Będziemyśl
Będziemyśl – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Sędziszów Małopolski[3][4].
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | ropczycko-sędziszowski | |||
| Gmina | Sędziszów Małopolski | |||
| Liczba ludności (2011) | 996[1][2] | |||
| Strefa numeracyjna | 17 | |||
| Kod pocztowy | 39-127 | |||
| Tablice rejestracyjne | RRS | |||
| SIMC | 0660417 | |||
Położenie na mapie gminy Sędziszów Małopolski   Będziemyśl | ||||
Położenie na mapie Polski  Będziemyśl | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  Będziemyśl | ||||
Położenie na mapie powiatu ropczycko-sędziszowskiego  Będziemyśl | ||||
 50°03′21″N 21°47′49″E/50,055833 21,796944
| ||||
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
HistoriaEdytuj
Pierwsza źródłowa wiadomość o wsi pochodzi z 1409 roku. W akcie erekcyjnym kościoła w Łące, występuje Klemens z Będziemyśla, przedstawiciel rodu Sopichowskich herbu Półkozic. W rękach jego potomków Będziemyśl znajdował się do XVII wieku. Później następują częste zmiany właścicieli, wśród których wymienić można: Jordanów, Prusikowskich, Hinków, Potockich, Konarskich, Morskich.
Na południowy wschód od wsi znajdują się pozostałości po dawnym grodzie, zniszczonym przez Tatarów, Szwedów bądź Siedmiogrodzian.
W latach 1919-1921 w Będziemyślu wzniesiony został kościół parafialny, w miejscu dawnej kaplicy, zbudowanej, jak głosi miejscowa tradycja, na pamiątkę pobytu we wsi św. Jacka. Kościół jest dziełem architekta Franciszka Stążkiewicza. Zbudowany został w stylu neogotyckim. Zdobią go m.in. trzy barokowe obrazy z przełomu XVII i XVIII wieku: Wizja św. Jacka, św. Katarzyna, Chrystus u słupa. W ołtarzu bocznym znajduje się obraz św. Jacka, będący dziełem, mieszkającego w połowie XIX wieku w pobliskim Sielcu, głuchoniemego pamiętnikarza i malarza, Franciszka Ksawerego Preka. W pobliżu kościoła stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku. Cokół ozdobiony jest herbem Pilawa - Potockich oraz opatrzony datami: 1618 i 1698. Miejscowość jest siedzibą parafii pod wezwaniem św. Jacka, należącej do dekanatu Rzeszów Zachód, diecezji rzeszowskiej.
Dla uczczenia dwóch tysięcy lat chrześcijaństwa będziemyślanie wznieśli w centrum wsi, mierzący ponad 15 metrów wysokości, Krzyż Jubileuszowy. Został on uroczyście poświęcony 11 listopada 2000 roku.
W Będziemyślu funkcjonuje powstała w 1905 roku jednostka OSP. Pierwszym jej prezesem był Stanisław Wołek, zaś komendantem jednostki Józef Migała.
We wsi urodził się ksiądz Antoni Wołek Wacławski[5][6][7][8].
Etymologia nazwy wsiEdytuj
Jedno z podań wywodzi nazwę wsi od przygody, jaką na polowaniu w okolicy przeżył król Władysław Jagiełło. Uratowany z niebezpieczeństwa przez mieszkańców wsi, wypowiedział słowa:
- Tu zawsze zacni niech będą myśliwi.
Inna legenda tłumaczy, że nazwa Będziemyśl pochodzi od mieszkającego tu przed wiekami Będziemysława, mężczyzny, który chętnie doradzał swoim sąsiadom i wykonywał piękne przedmioty, tak, że mówiono o nim:
- U niego zawsze piękna będzie myśl, zdrowy będzie umysł. To prawdziwy Będziemysł.
W rzeczywistości nazwa wsi pochodzi od staropolskiego imienia Będzimysł[9].
EdukacjaEdytuj
Od 1912 roku funkcjonuje w Będziemyślu szkoła, początkowo jednoklasowa. Dzięki zabiegom mieszkańców w 1927 roku, udało się uruchomić drugą klasę. Po II wojnie światowej przystąpiono do budowy nowej szkoły. Inwestycję zakończono w 1950 roku. W roku 2000 w wyniku rozbudowy szkoła zyskała nową kotłownię, bibliotekę, zaplecze sanitarne.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Portal polskawliczbach.pl
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-18].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Antoni Wołek Wacławski: Wyjaśnienie, dlaczego się ukrywałem. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 148. ISBN 978-83-903080-5-0.
- ↑ Kapłani inkardynowani do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej zmarli po 28 VI 1972 r.. koszalin.opoka.org.pl. [dostęp 2016-10-12].
- ↑ Kolejny Honorowy Obywatel. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 27 (191) z 7 lipca 1995.
- ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 97. ISBN 83-909787-8-4.
- ↑ M. Karaś, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miejscowych, [w:] Onomastica, r. II, z. 2, Wrocław 1956
Linki zewnętrzneEdytuj
- Będziemyśl w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
- Będziemyśl w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo. Warszawa 1900.