Antymonit
Antymonit – bardzo pospolity minerał z grupy siarczków.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
błyszcz antymonu, błyszcz antymonowy, stibnit |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Sb2S3 – siarczek antymonu |
| Twardość w skali Mohsa |
2[1] |
| Przełam |
muszlowy (w jednym kierunku bardzo dobrą, a w dwu pozostałych – niewyraźną) |
| Łupliwość |
bardzo dobra w jednym kierunku[1] |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość minerału |
4,6-4,7[1] g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
ołowianoszara, stalowoszara niekiedy z odcieniem niebieskawym bądź czerwonawym (rzadziej) |
| Rysa |
szara do niemal czarnej |
| Połysk |
metaliczny |
Nazwa pochodzi z gr. Anthemon – kwiat; i z późnogrec. antimonion – wykwit, nawiązując do przypominających kwiaty szczotek krystalicznych tego minerału.
CharakterystykaEdytuj
WłaściwościEdytuj
Tworzy ponad 100 różnych form kryształów. Zazwyczaj ma postać wydłużonych słupów z charakterystycznymi zbrużdżeniami i częstymi zbliźniaczeniami. Występuje w formie skupień pręcikowych, igiełkowych, promienistych, włóknistych, ziarnistych i zbitych. Najlepiej wykształcone kryształy występują w druzach w formie szczotek. Ich długość dochodzi do kilkudziesięciu cm. Jest miękki, giętki, nieprzezroczysty. Często pokryty niebieskawymi, czerwonawymi lub żółtawymi nalotami.
Podczas wietrzenia przekształca się w ochrę antymonową, kermesyt lub kwiat antymonowy[1].
WystępowanieEdytuj
Powstaje w warunkach hydrotermalnych. Występuje w żyłach kwarcowych oraz w osadach niektórych gorących źródeł mineralnych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Chiny – Jiangxi, Yunnan, Guangdong, Japonia – Sikoku, Algieria – Konstantyna, Boliwia, RPA, Borneo – Bau, Sarawak, Ukraina – Nikitovka, Niemcy – Wolfsberg, Braunsdorf, Słowacja, Rumunia – Capnik, Baia Sprie, Chiusbaia, Włochy – Gosseto, Francja, USA – Kalifornia, Meksyk.
- W Polsce spotykany jest na Dolnym Śląsku. Został stwierdzony w Złotym Stoku (Góry Złote), Boguszynie[1], Radzinowicach, Bystrzycy Górnej oraz Miedziance.
ZastosowanieEdytuj
- Główna ruda antymonu[1],
- Związek ten jest stosowany do produkcji różnych stopów[1],
- w przemyśle gumowym, tekstylnym, szklarskim, ceramicznym, w medycynie,
- bywa używany do wyrobu kosmetyków, farb, i sztucznych ogni.
- Jest minerałem bardzo cenionym przez kolekcjonerów oraz stanowi ozdobę wielu zbiorów muzealnych.
Najwspanialsze okazy (do 60 cm długości) pochodzą z Japonii. Są tam używane do wyrobu ozdób, podstawek pod doniczki, niskich płotków wokół ogrodów.
Już w starożytności wyrabiano z niego kosmetyki oraz używano jako środka do leczenia oczu. W średniowieczu wykorzystywano go jako środek przeczyszczający i wymiotny[1].
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii, Wiedza i życie 1992 r.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski; Wyd. Antykwa 1998 r.
- Jerzy Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów; Videograf II 2003 r.