Bajkałówka
Bajkałówka[5], cyraneczka bajkalska[6], cyranka bajkalska[3] (Sibirionetta formosa) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae).
| ||
| Sibirionetta formosa[1] | ||
| (Georgi, 1775) | ||
 Samiec w szacie godowej | ||
 Samica | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | blaszkodziobe | |
| Rodzina | kaczkowate | |
| Podrodzina | kaczki | |
| Plemię | Anatini | |
| Rodzaj | Sibirionetta von Boetticher, 1929 | |
| Gatunek | bajkałówka | |
| Synonimy | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 letnie lęgowiska przeloty zimowiska | ||
SystematykaEdytuj
Jedyny przedstawiciel rodzaju Sibirionetta[5][7]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][7].
WystępowanieEdytuj
Ptak ten zamieszkuje środkową i wschodnią Syberię oraz wybrzeża Bajkału. Zimuje głównie w Japonii, Korei Południowej i Chinach, rzadko na Tajwanie i w Hongkongu[2]. Sporadycznie pojawia się w Europie oraz Ameryce Północnej. W Polsce odnotowane pojawienia są niepewne i gatunek ten nie jest zaliczany do krajowej awifauny[8].
MorfologiaEdytuj
- Cechy gatunku
- Samiec w szacie godowej ma wierzch głowy czarny, boki głowy i szyi kremowe. Kremowa plama również u nasady dzioba. Przez oko pionowy zielony pas o metalicznym, opalizującym połysku przechodzący u góry w wygięty ku tyłowi półksiężyc. Pierś jasnobrązowa z ciemnymi plamkami, wierzch ciała brązowy, na łopatkach w kolorze ochry. Boki popielate z ciemniejszymi prążkami, lusterko zielone. Dziób sinoniebieski. Samica brązowa z ciemnym deseniem, u nasady dzioba wyraźna biała plama.
EkologiaEdytuj
- Wymiary średnie
- długość ciała 39–43 cm, rozpiętość skrzydeł 65–75 cm[2]
masa ciała samca 360–520 g, samicy 402–505 g[2] - Biotop
- Różnorodne śródlądowe zbiorniki wodne.
- Gniazdo
- Zagłębienie wysłane suchymi roślinami i puchem. Znajduje się na ziemi w otwartym terenie, czasem w sporej odległości od wody.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju - lipcu 6 do 9 jaj. Jaja są bladozielone o średnich wymiarach 48 x 35 mm i średniej masie 31 g.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez samicę, która również sama wodzi przez 45–55 dni pisklęta.
- Pożywienie
- Rośliny wodne i lądowe oraz bezkręgowce.
OchronaEdytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[4].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Anas formosa, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2014-02-10]
- ↑ a b c d e C. Carboneras, G. M. Kirwan (2014): Baikal Teal (Sibirionetta formosa). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2014-09-28]. (ang.)
- ↑ a b Denis Lepage: Cyraneczka bajkalska (Anas formosa) Georgi, 1775. Avibase. [dostęp 2014-01-23].
- ↑ a b BirdLife International 2012, Sibirionetta formosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2014 [online], wersja 2014.2 [dostęp 2014-09-28] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anatinae Leach, 1820 - kaczki (wersja: 2020-01-10). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-13].
- ↑ Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-13].
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego: Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2019. [dostęp 2020-04-13].