Arvydas Sabonis

koszykarz litewski

Arvydas Romas „Sabas” Sabonis (ur. 19 grudnia 1964 w Kownie) – litewski koszykarz, występujący na pozycji środkowego, mistrz olimpijski (w barwach ZSRR), odnoszący sukcesy także w lidze NBA. Grał na pozycji środkowego (221 cm wzrostu).

Arvydas Sabonis
Ilustracja
środkowy
Pseudonim

Sabas

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1964
Kowno

Wzrost

221 cm

Masa ciała

132 kg

Kariera
Aktywność

1981–2004

Draft

1986, numer: 24
Portland Trail Blazers

Odznaczenia
Wielki Krzyż Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Srebrny Order Olimpijski
Order Przyjaźni Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Przyjaźni Narodów Medal „Za pracowniczą wybitność” (ZSRR)
Strona internetowa

Kariera w ZSRR edytuj

Rozpoczął grę w koszykówkę gdy miał 13 lat. W wieku 17 lat zaczął występować w klubie Žalgiris Kowno, z którym zdobył mistrzostwo ZSRR w latach 1985–1987. Wcześniej, w latach 1983 w Nantes i 1985 w Stuttgarcie, z drużyną radziecką zdobył, kolejno, brązowy i złoty medal na mistrzostwach Europy oraz złoto na uniwersjadzie w Kobe w 1985. W tym samym 1985 jego klub grał w finale Europejskiego Finału Zdobywców Pucharów, przegrywając z Barceloną. W 1986 z kolei kownianie sięgnęli po Międzykontynentalny Puchar im. W. Jonesa (nieoficjalne mistrzostwa świata klubów koszykarskich) pokonując w finale Cibonę Zagrzeb.

Już w 1985 Sabonis zgłosił się do draftu NBA i został wybrany w 4. rundzie z numerem 77 ogólnej listy przez Atlantę Hawks. Wybór został jednak anulowany, ze względu na zbyt młody wiek koszykarza. Powtórny akces rok później przyniósł wybór przez Portland Trail Blazers (z 24. numerem w 1. rundzie), jednak tym razem względy polityczne sprawiły, że amerykańska publiczność na Sabonisa musiała jeszcze poczekać.

W 1988 Sabonis odniósł kolejny sukces z, prowadzoną przez Aleksandra Gomelskiego drużyną ZSRR, zdobywając jedyny w swojej karierze złoty medal olimpijski w Seulu. Na dwóch następnych igrzyskach w Barcelonie w 1992 i Atlancie w 1996, prowadząc już drużynę narodową Litwy, zdobył medale brązowe. U jego boku grali inni znakomici koszykarze litewscy Šarūnas Marčiulionis, Rimas Kurtinaitis czy Valdemaras Chomičius. Także dla Litwy na mistrzostwach Europy w Atenach w 1995 wywalczył medal srebrny.

Występy w Europie edytuj

W 1989 ograniczenia w ZSRR na tyle zelżały, że Litwin mógł już wyjechać na Zachód. Zamiast NBA wybrał jednak Hiszpanię, gdzie grał najpierw w Forum Valladolid (lata 1989–1992), a następnie Real Madryt (1992–1995). Z nowymi klubami odniósł wielkie sukcesy, prowadząc je do mistrzostwa ligi hiszpańskiej w 1993 i 1994, a przede wszystkim do Klubowego Mistrzostwa Europy w 1995.

W czasie występów w Europie był czterokrotnie wybierany najlepszym graczem Starego Kontynentu – w latach 1984–1985, 1988, 1995.

NBA edytuj

W 1995, przekroczywszy 30 lat, Sabonis wreszcie pojawił się na parkietach NBA. Powiedział dziennikarzom: „Nie mam już nic do udowodnienia w europejskiej koszykówce, została już tylko NBA”. Grając w barwach Portland Trail Blazers już w pierwszym roku został m.in. graczem tygodnia i debiutantem miesiąca (kwiecień 1996), a na koniec sezonu zajął drugie miejsce w głosowaniu zarówno na debiutanta roku (w wieku 32 lat), jak i rezerwowego roku, zaliczono go również do pierwszego składu najlepszych debiutantów (All-NBA Rookie First Team). Wystąpił w meczu debiutantów podczas NBA All-Star Weekend. Mimo zniszczonego zdrowia (kolana, ścięgno Achillesa) z sukcesami występował w Portland przez siedem lat (z wyjątkiem sezonu 2001–2002), pomagając drużynie m.in. dotrzeć do finału konferencji w 1999 (mistrzostwo dywizji) i 2000.

W sezonie 1995/1996 zajął drugie miejsce w głosowaniu na najlepszego „szóstego” zawodnika ligi NBA[1].

Osiągnięcia edytuj

Na podstawie[2], o ile nie zaznaczono inaczej.

