Auguste Forel

szwajcarski neurolog, psychiatra, neuroanatom i entomolog-myrmekolog

Auguste Henri Forel (ur. 1 września 1848 w LaGracieuse koło Morges, zm. 27 lipca 1931 w Yvorne) – szwajcarski neurolog, psychiatra, neuroanatom i entomolog-myrmekolog.

Auguste Forel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 września 1848
LaGracieuse koło Morges

Data i miejsce śmierci

27 lipca 1931
Yvorne

Faksymile
Auguste Forel w latach studenckich

Życiorys

edytuj

Auguste Henri Forel urodził się 1 września 1848 roku w posiadłości LaGracieuse koło Morges jako syn geometry Victora Forela i Pauline z domu Morin. Ojciec był kalwinem, a matka hugenotką[1]. Jego krewnym był François-Alphonse Forel (1841–1912)[2].

W dzieciństwie był nieśmiały i nietowarzyski. W 1862, gdy miał czternaście lat, posłano go do Collège Cantonal w Lozannie; ukończył je w 1866. Następnie studiował medycynę na Uniwersytecie w Zurychu od 1867 roku. Jednym z jego nauczycieli był neuroanatom i psychiatra Bernhard Aloys von Gudden. W 1871 jako wolontariusz służył jako medyk w wojnie francusko-pruskiej. W tym samym roku ukończył studia medyczne i wyjechał do Wiednia, badać anatomię wzgórza pod kierunkiem Theodora Meynerta[3]. W Lozannie w 1872 roku zdał egzaminy końcowe, ale nie uzyskał miejsca w zakładzie psychiatrycznym w kantonie z którego pochodził. W 1873 roku wyjechał do Niemiec, gdzie został asystentem Guddena w monachijskim Kreis-Irrenanstalt. W 1877 roku został privatdozentem w Monachium.

W 1878 roku wyruszył na wyprawę entomologiczną do Kolumbii, ale dotarł jedynie do Saint Thomas – wyprawa została przerwana z powodu śmierci jego przyjaciela, Eduarda Steinheila.

W latach 1879–1906 był profesorem psychiatrii na Uniwersytecie w Zurychu i dyrektorem kliniki psychiatrycznej, Burghölzli. Uczniami Forela byli m.in. Eugen Bleuler, Adolf Meyer, Hans Wolfgang Maier, Heinrich Johannes Bertschinger, Hans von Hattinberg, Wladislaus Onufrowicz, Pericles Vejas, Bronislaw Onuf-Onufrowicz.

W 1882 roku ożenił się z córką zmarłego przyjaciela, Emmą Steinheil (1865–1946).

W roku 1889 założył w Zurychu Asile d’Ellikon, instytucję zajmującą się leczeniem alkoholizmu. Klinika od 1984 nosi jego imię (Forel-Klinik).

W 1898 roku przeszedł na emeryturę, po czym osiadł w Chigny i później w Yvorne. Jego następcą na stanowisku dyrektora kliniki Burghölzli został jego uczeń Bleuler. Wciąż jednak był aktywny naukowo: w 1896 przedsięwziął wyprawę myrmekologiczną do Kolumbii, w 1899 propagował abstynencję od alkoholu w Kanadzie, następnie dał gościnny wykład z okazji dziesięciolecia Clark University at Worcester, Massachusetts, w 1902 uczestniczył w kongresie poświęconym psychologii sądowej w Rosji.

W maju 1911 roku przebył udar mózgu, który spowodował prawostronną hemiplegię. Nauczył się wtedy pisać lewą ręką i kontynuował działalność naukową.

Razem z berlińskim lekarzem Jonasem Grossmanem założył „Zeitschrift für Hypnotismus”, od 1902 roku wydawany razem z Cecile i Oskarem Vogtem jako „Journal für Psychologie und Neurologie”. Był też współwydawcą „Internationale Monatsschrift zur Bekämpfung der Trinksitten”. Należał do Szwajcarskiego Towarzystwa Entomologicznego. W 1909 założył Internationalen Verein für medizinische Psychologie und Psychotherapie.

