Chronologia Gwiezdnych wojen
Ten artykuł od 2012-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Chronologia Gwiezdnych wojen – ułożone chronologicznie wydarzenia z fikcyjnego świata Gwiezdnych wojen.
Datowanie wewnętrzneEdytuj
Przez całe lata od powstania pierwszego z filmów z serii Gwiezdnych wojen nie udało się stworzyć spójnego kalendarza, który obowiązywałby wewnątrz świata. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy był fakt, że George Lucas nie zezwolił twórcom Expanded Universe na opisywanie wydarzeń sprzed Nowej Nadziei. Doprowadziło to do powstania kilku 'umownych' systemów liczenia dat – najczęściej za 'rok zerowy' przyjmowano 35 lub 32 BNH, podejrzewając, że to wtedy Palpatine przejął władzę i stworzył Imperium.
Powstanie trylogii prequeli sprawiło, że wszystkie te wyliczenia przestały być zgodne z filmami. Kwestię tę próbuje się rozwiązać sugerując przeprowadzenie przez władze Starej Republiki ok. roku 35 BNH „synchronizacji dat” – w istocie wyzerowania numeru roku. Rozwiązanie to stoi jednak w sprzeczności z pojawiającymi się w niektórych źródłach określeniami „ery preimperialnej” i „ery imperialnej” w odniesieniu odpowiednio do okresów przed i po 35 BNH. Obecnie wszystkie źródła sprzed 2014 roku (poza filmami i Wojnami klonów) są niekanoniczne, więc system datowania ABY/BBY również nie jest już stosowany. Pomimo to najczęściej stosuje się datowanie BBY i ABY.
Datowanie zewnętrzneEdytuj
Ze względu na wspomniane powyżej problemy z datowaniem 'wewnętrznym', w świecie Gwiezdnych wojen przyjęło się określać daty w odniesieniu do akcji pierwszego z wydanych filmów: Gwiezdne wojny: część IV, a dokładniej – do przedstawionej w nim Bitwy o Yavin. Stąd też mamy następujące najczęściej stosowane skróty:
- ABY (ang. After Battle of Yavin) – po Bitwie o Yavin
- ANH (ang. After New Hope) – po Nowej Nadziei
- BBY (ang. Before Battle of Yavin) – przed Bitwą o Yavin
- BNH (ang. Before New Hope) – przed Nową Nadzieją.
Powyższe skróty stosuje się także w Polsce, ze względu na brak zgrabnych odpowiedników w języku polskim.
Pomimo to w większości przypadków używa się datowania BBY i ABY.
Ważniejsze wydarzenia (Expanded Universe)Edytuj
5 000 000 BBYEdytuj
- powstanie galaktyki
49 000 BBYEdytuj
- Powstanie Bezkresnego Imperium Rakatan
30 000 BBYEdytuj
- Powstanie gwiezdnej kuźni
27 500 BBYEdytuj
- skolonizowanie planety Alderaan
25 200 BBYEdytuj
- Upadek Bezkresnego Imperium
25 000 BBYEdytuj
- Powstanie Republiki Galaktycznej, Jedi strażnikami pokoju w Republice
24 500 BBYEdytuj
- Pierwsza wielka schizma – Xendor i Legiony Lettow
15 500 BBYEdytuj
- Wynalezienie pierwszych mieczy świetlnych
7000 BBYEdytuj
- Druga wielka schizma i początek Stuletniej Ciemności
5000 BBYEdytuj
- Wielka wojna nadprzestrzenna Republiki z Imperium Sithów (cykl komiksów Opowieści Jedi)
4000 BBYEdytuj
- Początek wielkiej wojny Sithów
3998 BBYEdytuj
- Powstanie Naddystów
3996 BBYEdytuj
- Wielka wojna Sithów (Opowieści Jedi)
3976-3960 BBYEdytuj
- Wojny mandaloriańskie
3960 BBYEdytuj
- Wygnana Jedi zostaje wydalona z Zakonu Jedi (gra Knights of the Old Republic II: The Sith Lords)
3959-3956 BBYEdytuj
- Wojna domowa Jedi (gry i komiksy z serii Star Wars: Knights of the Old Republic)
3956 BBYEdytuj
- Śmierć Dartha Malaka
3952 BBYEdytuj
- Śmierć mistrzów Jedi (Dorak, Vandar Tokare i Zhar Lestin) z rąk Darth Nihilusa na Katarrze.
