Arneb

gwiazda w gwiazdozbiorze Zająca

Arneb (Alfa Leporis, α Lep) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Zająca. Znajduje się w odległości około 690 lat świetlnych od Słońca.

Arneb
α Leporis
Ilustracja
Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Zając

Rektascensja

05h 32m 43,812s[1]

Deklinacja

–17° 49′ 20,17″[1]

Paralaksa (π)

0,00469 ± 0,00097[1]

Odległość

690 ± 180 ly
213 ± 55[2] pc

Wielkość obserwowana

2,57m[1]

Rozmiar kątowy

1,77 ± 0,09 mas[3]

Ruch własny (RA)

7,1 ± 1,4 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−3,0 ± 1,3 mas/rok[1]

Prędkość radialna

25,10 ± 0,10 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

nadolbrzym

Typ widmowy

F0 Ib[1]

Metaliczność [Fe/H]

0,08[2]

Wielkość absolutna

−4,07m[4]

Temperatura

7000 K[5]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 11 Lep
Bonner Durchmusterung: BD−17°1166
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 207
Boss General Catalogue: GC 6875
Katalog Henry’ego Drapera: HD 36673
Katalog Hipparcosa: HIP 25985
Katalog jasnych gwiazd: HR 1865
SAO Star Catalog: SAO 150547
NSV 02128

Nazwa edytuj

Gwiazda ma nazwę własną Arneb, która pochodzi z języka arabskiego. Nazwa ‏أرنب‎ arnab oznacza „zając” i odnosiła się dawniej do całego gwiazdozbioru, a wyobrażenie to zostało przejęte przez Arabów ze starożytnej Grecji[5][6]. Wcześniej Arabowie widzieli w gwiazdach Zająca krzesło lub tron olbrzyma (Oriona)[6]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 r. formalnie zatwierdziła użycie nazwy Arneb dla określenia tej gwiazdy[7].

Charakterystyka edytuj

Jest to żółtobiały nadolbrzym należący do typu widmowego F0, o temperaturze 7000 kelwinów[5]. Starsze pomiary paralaksy z sondy Hipparcos sugerowały odległość 670 parseków (ponad 2000 lat świetlnych)[2], ale pomiary sondy Gaia wskazują, że gwiazda znajduje się bliżej, 213 pc (~690 lat świetlnych) od Słońca[1].

Alfa Leporis ma dwie optyczne towarzyszki, składnik B o wielkości 11,2m odległy o 35,5 sekundy kątowej i składnik C o wielkości 11,9m oddalony o 91″ (pomiary z 2008 roku)[3]. Składnik B przesunął się względem Arneba o ponad 10″ od 1835 roku[3] i ich sąsiedztwo na niebie jest najprawdopodobniej tylko przypadkowe[5].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Arneb w bazie SIMBAD (ang.) [dostęp 2018-08-21]
  2. a b c Anderson E., Francis C.: HIP 25985. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).
  3. a b c Mason et al.: WDS J05327-1749A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  4. Obliczona na podstawie wielkości obserwowanej i paralaksy.
  5. a b c d Jim Kaler: ARNEB (Alpha Leporis). [w:] STARS [on-line]. 2006-08-17. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).
  6. a b Lepus, the Hare. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 265–269. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  7. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-21].