Balsamowiec mirra (Commiphora habessinica (Berg) Engler) – gatunek rośliny z rodziny osoczynowatych (Burseraceae). Pochodzi z Półwyspu Arabskiego (Oman, Jemen) i Afryki (Dżibuti, Etiopia, Somalia, Kenia, Malawi, Zambia, Burundi, Ruanda, Zair, Tanzania, Uganda)[4].

Balsamowiec mirra
ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

osoczynowate

Rodzaj

balsamowiec

Gatunek

balsamowiec mirra

Nazwa systematyczna
Commiphora habessinica (O. Berg) Engl.
Monogr. Phan. 4: 10 1883[3]
Synonimy
  • Balsamodendrum myrrha Ehrenb.
  • Balsamodendrum abyssinicum Engl.
  • Commiphora abyssinica (O. Berg) Engl.[3]

Morfologia edytuj

Pokrój
Duży kolczasty krzew albo niewielkie, także kolczaste drzewko o wysokości do 10 m[5].
Pędy
Kora srebrzysta, biaława, czerwonawa lub niebiesko-szara, gałęzie wyrastają pod prostym kątem[6]
Liście
Trójlistkowe, środkowy listek jest największy. Na starszych pędach liście są pojedyncze[5].
Kwiaty
Niedekoracyjne, małe, jedno- albo obupłciowe, 4-krotne. Wyrastają po kilka z kątów liści, lub tworzą niewielkie wiechy. Są jedno lub obupłciowe[5][6].
Owoce
Wyrastają zazwyczaj pojedynczo lub po dwa na szypułce. Są to niewielkie (2-4 mm długości), jajowate i spłaszczone pestkowce o gładkiej skórce[6].

Zastosowanie edytuj

Z rośliny samoistnie wydziela się wonna żywica zwana mirrą, po nacięciu kory wyciek żywicy zwiększa się. Dawniej mirra była używana do balsamowania i namaszczania zwłok, jako środek leczniczy i przeciwbólowy i jako składnik kadzidła. W Starym Testamencie była również składnikiem oleju świętego do namaszczań (Wj 30, 23,25). Według badaczy roślin biblijnych źródłem mirry wymienionej w kilku miejscach w Biblii był balsamowiec mirra. Obecnie mirra nadal jest wykorzystywana w lecznictwie i do wytwarzania kadzidła, ponadto w przemyśle kosmetycznym jako składnik perfum, past do zębów i płynów do płukania ust[7][5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
  3. a b The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
  5. a b c d Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  6. a b c Flovers in Israel. [dostęp 2014-11-28].
  7. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.