Banknoty Narodowego Banku Polskiego (1990)
Banknoty Narodowego Banku Polskiego (1990) – seria nieobiegowych banknotów, z umieszczoną datą emisji 1 marca 1990 r., opracowana i wydrukowana dla Narodowego Banku Polskiego w celu przeprowadzenia planowanej na 1992 r. denominacji złotego[1].
Załamanie gospodarcze końcowego okresu PRL, zmiany ustrojowe oraz trudności z transformacją spowodowały narastająca inflację. Na początku lat 90. XX w. w obiegu znalazła się rekordowa liczba nominałów (16). Podjęto decyzję o przeprowadzeniu denominacji złotego, którą początkowo planowano na 1992 r. W niemieckiej firmie Giesecke & Devrient GmbH z Monachium zlecono druk 9 nominałów banknotów, od 1 złotego do 500 złotych, wg projektów Waldemara Andrzejewskiego. Na papierach tych została umieszczona data emisji: 1 marca 1990 r. Po wykonaniu zamówienia całość przewieziono do Polski[1].
Banknoty nie weszły jednak nigdy do obiegu z kilku powodów[2]:
- nieustabilizowanej sytuacji gospodarczej i niewygaszonej inflacji (zasadniczy),
- niedostatecznego zabezpieczenia przed sfałszowaniem,
- błędów, np. nie oznaczono państwa polskiego – brak było napisu: „Rzeczpospolita Polska”, a widniejące godło nie odpowiadało ustalonemu w ustawie zasadniczej wzorowi.
Wszystkie nominały miały te same wymiary[3]. Jako wzór znaku wodnego posłużył wizerunek orła piastowskiego. Na wszystkich umieszczono tę samą klauzulę prawną[4]:
Banknoty emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem płatniczym w Polsce.
Na części banknotów na awersie i rewersie naddrukowano w okresie późniejszym poziomy napis: „NIEOBIEGOWY”. Rozprowadzono je następnie w zestawach na rynku kolekcjonerskim[4].
Na początku XXI w. spotykane są wszystkie nominały bez jakichkolwiek naddruków[5], np. nienaddrukowany banknot 1-złotowy znany jest z kolekcji Działu Numizmatyki Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy[4].
Banknoty emisji 1 marca 1990 edytuj
| Nominał | Awers | Rewers |
|---|---|---|
| 1 złoty | awers | rewers |
| 2 złote | awers | rewers |
| 5 złotych | awers | rewers |
| 10 złotych | awers | rewers |
| 20 złotych | awers | rewers |
| 50 złotych | awers | rewers |
| 100 złotych | awers | rewers |
| 200 złotych | awers | rewers |
| 500 złotych | awers | rewers |
Przypisy edytuj
- ↑ a b Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, Tom II, od 1944, wyd. pierwsze, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 262, ISBN 978-83-913361-4-4.
- ↑ Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, Tom II, od 1944, wyd. pierwsze, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 262,266, ISBN 978-83-913361-4-4.
- ↑ Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, Tom II, od 1944, wyd. pierwsze, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 266–283, ISBN 978-83-913361-4-4.
- ↑ a b c Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, Tom II, od 1944, wyd. pierwsze, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 266, ISBN 978-83-913361-4-4.
- ↑ Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, Tom II, od 1944, wyd. pierwsze, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 266,268,270,272,274,276,278,280,282, ISBN 978-83-913361-4-4.
Bibliografia edytuj
- Czesław Miłczak: Banknoty polskie i wzory Tom II. Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012. ISBN 978-83-913361-4-4.
Linki zewnętrzne edytuj
- wizerunki banknotów. nk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-15)].