Azotan potasu

Azotan potasu (nazwa Stocka: azotan(V) potasu, nazwy zwyczajowe: saletra potasowa, saletra indyjska), KNO
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy azotanów, sól potasu i kwasu azotowego.

Azotan potasu
Komórka elementarna kryształu
Próbka związku Krzyszały azotanu potasu po odparowaniu wody z roztworu
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. trioksydoazotan(1−) potasu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. azotan potasu Stocka azotan(V) potasu farm. kalii nitras inne saletra potasowa, E252
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KNO3
Masa molowa	101,10 g/mol
Wygląd	bezbarwne kryształy
Minerały	nitrokalit (saletra indyjska, saletra potasowa)
Identyfikacja
Numer CAS	7757-79-1 57137-40-3 (monohydrat)
PubChem	24434
InChI InChI=1S/K.NO3/c;2-1(3)4/q+1;-1 Key=FGIUAXJPYTZDNR-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 2,109 g/cm³ (20 °C); ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie bardzo łatwo w innych rozpuszczalnikach praktycznie nierozpuszczalny w etanolu, rozpuszczalny w glicerolu i amoniaku Temperatura topnienia 334 °C Temperatura wrzenia 400 °C (rozkład)
Budowa Układ krystalograficzny rombowy
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H272 Zwroty P P220 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Utleniający (O) Zwroty R R8 Zwroty S brak zwrotów S NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 0 1 0 OX Temperatura zapłonu niepalny Numer RTECS TT3700000 Dawka śmiertelna LD50 2,0 g/kg (szczur, doustnie) LD50 3,75 g/kg (szczur, domięśniowo)
Podobne związki
Inne aniony	azotyn potasu, chloran potasu
Inne kationy	azotan sodu, azotan amonu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Azotan potasu występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach w postaci minerału nitrokalitu w krajach o suchym, gorącym klimacie, m.in. w Chinach i Indiach. Z tych państw był sprowadzany do Europy, czemu zawdzięcza nazwę „saletra indyjska”.

Otrzymywanie

Obecnie otrzymuje się ją głównie w reakcji podwójnej wymiany między azotanem sodu i chlorkiem potasu (strąca się najtrudniej rozpuszczalny spośród tych soli chlorek sodu, w roztworze pozostaje KNO₃):

NaNO
3 + KCl → KNO
3 + NaCl

Właściwości

Saletra potasowa jest bezbarwnym lub białym, krystalicznym ciałem stałym. Jej temperatura topnienia wynosi 334 °C. Przy ogrzaniu do 400 °C rozkłada się na azotyn potasu i tlen:

2KNO₃ → 2KNO₂ + O₂

Zastosowanie

• Nawóz sztuczny;
• Saletra potasowa jest utleniaczem. Z tego powodu jej głównym zastosowaniem była produkcja czarnego prochu. Obecnie stosowana w pirotechnice jako utleniacz, m.in. do wytworzenia fotobłysków, czyli krótkich i bardzo jasnych impulsów świetlnych uzyskiwanych podczas spalania mieszaniny saletry z pyłami metali. Po zmieszaniu z sacharydem, np. sacharozą w proporcjach stechiometrycznych i stopieniu tworzy substancję łatwopalną (znaną jako karmelek lub karmelka) o temperaturze zapłonu ok. 400 °C, osiąga temperaturę 600 °C i wytwarza dużo dymu;
• Do początków XX w. azotan potasu był używany do otrzymywania kwasu azotowego;
• Obecnie jest stosowany głównie do produkcji azotynu potasu, do nitrowania;
• Konserwant mięsa (E252);
• Azotan potasu zmieszany z cukrem lub cukrem pudrem jest podstawowym składnikiem paliwa (utleniaczem) we własnoręcznie robionych materiałach pirotechnicznych.

Toksyczność

Azotan potasu działa bezpośrednio utleniająco na hemoglobinę, powodując powstanie methemoglobiny i nitrozohemoglobiny. Działa drażniąco na skórę, oczy, drogi oddechowe i przewód pokarmowy.

Przeliczeniowa doustna dawka śmiertelna dla osoby dorosłej wynosi około 4 g/kg.

Substancja rozkłada się i jest przyswajalna w środowisku naturalnym (dlatego też jest stosowana jako nawóz sztuczny), jednak duże ilości mogą być zagrożeniem dla organizmów wodnych i lądowych.

Linki zewnętrzne

• http://webmineral.com/data/Niter.shtml