. Lowell Libson & Jonny Yarker Ltd.. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-12)].
- ↑ a b Anna Valeria Jervis. Andrea Pozzi pittore. Accademico nella Roma del primo Ottocento. „Studi di storia dell’arte”. 5/6, s. 254, 1994.
- ↑ Luigi Pirotta. Francesco Sturbinetti. Senatore di Roma, allievo dell’Accademia di San Luca. „Capitolium. Rassegna mensile di attivita municipale”. 35, s. 21, 1960.
- ↑ Distribuzione de’ premi del concorso di Carlo Pio Balestra celebrata sul Campidoglio il dì 7 di febbraio 1834. Roma: Accademia nazionale di San Luca, 1834, s. 9–10.
- ↑ Andrea Busiri Vici. Privilegi nobiliari e cavallereschi dei Presidenti dell’Accademia di San Luca. „Capitolium. Rassegna mensile di attivita municipale”. 35, s. 13-14, 1960.
- ↑ Frederic von Allendorfer. More On Elusive Papal Awards. „Journal of the Orders and Medals Society of America”. 16, s. 16, 1965.
- ↑ Popiersie Antoniny Krasińskiej z Czackich. cyfrowe.mnw.art.pl. [dostęp 2022-07-09]. (pol.).