W 1918 roku obchodzono jubileusz jego 70. urodzin[4]. Od 1920 roku był wyznawcą bahaizmu[5][6]. Podczas I wojny światowej głosił poglądy pacyfistyczne, później także socjalistyczne. Popierał ruch eugeniczny[7].

Zmarł w swoim domu La Fourmilière w Yvorne 27 lipca 1931 roku, w wieku 83 lat. Pozostawił autobiografię[8]. Wspomnienia o nim napisali Otto Veraguth[9], Julius Donath[10], Heinrich Kutter[11].

Wiosną 1910 roku portret Forela namalował Oskar Kokoschka[12]. Szwajcarska poczta wydała w 1971 roku znaczek honorujący Forela, w serii poświęconej słynnym lekarzom (Stanley Gibbons 820, Scott 536)[13].

Dorobek naukowy

edytuj

Entomologia

edytuj

Zainteresowanie myrmekologią Forel rozwinął w wieku 11 lat, pod wpływem książki Pierre’a Hubera[14]. W wieku 12 lat zaczął badać zachowania społeczne mrówek Solenopsis fugax. W 1869 roku opublikował na ten temat swoją pierwszą entomologiczną pracę, nagrodzoną nagrodą Schläfliego (Schläfli-Preis). W 1874 roku wydał klasyczną monografię poświęconą szwajcarskim mrówkom; Les fourmis de la Suisse; spotkała się ona z zainteresowaniem samego Charlesa Darwina. Jako profesor neurologii połączył oba zainteresowania, badając neuroanatomię i neurofizjologię mrówek. W 1902 roku ukazała się jego praca na temat chemoreceptorów mrówczych czułków. Badał systematykę i filogenezę mrówek; opisał 3500 gatunków tych owadów[14]. Zbierając mrówki odbył podróże do obu Ameryk, Afryki i do Bułgarii.

Między 1921 a 1923 ukazało się pięć tomów jego dzieła poświęconego życiu społecznemu mrówek, Le monde social des fourmis du globe comparé à celui de l’homme[15].

Neurologia

edytuj

Dysertacja doktorska Forela dotyczyła neuroanatomii wzgórza wzrokowego. Jako pierwszy opisał struktury niskowzgórza, znane dziś jako pola Forela czy warstwa niepewna. W swoich pracach neuroanatomicznych posługiwał się ulepszonym mikrotomem Guddena i jego metodą ekstyrpacji (Exstirpationsmethode). Forel prowadził badania nad fizjologią ośrodkowego układu nerwowego, a także nad hipnotyzmem i jego zastosowaniem w psychologii i medycynie. Uważany jest za współtwórcę teorii neuronalnej[16], razem z Wilhelmem Hisem i Fridtjofem Nansenem. Wprowadził do medycyny termin neuropsychiatrii.

Jako jeden z pierwszych opracował naukowo zagadnienia życia płciowego[17].

 
Strona tytułowa pierwszego wydania Hypnotismus z 1889 roku

Myrmekologia

edytuj
  • Les Fourmis de la Suisse, Systématique, notices anatomiques et physiologiques, architecture, distribution géographique, nouvelles expériences et observations de moeurs. Bale, Genève, Lyon, H. Georg. (1874).
  • Ants and some other insects; an inquiry into the psychic powers of these animals, with an appendix on the peculiarities of their olfactory sense (1904).
  • Ameisen aus Sumatra, Java, Malacca und Ceylon. Gesammelt V.Prof. Dr. V. Buttel Reepen in den Jahren, 1911-1912. Zool. Jahrd. Jena Abt. F. Syst. 36: 1-148. (1913).
  • Fourmis de Rhodesia, etc. recoltees par M. Arnold, le Dr. H. Brauns et K. Fikendey. Annales de la Societe Entomologique de Belgique. 57: 108-147 (1913).
  • Fourmis d’Ethiopie. Recoltees par M. le baron Maurice de Rothschild en 1905. Revista de Entomologia 26, 129-144 (1907) PDF
  • Le monde social des fourmis du globe comparé à celui de l’homme. Genewa, Kundig, 1921–1923, 5 volumes (1921-1923).

