Wikipedia

Ara żółtoskrzydła

gatunek ptaka

Ara żółtoskrzydła[4], ara czerwona (Ara macao) – gatunek dużego ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występuje w południowo-wschodnim Meksyku, Ameryce Środkowej i Południowej – do Boliwii i środkowej Brazylii. Jednak w większości ptaki te przebywają na terenach lasów Amazonii[5]. Liczebność na wolności spada, ale nie jest to gatunek zagrożony. Jedna z popularniejszych ar w hodowli[6].

Ara żółtoskrzydła
Ara macao[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Arini

Rodzaj

Ara

Gatunek

ara żółtoskrzydła

Synonimy
  • Psittacus Macao Linnaeus, 1758[2]
Podgatunki
  • A. m. cyanopterus Wiedenfeld, 1995
  • A. m. macao (Linnaeus, 1758)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Systematyka edytuj

Po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego gatunek ten opisał Karol Linneusz w wydanej w 1758 roku 10. edycji Systema Naturae. Autor nadał mu nazwę Psittacus Macao, a jako miejsce typowe wskazał Amerykę Południową[2][7]. Swój opis oparł o kilka wcześniejszych opisów różnych autorów[7]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Ara[4][8]. Wyróżnia się dwa podgatunki A. macao: nominatywny oraz A. m. cyanopterus opisany w 1995 roku przez Davida A. Wiedenfelda[2][8][9].

Zasięg występowania edytuj

Poszczególne podgatunki zamieszkują[2][8]:

  • A. m. cyanopterus Wiedenfeld, 1995 – południowo-wschodni Meksyk do Nikaragui
  • A. m. macao (Linnaeus, 1758) – Kostaryka do Boliwii i środkowej Brazylii

Morfologia edytuj

Wygląd zewnętrzny

Obie płci ubarwione jednakowo. Kolorowe upierzenie z przewagą barwy jaskrawoczerwonej; kuper i pokrywy nadogonowe jasnoniebieskie, duże pokrywy skrzydłowe żółte, wierzch lotek i końcówki sterówek ciemnoniebieskie, a spodnia część lotek jest ciemnoczerwona z metalicznym, złotym połyskiem. Warstwowy ogon (środkowe pióra są dłuższe od pozostałych). Mocny, zakrzywiony dziób, w górnej części szarawy, w dolnej – czarny. Oczy jasnożółte. Na części twarzowej, wokół oczu, skóra jest biaława i naga. Łapy o czterech palcach. Młode ptaki różnią się od dorosłych tylko ciemną barwą oczu.

 
Ara żółtoskrzydła w locie
Wymiary
  • długość ciała: 84–89 cm, w tym ogon ok. 50 cm[10]
  • rozpiętość skrzydeł: około 1 m[11].
Masa ciała

Osiąga masę około 1–2 kg[11].

Głos

Jest bardzo głośny, kraczący skrzek oraz piski i warczenie.

Zachowanie edytuj

Przebywa z reguły w parach, grupach rodzinnych lub niewielkich stadach do 20 ptaków. Ze zbiorowych noclegowisk rozlatują się o świcie na żerowiska, skąd wracają o zmroku, lecąc blisko siebie, w zwartej grupie.

Długość życia edytuj

Dożywa maksymalnie ok. 80 lat[10], jednak przeważnie w środowisku naturalnym żyje w granicy 40–50 lat[5].

Pożywienie edytuj

Główny składnik diety tej papugi stanowią owoce. Wybierają raczej niedojrzałe owoce, których ptaki z mniejszym dziobem nie dadzą rady zjeść. Potężny dziób pozwala także na rozłupywanie nawet najtwardszych orzechów[5].

Lęgi edytuj

 
Jajo z kolekcji muzealnej

Gniazdo znajduje się w dziupli dużego drzewa. Samica składa 1–4 jaja. Wysiadywane przez 24–28 dni. Pisklęta uzyskują lotność po 14 tygodniach.

Status i ochrona edytuj

Ara żółtoskrzydła to gatunek szerzej rozpowszechniony niż inne ary. Według IUCN ma status „najmniejszej troski” (LC – Least Concern)[3]. Jest jednak coraz bardziej zagrożony przez kurczenie się jego środowiska życia (wyrąb lasów tropikalnych) i chwytanie do niewoli. W 2008 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji na wolności na nie więcej niż 50 tysięcy osobników[3]. Gatunek ten jest ujęty w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[12].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Ara macao, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d Scarlet Macaw (Ara macao). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  3. ↑ a b c Ara macao, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-18].
  5. ↑ a b c Michelle Mijal, Ara macao (scarlet macaw) [online], Animal Diversity Web [dostęp 2020-06-16] (ang.).
  6. ↑ Scarlet Macaw (Ara macao). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2022-02-17]. (ang.).
  7. ↑ a b K. Linneusz, Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, 1758, s. 96 (łac.).
  8. ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-18]. (ang.).
  9. ↑ David A. Wiedenfeld, A new subspecies of Scarlet Macaw and its status and conservation, „Ornitología Neotropical”, 5 [„1994”], 1995, s. 99–104 (ang.).
  10. ↑ a b Catherine Nicolle, Thierry Chauchat, Małgorzata Szmurło, Izabella Szmurło i inni: Encyklopedia dzikich zwierząt. Dżungla. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 116. ISBN 83-7129-804-8.
  11. ↑ a b Na ścieżkach wiedzy Encyklopedia 100 Ptaków. Bellona SA, 2008, s. 90. ISBN 978-83-11111-78-3.
  12. ↑ Ara macao. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-02-17]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • David Chandler, Dominic Couzens, Euan Dunn, Jonathan Elphick, Rob Hume: Fakty o zwierzętach świata. Ptaki. Derek Niemann, Tony Whitehead, John Woodward. Warszawa: Multico, 2008, s. 135. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ara_żółtoskrzydła&oldid=72988833”