Audre Lorde

Audre Lorde
Audrey Geraldine Lorde
Data i miejsce urodzenia	18 lutego 1934 ; Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1992 ; Saint Croix
Narodowość	amerykańska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	XX w.
	Nagrody
	National Book Award
	Multimedia w Wikimedia Commons

Audre Lorde, właśc. Audrey Geraldine Lorde, pseud. Gamba Adisa i Rey Domini^[1] (ur. 18 lutego 1934 w Nowym Jorku, zm. 17 listopada 1992 na Saint Croix) – amerykańska pisarka, feministka i działaczka na rzecz praw obywatelskich oraz mniejszości seksualnych. Laureatka National Book Award.

Życiorys edytuj

Urodziła się 18 lutego 1934 w Nowym Jorku w rodzinie imigrantów z Grenady. Wychowała się na Manhattanie i tam uczęszczała do szkoły katolickiej. Zadebiutowała będąc jeszcze w liceum, jej pierwszy wiersz ukazał się w magazynie „Seventeen”^[2]. Zdobyła licencjat na Hunter College (1959), a później tytuł magistra bibliotekarstwa na Uniwersytecie Columbia (1961)^[1]^[2]. W latach 1961–1968 pracowała jako bibliotekarka^[2], wykładała także na Hunter College^[1]. W 1962 poślubiła Edwarda Rollinsa, z którym rozwiodła się w 1970. Małżeństwo miało dwoje dzieci: Elizabeth i Jonathona^[2].

W 1968 ukazał się jej pierwszy zbiór wierszy, The First Cities. Tego samego roku wyjechała także na krótko z Nowego Jorku^[1], gdy została pisarką-rezydentką w Tougaloo College w stanie Mississippi. Na miejscu poznała swoją wieloletnią partnerkę, Frances Clayton^[2]. W zbiorze Cables to Rage (1970) opisała swoją złość wobec przejawów niesprawiedliwości społecznej i osobistej, a także po raz pierwszy nawiązała do swojego homoseksualizmu^[1]. Jej trzeci tomik From the Land Where Other People Live (1973) został nominowany do nagrody National Book Award^[2]. W 1974 opublikowała bardziej politycznie zaangażowaną książkę New York Head Shot and Museum^[2].

W 1978 ukazał się tomik poezji The Black Unicorn, który przez krytykę uznawany jest za najważniejsze jej dzieło^[1]. Adrienne Rich powiedziała o zbiorze:„Lorde pisze jako czarna kobieta, matka, córka, lesbijka, feministka, wizjonerka; wiersze zawierające zasadniczą dzikość i uzdrowienie, koszmary i klarowność”. Tomik spotkał się z uznaniem, ale również słowami ostrej krytyki. W wywiadzie dla dziennika „Callaloo” Lorde odpowiedziała na zarzuty: „Moja seksualność jest nieodłączną częścią tego, kim jestem, a moja poezja pochodzi z pogranicza mnie i moich światów”^[2].

Przez lata zmagała się z rakiem. Swoje doświadczenia opisała prozą w The Cancer Journals (1980)^[1], za które otrzymała nagrodę Gay Caucus Book of the Year (1981), oraz w A Burst of Light (1988), które zostało wyróżnione nagrodą National Book Award (1989). Lorde otrzymała również stypendium od National Endowment for the Arts (1981)^[2]. Wraz z pisarką i aktywistką Barbarą Smith założyła w 1980 wydawnictwo Kitchen Table: Women of Color Press^[1].

W latach 1991–1992 była poetką-laureatem Nowego Jorku. Zmarła na raka piersi w 1992^[2].

Twórczość edytuj

1968: The First Cities
1970: Cables to Rage
1973: From the Land Where Other People Live
1974: New York Head Shot and Museum
1976: Coal (wybór ze wcześniejszych prac)
1978: The Black Unicorn
1980: The Cancer Journals
1982: Zami: A New Spelling of My Name
1988: A Burst of Light
1992: Undersong: Chosen Poems Old and New
1993: The Marvelous Arithmetics of Distance (tomik wydano pośmiertnie)

Źródło^[1].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Audre Lorde, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j About Audre Lorde [online], Academy of American Poets [dostęp 2019-12-29] (ang.).

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Audre Lorde, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-29] (ang.).

[:1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j About Audre Lorde [online], Academy of American Poets [dostęp 2019-12-29] (ang.).

[1]

[2]