3951 BBYEdytuj
- Śmierć zgromadzanych przez Wygnaną na Dantooine mistrzów z rąk Kreii.
- Odkupienie Atris na Telos
- Śmierć Darth Nihilusa na Ravagerze
- Śmierć Darth Siona i Kreii w Akademii Trayus na Malachorze V.
3681 BBYEdytuj
- Początek wielkiej wojny galaktycznej
3653 BBYEdytuj
- Splądrowanie Coruscant. Koniec wielkiej wojny galaktycznej
2000 BBYEdytuj
- Początek nowych wojen Sithów
1026 BBYEdytuj
- Narodziny Dartha Bane’a
1000 BBYEdytuj
- Bitwa o Ruusan i koniec nowych wojen Sithów (komiks Jedi vs. Sith)
980 BBYEdytuj
- Śmierć Darth Bane’a
896 BBYEdytuj
- Narodziny Yody
509 BBYEdytuj
- Narodziny Yaddle
206 BBYEdytuj
- Narodziny Oppo Rancisisa
200 BBYEdytuj
- Narodziny Chewbakki
102 BBYEdytuj
- Narodziny Dooku, przyszłego Dartha Tyranusa
92 BBYEdytuj
- Narodziny Qui-Gon Jinna, Finisa Valorum i Ki-Adi-Mundiego
82 BBYEdytuj
- Narodziny Palpatine’a, przyszłego Imperatora
72 BBYEdytuj
- Narodziny Mace’a Windu i Shmi Skywalker
70 BBYEdytuj
- Narodziny Kita Fisto
69 BBYEdytuj
- Narodziny Baila Organy
66 BBYEdytuj
- Narodziny Jango Fetta, przyszłego łowcy nagród
59 BBYEdytuj
- Narodziny Quinlana Vosa i Shaak Ti.
57 BBYEdytuj
- Narodziny Obi-Wana Kenobiego i Brucka Chuna
50 BBYEdytuj
- Narodziny Owena Larsa
47 BBYEdytuj
- Narodziny Aayli Secury i Beru Lars
46 BBYEdytuj
- Narodziny Padme Amidali
41 BBYEdytuj
- Narodziny Anakina Skywalkera
32 BBYEdytuj
- Blokada Naboo, Palpatine Wielkim Kanclerzem (Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo), szczyt na Eriadu (książka Maska kłamstw), śmierć Qui-Gon Jinna i Dartha Plagueisa
29 BBYEdytuj
- Wyprawa na Zonamę Sekot (książka Planeta życia) i Lot Zewnętrzny (książka Outbound Flight), narodziny Hana Solo
25 BBYEdytuj
- Śmierć Yaddle
22 BBYEdytuj
- Misja na Ansion i początek wojen klonów, śmierć Finisa Valorum, Shmi Skywalker i Jango Fetta (Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów)
19 BBYEdytuj
- Bitwa o Coruscant, koniec wojen klonów, śmierć Hrabiego Dooku, Generała Grievousa, Plo Koona, Saesee’a Tiina, Agena Kolara, Kita Fisto, Mace’a Windu, Aayli Secury, Ki-Adi-Mundiego, Nute Gunraya, Runa Haaka i Padmé Amidali, Rozkazem 66 rozpoczyna się Czystka Jedi i powstanie Imperium Galaktycznego Palpatine’a, Anakin Skywalker staje się Darthem Vaderem, narodziny Luke’a oraz Leii Skywalker (Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów).
