Astrajos (także Astraeus; gr. Ἀστραῖος Astraios ‘Gwiezdny’, łac. Astraeus) – w mitologii greckiej jeden z tytanów; bóg światła gwiezdnego i astrologii.

Astrajos
Ἀστραῖος
bóg światła gwiezdnego i astrologii
ilustracja
Inne imiona

Astraeus

Występowanie

mitologia grecka

Teren kultu

starożytna Grecja

Rodzina
Ojciec

Krios

Matka

Eurybia

Żona

Eos

Dzieci

Gwiazdy,
Fosforosa (Hesperos,
Boreasz,
Zefir,
Notos,
Euros,
Apeliotes,
Kajkias,
Lips,
Skiron

Należał do drugiego pokolenia tytanów[1]. Był bóstwem związanym z kultem ciał niebieskich. Uchodził za syna tytana Kriosa i Eurybii oraz za brata Pallasa, a także za pierwszego męża tytanidy Eos[2][3].

Ze swoją żoną miał liczne potomstwo, m.in. Gwiazdy (bóstwa uosabiające gwiazdy)[a][4], Fosforosa (Hesperosa; bóstwo uosabiające planetę Wenus)[b][5], Boreasza, Zefira, Notosa, Eurosa, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa i Skirona (bóstwa uosabiające wiatry)[3][6][7][8].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady.
  2. Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.

Przypisy edytuj

  1. Carlos Parada: Titans (Second generation, descending from the first). maicar.com. [dostęp 2010-04-28]. (ang.).
  2. Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 72. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  3. a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 85. ISBN 83-04-04673-3.
  4. Bogowie światła i powietrza. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 75. ISBN 83-210-0677-9. Cytat: „Każda gwiazda była niegdyś bożkiem lub boginką – śliczne potomstwo jednego z tytanów, Astrajosa. Lecz zbuntowawszy się przeciw Dzeusowi uległy te bóstwa przeraźliwej mocy jego piorunów i zdruzgotane rozsypały się po firmamencie pyłem świetlistym. Liczba gwiazd wzrastała, gdyż wola bogów umieszczała w ich gronie rozmaitych bohaterów, nimfy, a nawet przedmioty martwe”.
  5. Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 106–107, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
  6. Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 72, 129, 261. ISBN 80-8046-098-1.
  7. Aaron J. Atsma: Eosphoros and Hesperos. theoi.com. [dostęp 2010-05-02]. (ang.).
  8. Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 188. ISBN 83-7391-077-8.

Bibliografia edytuj

  • Aaron J. Atsma: Astraios. theoi.com. [dostęp 2009-12-06]. (ang.).
  • Astraeus. mythindex.com. [dostęp 2009-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-04)]. (ang.).
  • Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
  • Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 91. ISBN 83-01-03529-3.
  • Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 77: Astraeus. ancientlibrary.com. [dostęp 2010-11-26]. (ang.).
  • William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Astraeus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-29]. (ang.).
  • Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Astraeus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-29]. (ang.).