asperitas (wcześniej znana jako Undulatus asperatus) – forma chmury wprowadzona do klasyfikacji przez założyciela Cloud Appreciation Society, Gavina Pretor-Pinney. Jest to pierwsza od 1951 chmura (po Cirrus intortus), dodana do Międzynarodowego Atlasu Chmur Światowej Organizacji Meteorologicznej, którego nowe wydanie ukazało się w 2017[1][2][3]. Nazwa oznacza brak gładkiej powierzchni (ang. roughness)[4].

asperitas
Ilustracja
Asperitas nad Tallinnem w Estonii (2009)
Skrót nazwy

asp

Wysokość podstawy

poniżej 2000 m (lub wyżej wraz z altocumulusem)

Wygląd

falisty spód

Chmura opadowa

nie, ale może występować w pobliżu chmur burzowych

Asperitas nad Allier we Francji (2015)
Asperitas nad Pocahontas w stanie Missouri (2008)

Chmury asperitas są najbardziej podobne do rodzaju undulatus[4]. Mimo że są ciemne i wyglądają na burzowe, rozchodzą się, nie prowadząc do burzy[5]. Chmury te szczególnie często występują w rejonie Wielkich Równin w Stanach Zjednoczonych, przeważnie rano i po południu, jako następstwo konwekcji po burzy[6]. Od czerwca 2009 Royal Meteorological Society w Reading w Anglii gromadzi materiały dotyczące warunków pogodowych, w których pojawiają się chmury asperitas, aby zbadać sposób ich powstawania i zdecydować, czy rzeczywiście różnią się od chmur undulatus[4][5].

Historia obserwacji edytuj

Margaret LeMone, specjalistka od chmur w National Center for Atmospheric Research w USA przez 30 lat fotografowała chmury asperatus, i uważa je za możliwy nowy rodzaj chmur[1].

20 czerwca 2006 Jane Wiggins zrobiła zdjęcie chmur asperitas z okna wieżowca w Cedar Rapids w stanie Iowa[7] i wysłała swoje zdjęcie do Cloud Appreciation Society. Zostało ono opublikowane w galerii na stronie internetowej stowarzyszenia[8], a następnie 3 czerwca 2009 na stronie internetowej National Geographic[7][1].

Od 2006 członkowie stowarzyszenia nadesłali więcej zdjęć podobnych chmur, toteż w 2009 Gavin Pretor-Pinney rozpoczął współpracę z Royal Meteorological Society w sprawie uznania nowego typu chmury[4]. Chmura asperitas miała zostać włączona do nowego wydania Międzynarodowego Atlasu Chmur w 2016[9].

Przypisy edytuj

  1. a b c PICTURES: New Cloud Type Discovered?. 3 czerwca 2009. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).
  2. AD/rp: Twoje zdjęcie w Międzynarodowym Atlasie Chmur. Weź udział w konkursie. TV Meteo, TVN24, 6 października 2015. [dostęp 2016-04-28].
  3. New International Cloud Atlas: 19th century tradition, 21st century technology, „World Meteorological Organization”, 22 marca 2017 [dostęp 2018-08-03] (ang.).
  4. a b c d Asperatus: gathering storm to force new cloud name. The Guardian, 2 czerwca 2009. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).
  5. a b Luke Salkeld: The cloud with no name: Meteorologists campaign to classify unique ‘Asperitas’ clouds seen across the world. Daily Mail, 2 czerwca 2009. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).
  6. Jay Michaels: New Cloud Type Discovered: ‘Undulus Asperatus’. Meteorology News, 28 kwietnia 2006. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).
  7. a b MICHAEL J. CRUMB: Iowa Woman’s Photo Sparks Push for New Cloud Type. Associated Press, 11 czerwca 2009. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).
  8. Jane Wiggins. The Cloud Appreciation Society. [dostęp 2016-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 czerwca 2016)]. (ang.).
  9. New cloud comes a step closer. Met Office, 16 czerwca 2015. [dostęp 2016-04-28]. (ang.).