Arkadij Mordwinow

sowiecki architekt i urbanista

Arkadij Grigorjewicz Mordwinow (ros. Аркадий Григорьевич Мордви́нов, także: Mordwiszew lub Mordwiszow[1], ur. 15 stycznia 1896 w Żurawlisze w obwodzie niżnonowogrodzkim, zm. 23 lipca 1964 w Moskwie) – rosyjski, sowiecki architekt, urbanista, naukowiec, przedstawiciel monumentalnego socrealizmu[1].

Arkadij Mordwinow
Аркадий Григорьевич Мордви́нов
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1896
Żurawlicha

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1964
Moskwa

Zawód, zajęcie

architekt, urbanista

Odznaczenia
Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy

Życiorys edytuj

 
Grób na Cmentarzu Nowodziewiczym

Urodził się w rodzinie malarza ikon. Dzieciństwo spędził we wsi Warież koło Pawłowa. Od osiemnastego roku życia pracował na budowach w Moskwie, początkowo jako modelarz, a następnie jako technik budowlany. Po odbyciu służby w Armii Czerwonej i dwuletnim pobycie w Taszkencie wstąpił na Wydział Architektury Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Technicznego, kontynuując jednocześnie pracę na różnych wydziałach jako technik budowlany. Wydział, a także szkołę moskiewskiego Instytutu Architektury, ukończył w 1930 roku[1]. Początkowo projektował budynki w stylu konstruktywistycznym, takie jak np. poczta w Doniecku (1929), czy główny urząd pocztowy w Charkowie (1927–1930). Od 1933 rozpoczął pracę w Moskwie, w warsztatach projektowych Rady Miasta. Był jednym z założycieli Wszechrosyjskiego Stowarzyszenia Architektów Proletariackich (ros. Всероссийское общество пролетарских архитекторов). Opracował m.in. projekt teatru w Soczi (wraz z K.I. Sołomonowem w 1934) i budynku Ludowego Komisariatu Przemysłu w Moskwie (1935). Do innych znaczących, ale niezrealizowanych projektów tego okresu należą moskiewskie Dom Rady Pracy i Obrony, Instytut Marksa-Engelsa-Lenina (wraz z K.I. Sołomonowem i A.N. Duszkinem) i jeden z komisariatów ludowych[2].

Działał jako autor projektu zabudowy ulicy Gorkiego (Twerskiej) – dużych budynków mieszkalnych z długimi dekoracyjnymi fasadami (1937–1939 oraz 1939–1940). Doświadczenie to wykorzystał podczas przebudowy Lenińskiego Prospektu, a także poszczególnych budynków mieszkalnych na ulicach: Bolszej Polance (1940), Krasnochołmskiej (1940–1941) i Frunze (1956–1957), a także Bulwarze Nowickim (1939–1941). Wszystkie te projekty były zrealizowane w rekordowym czasie dzięki wdrożeniu nowej metody budownictwa potokowego. W latach 1949-1952 zaprojektował wraz z W.K. Ołtarzewskim i innymi wieżowiec moskiewskiego hotelu Ukraina[2].

W 1955, podczas wszechzwiązkowej konferencji na temat budownictwa, został poddany krytyce za przesadne zwracanie uwagi na wygląd struktur architektonicznych i zaniedbywanie ekonomii budownictwa. Krytyka stała się dlań impulsem do opanowania języka architektury modernizmu. Nadzorował planowanie i rozwój centralnej części dzielnicy Nowogród Czarnomorski (1956–1964) oraz Prospektu Komsomolskiego (1958–1964)[2].

W latach 1943–1947 przewodniczył Komitetowi Budownictwa i Architektury przy Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR[1]. Był też wiceprzewodniczącym (1938) i przewodniczącym (1950–1955) Akademii Architektury ZSRR oraz wiceprezesem Międzynarodowej Unii Architektów (1953–1957)[2].

Odznaczenia i nagrody edytuj

Otrzymał nagrodę państwową ZSRR (w latach 1941 i 1949). Został odznaczony Orderem Lenina[2]. Był też laureatem dwóch Nagród Stalinowskich (w latach 1941 i 1949)[1].

Galeria edytuj

Ulica Twerska 6 w Moskwie
Ulica Twerska 17 w Moskwie
Dzieła Arkadija Mordwinowa

Przypisy edytuj