Atak na autobus w Podujevie
Atak na autobus w Podujevie – atak terrorystyczny zorganizowany przez albańskich ekstremistów 16 lutego 2001. Celem ataku był autobus wiozący grupę Serbów na groby swoich bliskich w Kosowie. Ofiarą ataku padło 12 Serbów, dalszych 40 osób odniosło rany.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Liczba zabitych |
12 osób |
| Liczba rannych |
40 osób |
| Typ ataku |
Mina-pułapka |
| Sprawca |
Albańscy ekstremiści |
Położenie na mapie Kosowa  | |
Położenie na mapie Serbii  | |
 42°54′N 21°11′E/42,900000 21,183333
| |
Przebieg zamachu edytuj
16 lutego 2001 kolumna pięciu autobusów z ponad 250 pasażerami narodowości serbskiej przekroczyła granicę kosowską. Jadący autobusami byli kosowskimi Serbami, którzy w poprzednich latach uciekli z Kosowa ze strachu przed atakami ze strony przeważającej ludności albańskiej[1]. Celem ich przyjazdu do Kosowa była modlitwa na grobach bliskich zmarłych[1]. Kolumna autobusów była ochraniania przez pięć szwedzkich pojazdów opancerzonych[1].
W południe w odległości 400 m od szosy w okolicach Podujeva (obszarze zamieszkanym po 1999 niemal wyłącznie przez Albańczyków[2]) nastąpiła detonacja bomby, która zniszczyła pierwszy z pięciu przejeżdżających pojazdów[1]. Wozy eskorty pozostały nienaruszone[1]. Zginęło 12 Serbów, dalszych 40 odniosło rany[1].
Reakcje edytuj
Natychmiast po dotarciu informacji o zamachu do Gračanicy w miejscowości wybuchły gwałtowne protesty krewnych ofiar, którzy zablokowali drogę dojazdową do Prisztiny i spalili kilka pojazdów[1].
Władze NATO określiły zamach w Podujevie jako „morderstwo z premedytacją”. Sekretarz generalny NATO George Robertson stwierdził, iż NATO nie przeprowadziło bombardowań Serbii w 1999 po to, by czystki etniczne popełniane na jednej grupie etnicznej zmieniły się w czystki prowadzone przeciw innej[1].
Śledztwo edytuj
W toku śledztwa przeprowadzanego przez brytyjskich i ukraińskich żołnierzy sił pokojowych NATO odnaleziony został 600-metrowy przewód, dzięki któremu możliwe było odpalenie ładunku wybuchowego użytego w ataku na autobus[2]. Na drodze prowadzącej do serbskiej enklawy Brezovica odkrytych zostało kolejnych sześć ładunków wybuchowych[2].
W marcu 2001 brytyjska jednostka specjalna Special Air Service aresztowała pięciu Albańczyków podejrzanych o przeprowadzenie zamachu. Czterech zatrzymanych okazało się członkami popieranej przez kraje zachodnie Korpusu Ochrony Kosowa[3]. Głównym podejrzanym o organizację zamachu został w toku śledztwa kosowski Albańczyk Florim Ejupi, który zdołał zbiec z amerykańskiego obozu KFOR, w którym był tymczasowo przetrzymywany. 7 czerwca 2004 został aresztowany ponownie w Tiranie, na mocy międzynarodowego nakazu aresztowania[2]. W 2008 został skazany na 40 lat więzienia m.in. za organizację i przeprowadzenie zamachu w Podujevie[4]. Został jednak zwolniony przez EULEX w marcu 2009, bez podania powodu[5]. W czerwcu tego samego roku EULEX zapowiedział otwarcie nowego śledztwa w tej sprawie[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h 2001: Serbs killed in Kosovo pilgrimage [online], BBC News [dostęp 2024-03-22] (ang.).
- ↑ a b c d Fifth Anniversary of the Terrorist Attack on the "Nis Express" Bus [online], KIM Info-service, 16 lutego 2006 [dostęp 2024-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-04].
- ↑ Christian Jennings, SAS troops seize Kosovo bomb suspects [online], The Telegraph, 28 marca 2001 [dostęp 2024-03-22] (ang.).
- ↑ javno100, Kosovo Albanian Gets 40 Years For Serb Bus Bombing [online], Dalje.com, 8 czerwca 2008 [dostęp 2024-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-07].
- ↑ Fatos Bytyci, Panel frees Albanian jailed for Kosovo bus bombing, Ivana Sekularac, Andrew Dobbie (red.) [online], Reuters, 13 marca 2009 [dostęp 2024-03-22].
- ↑ EULEX: New probe into 2001 bus bombing [online], b92.net, 5 czerwca 2009 [dostęp 2024-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-22].