Aralia chińska

Aralia chińska
	; Aralia chińska w Arboretum w Rogowie
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	araliowate
Rodzaj	aralia
Gatunek	aralia chińska
	Nazwa systematyczna
	Aralia chinensis L.; Sp. Pl. 1: 273 (1753)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aralia chińska (Aralia chinensis L.) – gatunek należący do rodziny araliowatych. Występuje w Chinach (w prowincjach Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hajnan i Jiangxi) oraz w Wietnamie i Malezji^[4].

Morfologia edytuj

Pokrój: Krzew (1,5)2-5 m wysoki, rzadziej małe drzewo do 7(8) m wysokości. Pędy o korze jasnobeżowej, grubej opatrzone kolcami.
Liście: Dwukrotnie pierzaste, skrętoległe; na rozgałęzianiach osi liścia para dodatkowych listków. Ogonki liściowe 25-40 cm długie, owłosione lub kolczaste. Ogonki listków (1)3-7(12) mm długie. Listków po 5-13 w segmencie, sztywnych, stosunkowo grubych, owalnych do szeroko-owalnych, o wymiarach 7-16,5 x 5-11,5 cm. Górna powierzchnia blaszki liściowej blado szaro-zielona, pokryta wełnistymi włoskami; dolna powierzchnia blaszki jasnawo-zielona, gęsto owłosiona; żyłki liściowe w 9-11 parach. Nasady listków nieco sercowate do zaokrąglonych; krawędzie listków nierówno piłkowane, szczyt ostro zakończony, czasem silnie wyciągnięty i skrzywiony w bok.
Kwiatostany: Wydłużone wiechy baldachów; szypuła wiechy długa na 20 cm, szypuły baldachów – na 35-80 cm; wiecha zakończona baldachem o specyficznej budowie:centralny baldaszek składa się z kwiatów obupłciowych, boczne – z męskich. Podsadki nie odpadające, lancetowate, wąsko trójkątne albo podługowate, czasem podobne do liści, długie na 2,5 cm. Baldaszki 20-50-kwiatowe.
Kwiaty: Obupłciowe lub jednopłciowe (męskie), drobne, 5-krotne, zwykle białe. Szypułki kwiatowe dług. 8-21 mm, gęsto owłosione. Krawędź kielicha z 5 ząbkami. Płatków korony 5, w pączku zachodzących na siebie. Pręcików 5, W zalążni 5 owocolistków. Szyjek słupka 5 zrośniętych u podstawy.
Owoce: Jagody, okrągłe, do okrągło-owalnych, średnicy 3-4,5 mm; szyjki słupka nie odpadające, zagięte do tyłu.

Biologia i ekologia edytuj

Nanofanerofit. Występuje na brzegach potoków w lasach, w zaroślach na stokach. Kwitnie w październiku-grudniu, owocuje w listopadzie-styczniu. Roślina trująca

Zastosowanie edytuj

Roślina ozdobna: Do Europy (Francja) introdukowana w 1838. Może być uprawiana w strefach mrozoodporności 7-10^[5]. Wymaga gleby stale wilgotnej, nieco kwaśnej. Dobrze rośnie w półcieniu. Rozmnaża się z nasion wysiewanych jesienią, lub wiosną z odrostów^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
↑ Aralia chinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).

[iucn-3] Aralia chinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]