Błażej Stolarski
Błażej Stolarski (ur. 2 lutego 1880 w Ciebłowicach, zm. 21 października 1939 w okolicach Groß Köris) – polski działacz społeczny i polityczny, jeden z przywódców ruchu ludowego, etnograf i publicysta, członek Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku[1], członek Prezydium Rady Naczelnej OZN w 1939 roku[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 października 1939 |
| Minister rolnictwa i dóbr państwowych | |
| Okres |
od 29 grudnia 1918 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys
edytujOd 1905 do 1907 należał do Polskiego Związku Ludowego, a następnie do „Zarania”. W latach 1912–1915 był członkiem Narodowego Związku Chłopskiego, a w 1915 przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego w Królestwie Polskim. W latach 1918–1919 był prezesem tej partii, działającej już jako PSL „Wyzwolenie”. Członek Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (XII 1915 – V 1917)[3].
W marcu 1917 roku został członkiem Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu[4]. W listopadzie 1918 był ministrem bez teki w rządzie Ignacego Daszyńskiego, a od 29 grudnia 1918 do 16 stycznia 1919 pełnił urząd ministra rolnictwa w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego (po dymisji Franciszka Wojdy). W latach 1919–1930 sprawował mandat posła na Sejm II RP I i II kadencji. Pełnił w Sejmie funkcję szefa klubu parlamentarnego PSL „Wyzwolenie”. Aktywny był w promowaniu spółdzielczości wiejskiej. Po zjednoczeniu ruchu ludowego w 1931 znalazł się w szeregach Stronnictwa Ludowego, gdzie zasiadał w radzie naczelnej. Nie godząc się na bojkot wyborów, wystąpił z SL w 1935. W 1933 roku za udział w strajkach chłopskich został aresztowany. W 1938 został członkiem Rady Naczelnej Obozu Zjednoczenia Narodowego. W latach 1938–1939 zasiadał w Senacie V kadencji, pełniąc funkcję wicemarszałka izby. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany 10 września 1939 przez Gestapo, a 21 października 1939 zastrzelony w okolicach Groß Köris[5].
Pochowany w Berlinie na Parkfriedhof (Cmentarz Parkowy) (kwatera ofiar II wojny światowej, U3, rząd 10).
Odznaczenia
edytuj- 16 lipca 1932 – Krzyż i Medal Niepodległości za zasługi w walce o niepodległość Polski
- 1937 – Srebrny Krzyż Zasługi za działalność społeczną[6]
- 2019 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi na rzecz integracji oraz rozwoju środowisk wiejskich i spółdzielczości rolniczej, za działalność państwową, samorządową, publiczną i społeczną[5]
Przypisy
edytuj- ↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 72.
- ↑ Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915-1917), Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 2003, s. 246, ISBN 83-7133-208-4.
- ↑ Jan Snopko, Sprawozdanie z działalności Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu (styczeń – sierpień 1917), [w:] Studia Podlaskie, t. XIX, Białystok: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 2011, s. 311.
- ↑ a b Instytut Pamięci Narodowej, Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej w 80. rocznicę śmierci Błażeja Stolarskiego – Będków, 22 września 2019 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2021-08-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-01].
- ↑ Paweł Perzyna, Błażej Stolarski. Nieheroiczny życiorys państwowca [online], Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia Powszechna PWN, tom 4
- Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki: Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej. Wyd. IV. Warszawa: 2009, s. 51. ISBN 978-83-60995-30-3. (pol.).
- Antoni Mieczkowski, Błażej Stolarski 1880-1939. Życie. Działalność. Poglądy., UMCS, 1998.
Linki zewnętrzne
edytuj- Remigiusz Okraska, Pługiem i piórem
- Publikacje B. Stolarskiego w zbiorach Biblioteki Narodowej – wersja cyfrowa na Polona.pl