Bażanówka
Bażanówka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zarszyn[2][3]. Przez wieś przebiega droga lokalna z Zarszyna do Jaćmierza.
| Artykuł | 49°36′17″N 22°3′11″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°37'0.1"N, 22°4'0.1"E, 49°38'N, 22°2'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1745 m |
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | sanocki | |||
| Gmina | Zarszyn | |||
| Liczba ludności (2018) | 811[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 13 | |||
| Kod pocztowy | 38-530 | |||
| Tablice rejestracyjne | RSA | |||
| SIMC | 0362832 | |||
Położenie na mapie gminy Zarszyn  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | ||||
 49°36′17″N 22°03′11″E/49,604722 22,053056
| ||||
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. Bażanówkę zamieszkuje 811 mieszkańców[1]
HistoriaEdytuj
W I poł. XIX w. Bażanówka należała do Trzecieskich, od których odkupił ją w 1844 Felicjan Laskowski, żonaty z Anielą hr. Łoś, i posiadał w kolejnych latach[4]. Po jego śmierci majątek ten odziedziczył w 1875 jego syn, Kazimierz Laskowski (w 1905 posiadał 212 ha[5]). Po Kazimierzu Piotrze Laskowskim dobra w Bażanówce otrzymał w spadku w 1923 jego siostrzeniec, Daniel Rodich-Laskowski (1884-1957), ożeniony z Marią Ostaszewską (1901-1989), córką Stanisława Ostaszewskiego i Anieli z Sękowskich z Klimkówki, która wraz z mężem była ostatnią prawowitą właścicielką obszaru dworskiego. Po II wojnie światowej majątek ziemski Laskowskich został przejęty, w ramach tzw. reformy rolnej, przez Skarb Państwa. Obecnie we dworze znajduje się szkoła podstawowa.
W czasie okupacji działała tu Placówka AK a dowodził nią plut. Zygmunt Kędzior ps. „Kabel”.
W roku 1900 wieś liczyła 828 mieszkańców, powierzchnia wsi wynosiła 298 ha, były 173 domy[6].
6 października 1983 Rada Państwa PRL przyznała wsi Bażanówka Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi mieszkańców wykazane w walkach z hitlerowskim okupantem”. Wydarzenie to upamiętniają tablice pamiątkowe ustanowione na budynku Ochotniczej Straży Pożarnej i Szkoły Podstawowej 30 maja 2010[7].
We wsi działa klub piłkarski LZS Orzeł Bażanówka.
Obiekty zabytkoweEdytuj
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Zespół dworski z 1850 (budynek dworski i park). W budynku dworskim funkcjonuje szkoła podstawowa[8].
ReligiaEdytuj
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bażanówce i parafia pod tym samym wezwaniem. Od roku 1921 w Bażanówce rozwijała się pierwsza[9], zorganizowana w Polsce wspólnota oraz parafia polskokatolicka. Pierwszą mszę w obrządku polskokatolickim odprawił tu ks. Jan Gritenas w dniu 1 października 1922. Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowano w 1925.
- Rzymskokatolicki kościół filialny w Bażanówce należący do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Jaćmierzu.
UrodzeniEdytuj
- Tytus Trzecieski – polski szlachcic, filozof, rolnik, górnik z wykształcenia, właściciel kopalń rud, ropy naftowej i majątku ziemskiego, dziedzic Miejsca Piastowego, Polanki i Bóbrki, współorganizator ruchów niepodległościowych.
- Franciszek Malik, kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, cichociemny, uczestnik powstania warszawskiego.
- Władysław Majcher – podporucznik Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, poległ pod Monte Cassino.
- Ludwik Warchał – podchorąży Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
GaleriaEdytuj
.jpg)
.jpg)
.jpg)
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Raport o stanie Gminy Zarszyn za rok 2018. s.5
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 10.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Tom XII. Galizien. 10 grudnia 1900. Wien 1907.
- ↑ Święto Ludowe w Bażanówce. isanok.pl, 26 maja 2010. [dostęp 6 września 2014].
- ↑ O szkole. spbazanowka.szkolnastrona.pl. [dostęp 6 września 2014].
- ↑ Przyjaciel Ludu, 1922 r., nr 23, s.5, Polska Odrodzona, 1925, nr 6, s.12-13.
- ↑ a b c d Start, www.zarszyn.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).
BibliografiaEdytuj
- Szkoła we dworze. 60 lat obecności Szkoły Podstawowej w bażanowskim dworku. spbazanowka.szkolnastrona.pl. [dostęp 18 listopada 2014]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 września 2014)].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Bazanówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 120.