Apostasiarodzaj roślin jednoliściennych z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), jeden z dwóch reprezentujących najstarszą filogenetycznie grupę w obrębie rodziny. Rodzaj obejmuje 8 gatunków naziemnych roślin występujących na obszarze od północno-wschodnich Indii, Nepalu i Bhutanu, po południe Japonii na północy oraz Nową Gwineę i północną Australię na południu i wschodzie[6][7].

Apostasia
Ilustracja
Apostasia wallichii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

Apostasioideae

Rodzaj

Apostasia

Nazwa systematyczna
Apostasia Blume
Bijdr. 423. 20 Sep-7 Dec 1825[3]
Typ nomenklatoryczny

A. odorata Blume[3][4]

Synonimy

Adactylus Rolfe
Mesodactylis Wall.
Neumayera Rchb.f.
Niemeyera F.Muell.[5]

Morfologia edytuj

Pokrój
Rośliny zielne, wyprostowane i nagie[6].
Łodyga
Kłącze okryte łuskami. Łodyga prosta, dość szczupła, pojedyncza lub rozgałęziona, ulistniona[6].
Korzenie
Wyrastają z kłącza i częściowo mają charakter podporowy, czasem też są bulwiasto zgrubiałe[6].
Liście
Skupione u nasady łodygi lub równomiernie rozmieszczone. Ich blaszka liściowa jest składana i zazwyczaj podwinięta wzdłuż brzegów na szczycie przechodząc w rurowo zwinięty wąs. Blaszka liściowa u nasady zwęża się obejmując łodygę[6].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan zwykle szczytowy, zwykle rozgałęziony, łukowato wygięty lub przewisający. Przysadki są zwykle drobne. Kwiaty wyprostowane (nie są przekręcone o 180° jak kwiaty większości storczykowatych), są niemal promieniste. Słupek z zalążnią trójkomorową, niezbyt różniącą się od szypułki kwiatowej. Szyjka słupka jest cylindryczna i zakończona główkowatym znamieniem. Listki okwiatu niemal niezróżnicowane, nieco mięsiste, barwy od białej do żółtej. Prętosłup prosty lub wygięty, z 2 płodnymi pręcikami, czasem z centralnym prątniczkiem. Główki pręcika obejmują słupek i składają się z dwóch pylników o równej, a czasem wyraźnie różnej długości. Nitki pręcików są zwykle krótkie i przylegające do słupka. Pyłek pozostaje luźny – nie jest skupiony w pyłkowiny[6].
Owoce
Torebka wąskocylindryczna, płytko trójżebrowa. Dojrzałe nasiona są czarne, okryte twardą łupiną nasienną[6].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z dwóch rodzajów (siostrzanym jest Neuwiedia Blume) w podrodzinie Apostasioideae Horaninov, stanowiącej klad bazalny rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są z kolei kladem bazalnym w rzędzie szparagowców (Asparagales) w obrębie jednoliściennych[2][8][9].

Wykaz gatunków[5][7]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2023-04-18] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-18] (ang.).
  3. a b Apostasia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-06-28]. (ang.).
  4. Apostasia. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-18].
  5. a b Apostasia. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-18].
  6. a b c d e f g Xinqi Chen, Stephan W. Gale & Phillip J. Cribb: Apostasia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-06-28]. (ang.).
  7. a b Apostasia. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-18].
  8. Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-01]. (ang.).
  9. Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).