Autostrada A18 (Polska)

Autostrada w Polsce łącząca autostradę A4 z Niemcami
Ten artykuł dotyczy autostrady A18 w Polsce. Zobacz też: artykuły o autostradach A18 w innych krajach.

Autostrada A18 – planowana polska autostrada w południowo-zachodniej części kraju, w województwach lubuskim i dolnośląskim. Biegnie w osi NW–SE[2] III transeuropejskim drogowym korytarzem transportowym, w ciągu drogi międzynarodowej E36, od granicy z Niemcami Olszyna–Forst (łączy się tutaj z niemiecką A15 w kierunku Berlina), przez obszar Borów Dolnośląskich aż do węzła Krzyżowa k. Bolesławca, gdzie łączy się z autostradą A4. Odcinek Olszyna–Krzyżowa ma długość ok. 74,4 km[2].

A18
Początek drogi Granica Olszyna (PL-D)
51°40′00,671″N 14°45′09,878″E/51,666853 14,752744
Koniec drogi Węzeł WA Krzyżowa
51°19′42,647″N 15°38′40,189″E/51,328513 15,644497
Proj. długość 76,8 km
Zbudowano 5,3 km oraz
69,5 km (jezdnia północna)
W budowie 1,5 km oraz
32,3 km (jezdnia południowa)
Województwa lubuskie,
dolnośląskie
Mapa
Mapa A18
A18

     Odcinki istniejące

     Odcinki w budowie

     Odcinki planowane

Zdjęcie
Zdjęcie A18
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Droga ma przekrój dwujezdniowy, czteropasowy. Jezdnia północna została ukończona w roku 2006. Jezdnia południowa została wybudowana w latach 1935–1938 przez III Rzeszę, zaś jej przebudowana do standardu autostrady ma mieć miejsce w latach 2020–2023.[3] Do czasu przebudowy jezdni południowej obie jezdnie mają pozostać oznakowane jako droga krajowa nr 18.

W 2015 drogą przejeżdżało 7,5–10 tys. pojazdów na dobę, w tym 3 tys. pojazdów ciężarowych z przyczepą.

Istniejące odcinkiEdytuj

Istniejącym fragmentem autostrady jest odcinek:

  • Golnice – Krzyżowa: 7,0 km, wybudowany w latach 1936–1938, zmodernizowany w 1995

Na odcinku Olszyna – Krzyżowa (74,4 km)[2] ruch odbywa się na obu jezdniach, ale droga nosi jedynie oznaczenie drogi krajowej. Klasę autostrady otrzyma dopiero po przebudowie jezdni południowej.

Węzły z drogami klasy A i SEdytuj

Nazwa Drogi Miejscowość Schemat Typ Wiadukty Otwarto
Krzyżowa A4 Bolesławiec   trąbka ze zmodyfikowaną łącznicą 2 2009

HistoriaEdytuj

 
Płyty dawnej RAB 9 z lat 30. XX wieku

Pod administracją niemiecką (budowa jezdni południowej)Edytuj

Zbudowana została przez władze III Rzeszy jako fragment autostrady Reichsautobahn (RAB) 9 mającej połączyć Berliner Ring z Chociebużem, Wrocławiem i niemiecką wówczas częścią Górnego Śląska, w granicach której znajdowały się takie miasta jak Bytom, Gliwice, Zabrze i Opole. 27 września 1936 nastąpiło otwarcie pierwszego odcinka autostrady od Wrocławia (obecnie węzeł „Bielany Wrocławskie”) do Krzywej o długości niespełna 91 km. Fragment ten miał przekrój dwóch jezdni, każda o szerokości 7,5 m oddzielonych od siebie pasem zieleni o szerokości 5 m[4]. Pierwsze dwa odcinki obecnej DK 18 zostały oddane do użytku w 1937 po dwuletniej budowie. Były to odcinki Żagań – Lipiany o długości 33,2 km oraz liczący 17,1 km odcinek Lipiany – Krzywa. W 1938 oddano do ruchu odcinek Forst – Żagań długi na niespełna 50 km – po polskiej stronie liczy 37,5 km. Na wszystkich trzech fragmentach autostrady, oprócz fragmentu pomiędzy Lipianani i Krzywą, który był zbudowany podobnie jak odcinek z Krzywej do Wrocławia[5], wybudowano jedynie południową jezdnię z nawierzchnią betonową[6][7]. Powstały wszystkie bezkolizyjne węzły, mosty, wiadukty, kładki i przepusty pozostawiając jedynie miejsce na dobudowanie drugiej, północnej jezdni[8].

