Austrazjakraina historyczna, w VI–VII w. stanowiąca północno-wschodnią część merowińskiego Królestwa Franków[1][2]. Obejmowała tereny nad Mozą, Mozelą i środkowym Renem[3][4], które obecnie leżą we wschodniej Francji, zachodnich Niemczech, Belgii i Holandii. Głównymi ośrodkami i siedzibami władców były Metz i Reims.

Austrazja na tle mapy Królestwa Franków w latach (481–814).
Mapa Austrazji w 752 roku.

Jako część państwa Franków wyodrębniła się w 511 po śmierci króla Chlodwiga I, w wyniku podziału jego władztwa między czterech synów. Królem w Austrazji został Teuderyk I. Po okresie panowania potomków Teuderyka władzę w Austrazji objął w 555 jego brat Chlotar I, który na krótko zjednoczył ziemie Franków.

Po śmierci Chlotara (561) w wyniku kolejnego podziału[5] Austrazję objął jego syn Sigebert I, którego potomkowie władali krajem do 613. Na skutek buntu możnowładców austrazyjskich przeciwko żonie Sigiberta królowej Brunhildzie[6], która sprawowała faktyczne rządy w królestwie w imieniu swych wnuków: Teodeberta II i Teuderyka II[7] władzę w Austrazji przejął król Neustrii Chlotar II, ponownie jednocząc państwo Franków.

Kolejny rozpad monarchii nastąpił w 623[8]. Chlotar II naciskany przez możnych, na króla Austrazji koronował swojego syna Dagoberta. Przydał mu jako majordoma Pepina Starszego i biskupa Metzu Arnulfa, jako duchowego doradcę – protoplastów Karolingów (pierwszy był dziadkiem Pepina z Heristalu ze strony matki, drugi – ze strony ojca).

Wraz ze słabnięciem królewskiej władzy, znaczenia nabierał urząd majordoma, który w Austrazji stał się realną władzą i dziedziczną godnością pierwszych Karolingów. Austrazja pozostawała oddzielnym królestwem frankijskim do 679, gdy po śmierci jej króla Dagoberta II, Teuderyk III, król Neustrii i Burgundii objął władzę także w Austrazji. Od 751 wraz z resztą ziem frankijskich Austrazja znalazła się pod rządami Karolingów i nigdy już nie stanowiła oddzielnego władztwa.

Przypisy edytuj

  1. T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecza, wyd. 10, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 82. ISBN 83-01-08685-8.
  2. N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, przekład E. Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 319. ISBN 978-83-240-0004-3.
  3. E.M. Vesper, Antyczne inspiracje niemieckich regulacji prawnych w zakresie kazirodztwa, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 1, 2016, s. 19, przypis nr 72.
  4. R. McKitterick, Wstęp, [w:] Wczesne średniowiecze, red. R. McKitterick, przeł. Z. Dalewski, Świat Książki, Warszawa 2010, s. 32.
  5. M. Mączyńska, Wędrówki ludów. Historia niespokojnej epoki IV i V wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1996, s. 187.
  6. Benedykt Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 1994, s. 121, ISBN 83-85660-11-9, OCLC 750698519.
  7. T. Wolińska, Polityka, przyjaźnie i podarunki w świetle korespondencji papieża Grzegorza Wielkiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica”, 2008, 41, s. 144.
  8. Z. Dalewski, Między Gnieznem a Poznaniem. O miejscach władzy w państwie pierwszych Piastów, „Kwartalnik Historyczny”, 98, 1991, nr 2, s. 24.

Bibliografia edytuj