Bóstwa chtoniczne

bóstwo

Bóstwa chtoniczne (gr. χθόνιος chthónios ‘w, pod, poniżej ziemi’, od χθών chthṓn, ‘ziemia’[1]; odnoszący się do Ziemi; ziemski; podziemny; zrodzony z ziemi) – typ bóstw tellurycznych. Są to bóstwa ciemności i śmierci oraz ziemi i jej płodności.

Słowo „chtoniczny” nawiązuje lub odnosi się do bóstw lub duchów z zaświatów, związanych zwłaszcza z religią starożytnej Grecji.

Kulty chtoniczne znane są w większości religii. Wiążą się ściśle z kultem Matki-Ziemi, z którego prawdopodobnie się rozwinęły. Ważnym punktem jest tu utożsamienie Ziemi z łonem kobiety: człowiek rodzi się z łona matki-kobiety, aby po śmierci wrócić do łona Matki-Ziemi (śmierć widziana jako powrót do „domu”). Podkreśla to nierozerwalny związek narodzin i śmierci, który człowiek uświadomił sobie prawdopodobnie wraz z odkryciem rolnictwa i dostrzeżeniem analogii pomiędzy życiem ludzkim a życiem rośliny – kruchym, lecz nieustannie odradzającym się z łona ziemi.

Wobec tego nie dziwi powiązanie bóstw chtonicznych zarówno z wegetacją, jak i ze śmiercią. Typowym przykładem bóstw chtonicznych są:

Niekiedy do bóstw chtonicznych zalicza się też bóstwa wulkanów i ognia podziemnego (np. rzymski Wulkan) oraz pierwsze bóstwa związane z ziemią (np. grecka Gaja).

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Chthonios, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon.

Bibliografia edytuj