Wikipedia

Banganarti

Banganarti, stanowisko archeologiczne w Sudanie przylegające do wsi o tej samej nazwie. Położone jest na prawym brzegu Nilu, około 10 kilometrów na południowy wschód od Starej Dongoli. Badania archeologiczne pozwoliły zidentyfikować pozostałości kościoła oraz otaczającej go ufortyfikowanej osady.[1] W momencie założenia osada stanowiła wyspę otoczoną wodami Nilu – wskazuje na to nazwa nekropoli oznaczająca wyspę szarańczy.[2]

Badania archeologiczne edytuj

Od 1984 roku pracowała tu ekspedycja Royal Ontario Museum. Przez polskich archeologów stanowisko badane jest od 1998 roku. Znalazło się w obrębie prospekcji terenowej w ramach projektu Southern Dongola Reach Survey kierowanego przez Bogdana Żurawskiego, następnie (od 2001) rozpoczęto wykopaliska. Polska ekspedycja działa we współpracy z Sudanese National Corporation for Antiquities and Museums (NCAM), z ramienia Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, a od 2016 roku także Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prowadzi badania archeologiczne oraz prace konserwatorsko-rekonstrukcyjne.[1]

W pierwszych sezonach prace odbywały się w górnej, najmłodszej, części komu. Młodszy, Górny Kościół określa się nazwą Rafaelion II, od imienia jego patrona Archanioła Rafała. Dolny Kościół był najprawdopodobniej tego samego imienia, dlatego w odniesieniu do Górnego Kościoła używa się określenia Rafaelion II. Funkcjonował on od połowy XI do połowy XVIII wieku.[3] Rozwijał się wokół niego ruch pielgrzymkowy, którego świadectwem jest blisko 1000 inskrypcji pozostawionych przez odwiedzających na ścianach Rafaelionu. Zapisane są głównie w języku greckim i staronubijskim lub ich mieszance.[1]

Do najważniejszych odkryć w Banganarti należą malowidła. Na ścianach Dolnego Kościoła odkryto ich 15, zachowane były jednak znacznie gorzej niż te, które zdobiły wnętrze Rafaelionu II.[4] Program ikonograficzny Górnego Kościoła jest niewątpliwie mocno zakorzeniony w teologii politycznej, królewskiej propagandzie. Trzynaście przedstawień to hieratyczne wizerunki króla, łącznie zabezpieczono 57 malowideł.[3] Charakterystyczne są duże sceny figuralne przedstawiające króla nubijskiego, chronionego przez archanioła w towarzystwie apostołów. Ponadto zidentyfikowano sceny biblijne jak również wizerunki postaci świeckich – oprócz władców także dostojników.[1]

Badania objęły też średniowieczne fortyfikacje z cegły mułowej, które wykazały między innymi obecność dwóch pożarów, zarejestrowaną w obrębie warstw muru,[5] a także pozostałości osady otaczającej obiekty sakralne.[6]

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Banganarti [online], pcma.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-23].
  2. ↑ Naukowy.pl, Polscy konserwatorzy zabezpieczyli unikatowy zabytek w Sudanie - Humanistyczne - Naukowy.pl - Polski Serwis Naukowy [online], Naukowy.pl [dostęp 2020-07-23] (ang.).
  3. ↑ a b Żurawski, B. (2014). Kings and Pilgrims. St Raphael Church II at Banganarti, mid-eleventh to mid-eighteenth century, Warsaw: Wydawnictwo Neriton / IKŚiO PAN.
  4. ↑ Żurawski, B. (2012). St Raphael Church I at Banganarti, mid-sixth to mid-eleventh Century. An introduction to the site and the epoch (=Gdańsk Archaeological Museum African Reports 10), Gdańsk: Gdańsk Archaeological Museum.
  5. ↑ Mariusz Drzewiecki, The medieval fortifications at Banganarti after the 2016 season., „Polish Archaeology in Mediterranean”, 26/1, 2017, DOI: 10.5604/01.3001.0012.1790.
  6. ↑ Bogdan Żurawski i inni, Fieldwork in the Southern Dongola Reach and Third Cataract Region in 2015/2016, „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 26 (1), 2018, s. 269–288, DOI: 10.5604/01.3001.0012.1785, ISSN 1234-5415 [dostęp 2020-07-23].

Bibliografia edytuj

  • Żurawski, Bogdan; Cedro, Aneta; Drzewiecki, Mariusz; Łopaciuk, Roman (2017). Fieldwork in 2015/2016 in the Southern Dongola Reach and the Third Cataract Region, Polish Archaeology in the Mediterranean, 26/1.
  • Drzewiecki, Mariusz (2017). The medieval fortifications at Banganarti after the 2016 season. Polish Archaeology in Mediterranean 26/1 (2017),  DOI: 10.5604/01.3001.0012.1790
  • Żurawski, Bogdan (2014). Kings and Pilgrims. St Raphael Church II at Banganarti, mid-eleventh to mid-eighteenth century, Warsaw: Wydawnictwo Neriton / IKŚiO PAN.
  • Żurawski, Bogdan (2012). St Raphael Church I at Banganarti, mid-sixth to mid-eleventh Century. An introduction to the site and the epoch (=Gdańsk Archaeological Museum African Reports 10), Gdańsk: Gdańsk Archaeological Museum.
  • Żurawski, Bogdan (2003). The Dongola Reach, The Southern Dongola Reach Survey Project, 2002, Polish Archaeology in the Mediterranean XIV
  • Łajtar, Adam (2003). Wall Inscriptions in the Banganarti Churches. A General Note after Three Seasons of Work. Journal of Juristic Papyrology 33.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Banganarti&oldid=60474310”