18 BBYEdytuj
5 BBYEdytuj
- Narodziny Kypa Durrona
2 BBYEdytuj
- Powstanie Sojuszu Rebeliantów
0/1 ABYEdytuj
- Bitwa o Yavin, zniszczenie pierwszej Gwiazdy Śmierci, śmierć Obi-Wana Kenobiego i Baila Organy (Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja)
2Edytuj
- Wyścig na Mimban.
3Edytuj
4Edytuj
- Śmierć Yody, Bitwa pod Endorem, śmierć Anakina Skywalkera oraz Imperatora; zniszczenie drugiej Gwiazdy Śmierci (Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi), inwazja Ssi-Ruuków na Bakurę; rozpad Imperium; powstanie Nowej Republiki (książka Pakt na Bakurze)
7Edytuj
- Zdobycie Coruscant przez Nową Republikę (cykl książek X-wingi)
8Edytuj
- Bitwa o Dathomirę i ślub Lei Organy z Hanem Solo (książka Ślub księżniczki Lei)
9Edytuj
- Kampania Wielkiego Admirała Thrawna przeciw Nowej Republice (książkowa Trylogia Thrawna) i powrót Ysanny Isard (książka X-wingi: Zemsta Isard), narodziny Jacena oraz Jainy Solo
10-11Edytuj
- Kampania odrodzonego Imperatora (komiksy Mroczne Imperium)
10Edytuj
- Narodziny Anakina Solo
11Edytuj
- Utworzenie i rozwiązanie Rady Tymczasowej Imperium (komiksy Karmazynowe Imperium), kontrofensywa Admirał Daali, śmierć i powrót ducha Exar Kuna (książkowa trylogia Akademia Jedi oraz Ja, Jedi)
12Edytuj
- Walki z lordami Senexa i Rogandą Ismaren (książka Dzieci Jedi), próby skonstruowania Miecza Ciemności, Druga Bitwa o Yavin (książka Miecz Ciemności)
16-17Edytuj
- Kryzys Czarnej Floty: bitwy o Doornik 319 i N'zoth (książkowa trylogia Kryzys Czarnej Floty)
17Edytuj
- Powstanie Kuellera na Almanii (książka Nowa Rebelia)
19Edytuj
- Podpisanie pokoju między Imperium a Nową Republiką (książkowa dylogia Ręka Thrawna), ślub Luke’a Skywalkera i Mary Jade
25Edytuj
- Początek najazdu Yuuzhan Vong
26Edytuj
- Bitwa o Duro (książka Punkt Równowagi), narodziny Bena Skywalkera
27Edytuj
- Śmierć Anakina Solo
40-41Edytuj
- Druga insurekcja koreliańska
40Edytuj
- Śmierć Mary Jade
116Edytuj
- Narodziny Cade’a Skywalkera
127Edytuj
- Początek wojny sithyjsko-imperialnej
130Edytuj
- Masakra na Ossusie
137Edytuj
- Darth Wyyrlok III zostaje Imperatorem i „zabija” Dartha Krayta, który zapada w śpiączkę, z której wybudza go Darth Talon.
138Edytuj
- Darth Krayt wraca na Coruscant i odzyskuje władzę, zabijając Dartha Wyyrloka III.
- Śmierć Roana Fela
- Atak na Świątynię Sithów na Coruscant
- Druga bitwa o Borosk
- Bombardowanie Falleenu
- Zdobycie Vinsoth
- Antares Draco, będący w niewoli na Korribanie, zdradza Sithom lokalizację Ukrytej Świątyni.
- Atak na Ukrytą Świątynię
Ważniejsze wydarzenia (Nowy kanon)Edytuj
896 BBYEdytuj
- Narodziny Yody
446 BBYEdytuj
- Narodziny Yaddle
200 BBYEdytuj
- Narodziny Chewbakki
102 BBYEdytuj
- Narodziny Dooku, przyszłego Dartha Tyranusa
84 BBYEdytuj
- Narodziny Palpatine’a, przyszłego Imperatora
72 BBYEdytuj
- Narodziny Mace’a Windu (około) i Shmi Skywalker
59 BBYEdytuj
- Narodziny Shaak Ti.