1945–2000Edytuj

Osobny artykuł: Autostrada A12 (Polska).

W 1985 roku planowano nadanie arterii kategorii drogi ekspresowej[9]. W 1993 roku trasa została zaliczona do grupy planowanych autostrad i nadano jej oznaczenie A12[10] oraz dobudowano drugą jezdnię na odcinku od przejścia granicznego w Olszynie do węzła Królów (9,5 km). W 1995 zmodernizowano 7-kilometrowy odcinek Golnice – Krzyżowa, gdzie została wybudowana dwujezdniowa autostrada z betonową nawierzchnią (dawna A12 o długości 18 km). Odcinek ten nie spełnia jednak wszystkich norm autostradowych, m.in. węzły nie zostały przebudowane zgodnie ze współczesnymi standardami.

2001–2006 (budowa jezdni północnej)Edytuj

 
Zdjęcie satelitarne z 2006 r. ukazujące pozostałości przedwojennej budowy autostrady A4 oraz autostradę A18 w okolicy Bolesławca

Oddział GDDKiA w Zielonej Górze, któremu podlega całość inwestycji, rozpoczął przygotowania projektu dobudowy jezdni północnej w 2001. W czerwcu 2003 oszacowano koszt modernizacji drogi krajowej nr 18 do klasy autostrady na ok. 550 mln złotych. Projekt wraz z pozwoleniem na budowę gotowy był w I kwartale 2004. Budowa północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice została podzielona na cztery kontrakty:

  • Olszyna – Królów (8,92 km),
  • Królów – Żary (15,38 km),
  • Żary – Iłowa (12,57 km),
  • Iłowa – Golnice (34,03 km).

17 marca tego samego roku został ogłoszony międzynarodowy przetarg, a otwarcie ofert nastąpiło 29 czerwca. Na przełomie września i października 2004 podpisano umowy z wykonawcami (łączna wartość 65,278 mln €) i 25 listopada 2004 rozpoczęto budowę jednocześnie na wszystkich czterech ww. etapach.

23 września 2004 Dariusz Skowroński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Generalny Dyrektor GDDKiA zadeklarował realizację budowy północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice w 2006 roku (etap Olszyna – Królów do października 2005 i Królów – Golnice do sierpnia 2006). Prace ukończono w połowie roku 2006.

2006–2017Edytuj

Po oddaniu do ruchu jezdni północnej, przebudowę (polegającą na rozbiórce i ponownym wykonaniu) 70-letniej jezdni południowej na odcinku Olszyna – Golnice zaplanowano na lata 2007–2009. 18 maja 2006 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na wykonanie projektu przebudowy jezdni południowej przyszłej A18. Oferty otwarto 10 lipca tego samego roku, a 2 października 2006 podpisano umowę z Biurem Projektowo-Badawczym Dróg i Mostów Transprojekt–Warszawa Sp. z o.o. na przygotowanie dokumentacji w ciągu 13 miesięcy.

29 czerwca 2009 ogłoszono przetarg na przebudowę południowej jezdni, został on jednak unieważniony 23 lutego 2011. Decyzja podyktowana była brakiem środków na zrealizowanie inwestycji. W 2011 roku Oddział GDDKiA w Zielonej Górze informował[11], że przebudowa jezdni południowej znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2011–2015, jednak i w tym terminie nie została zrealizowana. W 2014r., A18 nie znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025) na liście zadań przeznaczonych do realizacji w ramach zakładanego limitu finansowego, planowane było natomiast pozyskanie środków na jej realizację w ramach drogowej spółki specjalnego przeznaczenia (dssp)[12].

2018–obecnie (przebudowa jezdni południowej)Edytuj

W sierpniu 2018, Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk podjął decyzję o przeniesieniu przebudowy południowej jezdni autostrady A18 na listę podstawową Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025) i skierowaniu jej do realizacji[13].