Kadra edytuj

Drużynowe
Indywidualne
  • MVP mistrzostw Europy 1985
  • Zaliczony do I składu mistrzostw:
  • Lider:
    • igrzysk olimpijskich w:
    • Eurobasketu w zbiórkach (1995, 1999)

Europa edytuj

Drużynowe
Indywidualne
  • MVP:
  • Zaliczony do I składu:
  • Lider:
    • strzelców finałów Euroligi (1986, 1995)
    • w blokach:
      • Euroligi (2004)
      • hiszpańskiej ligi ACB (1990, 1993)
    • w zbiórkach:
      • Euroligi (1993, 2004)
      • hiszpańskiej (11,2 – 1994, 13,2 – 1995)[7][8]

NBA edytuj

Inne edytuj

Podsumowanie edytuj

Sabonis grając w Ameryce najlepsze lata kariery miał już za sobą, a przebyte kontuzje praktycznie uniemożliwiały mu dynamiczne poruszanie się. Mimo tego, a także mimo wysokiego wzrostu i dużej masy ciała, Sabas zadziwiał na boisku umiejętnością ustawiania się, zbierania piłek, „czytania” gry, trafiania z dystansu (często punktował rzutami za 3 pkt.) oraz niekonwencjonalnego rozgrywania. Przez wielu fachowców, także z NBA (Scottie Pippen, Bill Walton, Sean Elliott, Dino Rađa), uważany za jednego z największych środkowych wszech czasów i najlepszego koszykarza Europy swoich czasów[15][16].

W 2003 Sabonis wrócił do swego macierzystego klubu, Žalgirisu (kupując 42,5% jego udziałów – pakiet kontrolny) w którym występował przez następne dwa lata. Ostatecznie przestał zawodowo grać w koszykówkę w 2005.

Życie prywatne edytuj

Jego żona, Ingrida Mikelionytė Sabonienė, zdobyła tytuł Miss Wilna w pierwszych tego rodzaju wyborach na Litwie, w 1988. Mają trzech synów: Žygimantasa (ur. 1991), Tautvydasa(inne języki) (ur. 1992) i Domantasa (ur. 1996) oraz córkę, Aušrinė (ur. 1997). Dwóch młodszych synów zostało także koszykarzami, urodzony w Valladolid Tautvydas gra w lidze hiszpańskiej, urodzony w Portland Domantas jest zawodnikiem klubu NBA Sacramento Kings.

Arvydas włada pięcioma językami: litewskim, polskim, rosyjskim, hiszpańskim i angielskim.

Odznaczenia edytuj

Litewskie:

Międzynarodowe:

Rosyjskie:

Radzieckie:

Statystyki edytuj

Rekordy kariery w NBA edytuj

Sezon Zasadniczy
Punkty 33 (@ Dallas – 4.01.1997)
Rzuty (celne) 11 (9-krotnie)
Rzuty (oddane) 20 (3-krotnie)
Rzuty za „3” (celne) 3 (3-krotnie)
Rzuty za „3” (oddane) 7 (vs Cleveland – 14.03.1997)
Celne wolne 12 (2-krotnie)
Rzuty wolne 16 (@ Vancouver – 8.02.1999)
Zbiórki ofensywne 7 (@ Toronto – 24.11.1997)
Zbiórki defensywne 18 (@ Chicago – 25.02.1998)
Zbiórki 20 (3-krotnie)
Asysty 9 (vs Dallas – 15.02.1999)
Przechwyty 5 (2-krotnie)
Bloki 6 (2-krotnie)
Minuty na boisku 50 (vs Phoenix – 14.11.1997)

Przypisy edytuj

  1. 1995-96 NBA Awards Voting. basketball-reference.com. [dostęp 2022-03-29]. (ang.).
  2. Arvydas Sabonis - FIBA Hall Of Fame. halloffame.fiba.com. [dostęp 2014-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 sierpnia 2012)]. (ang.).
  3. 1988 Olympic Games Tournament for Men - rebounds - Statistics. fiba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  4. 1992 Olympic Games Tournament for Men - Rebounds - Statistics. fiba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  5. 1996 Olympic Games Tournament for Men - Rebounds - Statistics. fiba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  6. 1992 Olympic Games Tournament for Men - Blocks - Statistics. fiba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  7. Liga ACB - 1993-94 Standings and Stats. basketball-reference.com. [dostęp 2022-02-10]. (ang.).
  8. Liga ACB - 1994-95 Standings and Stats. basketball-reference.com. [dostęp 2022-02-10]. (ang.).
  9. All-Rookie Teams. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  10. NBA Rookies of the Month. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  11. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Field Goal Pct. basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  12. EUROPEAN PLAYER OF THE YEAR. ciuff.it. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-16)]. (wł.).
  13. 50 Greatest Euroleague Contributors. euroleague.net. [dostęp 2014-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-27)]. (ang.).
  14. Arvydas Sabonis - Hall Of Famers. hoophall.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  15. Arvydas Sabonis – Celebrity information
  16. Arvydas Sabonis bio. nba.com. [dostęp 2014-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-06)]. (ang.).
  17. Apdovanotų asmenų duomenų bazė. prezidente.lt. [dostęp 2012-03-18]. (lit.).
  18. a b c d Сабонис Арвидас Ромас. biograph.ru. [dostęp 2024-02-24]. (ros.).
  19. Указ Президента Российской Федерации № 1438 «О награждении орденом Дружбы». sbornik-zakonov.ru, 21.12.2006. [dostęp 2024-02-24]. (ros.).

Linki zewnętrzne edytuj