Neurologia

edytuj
  • Beispiele phylogenetischer Wirkungen und Rückwirkungen bei den Instinkten und dem Körperbau der Ameisen als Belege für die Evolutionslehre und die psychophysiologische Identitätslehre. Journal für Psychologie und Neurologie 1, 99-110 (1902) PDF
  • Zagadnienia seksualne: w świetle nauk przyrodniczych, psychologii, hygieny i socyologii, wydanie polskie: Lwów, 1920. Tom 1 (djvu), tom 2 (djvu)
  • Hypnotism; or, Suggestion and psychotherapy; a study of the psychological, psycho-physiological and therapeutic aspects of hypnotism (1906)

Przypisy

edytuj
  1. Parent A. Auguste Forel on ants and neurology. „Can J Neurol Sci”. 30. 3, s. 284–291, 2003. PMID: 12945958. 
  2. Forel, August Historisches Lexikon der Schweiz (niem.).
  3. Parent A. Auguste Henri Forel (1848-1931). „J Neurol”. 250. 5, s. 635–636, 2003. PMID: 12875258. 
  4. Bleuler E. August Forel. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 43. 1, 1918. DOI: 10.1007/BF02869660. 
  5. Peter Mühlschlegel: Auguste Forel and the Baha’i Faith. G. Ronald ; distributed by Bahá'í Pub. Trust, 1978 ISBN 0-85398-076-4.
  6. Swiss Baha’is Celebrate 100 Years of Contributing to World Civilization. bahai.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-14)].. Baha’i Switzerland. National Spiritual Assembly of the Baha’is of Switzerland. 2003.
  7. Kuechenhoff B. The psychiatrist Auguste Forel and his attitude to eugenics. „History of psychiatry”. 74 Pt 2 (19), s. 215–223, czerwiec 2008. DOI: 10.1177/0957154X07080660. PMID: 19127840. 
  8. August Forel: Rückblick auf mein Leben. Zürich: Europa Verlag.
  9. Veraguth O. August Forel. „J Neurol”. 122. 3–4, s. 117–118, 1931. DOI: 10.1007/BF01653221. 
  10. Donath J. August Forel†. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. DOI: 10.1007/BF02868529. 
  11. Kutter H. Persönliche Erinnerungen and August Forel. „Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft”. 40. 3–4, 1968. 
  12. Huf V, O’Neill D. Oskar Kokoschka and Auguste Forel: life imitating art or a stroke of genius?. „Stroke”. 36. 9, s. 2037–2040, 2005. DOI: 10.1161/01.STR.0000177473.17396.7e. PMID: 16055483. 
  13. Haas LF. August Forel (1848-1931). „Journal of neurology, neurosurgery, and psychiatry”. 6 (68), s. 781, czerwiec 2000. PMID: 10811707. 
  14. a b Forel, Auguste Henri, [w:] Encyclopedia of Entomology, Springer Netherlands, 2004, s. 906, DOI10.1007/0-306-48380-7_1676, ISBN 978-0-306-48380-6 (ang.).
  15. Forel A. Le monde social des fourmis du globe comparé à celui de l’homme. Genève: Kündig (5 vol.), 1921-1923.
  16. Konrad Akert, August Forel - Cofounder of the Neuron Theory (1848–1931), „Brain Pathology”, 3 (4), 1993, s. 425–430, DOI10.1111/j.1750-3639.1993.tb00771.x.
  17. Erwin J. Haeberle: Auguste Forel – The First Swiss Sexologist. Neue Zürcher Zeitung (1986).

Bibliografia

edytuj
  • Verzeichnis der entomologischen Arbeiten von Prof. Dr. August Forel (1931) PDF
  • J.D. Rolleston, AUGUSTE FOREL AND HIS CAMPAIGN AGAINST ALCOHOL, „The British Journal of Inebriety”, 36 (2), 1938, s. 43–56, DOI10.1111/j.1360-0443.1938.tb05051.x.
  • Hartwig Kuhlenbeck: August Forel. W: Webb Haymaker (ed.): The Founders of Neurology. One Hundred and Thirty-Three Biographical Sketches. Prepared for the Fourth International Neurological Congress in Paris by Eighty-Four Authors. Springfield: C.C.Thomas, 1953, s. 35–39.

Linki zewnętrzne

edytuj