W grudniu 2018 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na przebudowę południowej jezdni na odcinku 2 – od węzła Żary Zachód (bez węzła) do węzła Iłowa (bez węzła) – o długości 21,9 km.[14] Z uwagi na przekroczenie założonego budżetu inwestycji (303 mln zł) o 5 mln zł, przetarg został unieważniony w maju 2019. Powtórny przetarg ogłoszony został w czerwcu[15], zaś najniższa oferta opiewała na 254 mln zł[16]. Umowa z konsorcjum firm Kobylarnia oraz Mirbud została podpisana w listopadzie 2019 r., z terminem ukończenia w czerwcu 2022 r.[17]

We wrześniu 2019 r. ogłoszony został przetarg na przebudowę jezdni południowej na odcinku 1 (od granicy państwa do węzła Żary Zachód, wraz z przebudową ostatniego fragmentu jezdni północnej w obrębie węzła Olszyna) o długości 10,4 km. W styczniu 2020 jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy Strabag. Po odwołaniu firmy Porr złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej, które zostało uwzględnione i po ponownej ocenie ofert jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy Porr[18]. 24 kwietnia podpisano umowę na realizację tego odcinka w systemie „zaprojektuj i zbuduj”, zaś zakończenie robót planowane jest w drugiej połowie 2023 roku[19].

Na odcinkach realizacyjnych 3 i 4 (o łącznej długości 37,8 km) trwają prace przygotowawcze[20], których ukończenie – jak również ogłoszenie przetargu na budowę – planowane było w marcu 2020r.[21] Całość przebudowy ma być ukończona do 2023r.[22] Aktualnie ogłoszenie przetargu na budowę planowane jest na II połowę 2020 r. natomiast zakończenie prac przy przebudowie czterech odcinków planowane jest na przełom 2023 i 2024.[18]

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: PROGRAM BUDOWY DRÓG KRAJOWYCH na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.) – STAN REALIZACYJNY I PLANOWANY (pol.). gddkia.gov.pl, 2017-10-24. [dostęp 2017-10-31].
  2. ↑ a b c wg Google Maps
  3. ↑ Przebudowa autostrady A18 Olszyna - Golnice - conadrogach.pl, conadrogach.pl [dostęp 2019-09-05].
  4. ↑ Autostrada (pol.). liegnitz.pl. [dostęp 2017-07-01].
  5. ↑ Ausser Deutsche Strecke (niem.). autobahn-online.de. [dostęp 2017-07-01].
  6. ↑ Autostrada A18 węzeł „Olszyna” - węzeł „Golnice” (pol.). gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-07-01].
  7. ↑ Autostrada A18 (pol.). siskom.waw.pl. [dostęp 2017-07-01].
  8. ↑ Polska Atlas samochodowy 1:300 000. oprac. kartogr.: Robert Janaszek, Piotr Kamiński, red. wyd.: Anna Nadstawna, Piotr Wójcik. Warszawa: Demart, 2012, s. 152. ISBN 978-83-89239-56-3.
  9. ↑ Nowe Drogi - Postanowienie nr 55/85 Prezydium Rządu z dnia 14 czerwca 1985 r. (pol.). nowedrogi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-18)].
  10. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie ustalenia kierunkowego układu autostrad i dróg ekspresowych. (Dz.U. z 1993 r. nr 92, poz. 424).
  11. ↑ GDDKiA.
  12. ↑ Załączniki do Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.).
  13. ↑ Autostrada A18 z Niemiec będzie przebudowana. Spękane płyty zastąpi asfalt.
  14. ↑ Przetarg na budowę A18 ogłoszony :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-05-25] (pol.).
  15. ↑ Ogłosiliśmy ponowny przetarg na A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-09-05] (pol.).
  16. ↑ Osiem podmiotów chętnych do budowy A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-09-05].
  17. ↑ Podpisaliśmy pierwszą umowę na przebudowę A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-11-21] (pol.).
  18. ↑ a b Redakcja Regioneo, Autostrada A18 gotowa do 2025. Oferta PORR korzystniejsza niż Strabag, Regioneo.pl, 30 marca 2020 [dostęp 2020-04-20] (pol.).
  19. ↑ Kolejna umowa na przebudowę A18 została podpisana, GDDKiA, 24 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-29] (pol.).
  20. ↑ Autostrada A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-09-07] (pol.).
  21. ↑ https://www.gddkia.gov.pl/frontend/web/userfiles/articles/p/program-budowy-drog-krajowych-sp_35147/pkt%20IV/Standia_27.09.2019.pdf, strona 72.
  22. ↑ Do 2023 roku na nowo powstanie autostrada A18 - od Olszyny do A4 pojedziemy nową nawierzchnią - 40ton.net - motoryzacja dla profesjonalistów | 40ton.net – motoryzacja dla..., 40ton.net [dostęp 2019-09-07] (pol.).

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autostrada_A18_(Polska)&oldid=61671517”