57 BBYEdytuj
- Narodziny Obi-Wana Kenobiego
46 BBYEdytuj
- Narodziny Padme Amidali.
41 BBYEdytuj
- [1]Narodziny Anakina Skywalkera
32 BBYEdytuj
- Blokada Naboo, Palpatine Wielkim Kanclerzem (Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo), śmierć Qui-Gon Jinna
22 BBYEdytuj
- Bitwa o Geonosis i początek wojen klonów, śmierć Finisa Valorum, Shmi Skywalker i Jango Fetta (Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów)
19 BBYEdytuj
- Bitwa o Coruscant, koniec wojen klonów, śmierć Hrabiego Dooku, Generała Grievousa, Plo Koona, Saesee’a Tiina, Agena Kolara, Kita Fisto, Mace’a Windu, Aayli Secury, Ki-Adi-Mundiego, Nute Gunraya, Runa Haaka i Padme Amidali, Rozkazem 66 rozpoczyna się Czystka Jedi i powstanie Imperium Galaktycznego Palpatine’a, Anakin Skywalker staje się Darthem Vaderem, narodziny Luke’a oraz Leii Skywalker (Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów). Narodziny Ezry Bridgera, przyszłego Rebelianta i Jedi.
0/1 ABYEdytuj
- Zniszczenie Jedy, Wykradanie planów Gwiazdy Śmierci, Bitwa o Scarif, Zniszczenie Scarif, Rozwiązanie senatu, Bitwa o Yavin, zniszczenie pierwszej Gwiazdy Śmierci, śmierć Obi-Wana Kenobiego, Baila Organy, Jyn Erso i Cassiana Andora (Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja) (Łotr 1. Gwiezdne wojny – historie)
2 ABYEdytuj
- Narodziny pilota ruchu oporu, Poego Damerona.
3 ABYEdytuj
4 ABYEdytuj
- Śmierć Yody, Bitwa pod Endorem, śmierć Anakina Skywalkera oraz Imperatora; zniszczenie drugiej Gwiazdy Śmierci (Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi)
5 ABYEdytuj
- Narodziny Bena Solo (przyszłego Kylo Rena), bitwa o Jakku i traktat z Coruscant kończące istnienie Imperium Galaktycznego, powstanie Nowej Republiki
15 ABYEdytuj
- Narodziny Rey
34 ABYEdytuj
- Śmierć Hana Solo i Lor San Tekki. Zniszczenie układu Hosnian przez bazę Starkiller Najwyższego Porządku. (Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy)
- Śmierć Snoke’a i Luke’a Skywalkera (Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi)
35 ABYEdytuj
- Bitwa o Exegol.
- Śmierć Sheeva Palpatina.
- Śmierć Bena Solo (Kylo Rena)
- Śmierć Lei Organy Solo
- Śmierć Generała Huxa
Inne metody określania czasuEdytuj
KanonEdytuj
System RepublikańskiEdytuj
Rokiem zerowym tego systemu jest rok 35 BBY wprowadzony w tym roku przez Republikański Urząd standaryzacji i miar skrótem tego systemu jest BrS (ang. before resynchonization) i ArS (ang. after resynchonization)
System LothalskiEdytuj
Rokiem zerowym tego systemu jest rok 3277 BBY zaś skrótem jest LY (ang. Lothal year)
Legendy (EU)Edytuj
System RussańskiEdytuj
Rokiem zerowym tego systemu jest rok 1000 BBY (czyli rok Reformacji Russańskiej) zaś skrótem jest BRR (ang. before Russan Reformation) i ARR (ang. after Russan Reformation)
System Traktatu z CoruscantEdytuj
Rokiem zerowym tego systemu jest rok 3653 BBY zaś skrótem jest BTC (ang. before Treaty of Coruscant) i ATC (ang. after Treaty of Coruscant)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Darek, Kiedy urodził się Han Solo? i gdzie możemy wstawić wydarzenia z filmu Han Solo?, „Teksty Drugie”, 4, 2017, s. 303–317, DOI: 10.18318/td.2017.4.18, ISSN 0867-0633 [dostęp 2020-07-24] .