Baranki Boże

obraz autorstwa Julii Curyło

Baranki Bożeobraz autorstwa polskiej artystki współczesnej Julii Curyło, namalowany w 2009 r. Na podstawie obrazu stworzony został mural, który od stycznia do końca kwietnia 2010 r. miał być umieszczony na jednej ze ścian stacji Marymont metra warszawskiego. Kontrowersje skróciły czas ekspozycji do 25 marca 2010 r.

Baranki Boże
Autor

Julia Curyło

Data powstania

2009

Medium

Olej na płótnie

Wymiary

187 × 280 cm

Opis obrazu edytuj

Obraz Baranki Boże namalowany został w 2009 r. techniką malarstwa olejnego na płótnie o wymiarach 280 × 187 cm, jako część pracy dyplomowej Julii Curyło. Przedstawia on stado białych i czarnych owieczek latających wśród chmur na tle Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie[1][2][3]. Na podstawie obrazu w 2010 r. stworzony został mural o takim samym tytule, o wymiarach 35 x 3,43 m. W styczniu 2010 r. w ramach VI edycji konkursu Galeria A19 mural ten, jako jedna ze zwycięskich prac konkursowych, został zamieszczony na ścianie stacji A19 Marymont[4][3].

Znaczenie edytuj

W analizie obrazu na łamach czasopism „Format” i „Artmix” historyk sztuki Ewa Sułek wyraziła pogląd, iż dmuchane plastikowe baranki z jednej strony symbolizują płytką, powierzchowną wiarę, z drugiej zaś stanowią komentarz do masowej produkcji dewocyjnej[1][5]. Nieco odmienną interpretację zasugerowała historyk sztuki Kaja Weberowska, dla której dmuchane, puste w środku przedmioty symbolizują przede wszystkim współczesność, chociaż również w aspekcie jej kultury i masowej produkcji[6]. Izabela Kowalczyk odczytała dzieło jako obraz zderzenia elementów ziemskich i erotycznych z duchowymi[7]. Na temat Baranków Bożych wypowiadała się również sama autorka. W oświadczeniu wydanym w związku z kontrowersjami narosłymi wobec utworu wyjaśniła m.in., że poprzez absurdalne, purenonsensowe zestawienie niewinnej owieczki z obiektem erotycznym chciała podjąć grę z tematyką kiczu i popkultury[3]. W wywiadzie na łamach „Musli Magazine” zwróciła z kolei uwagę na odniesienie społeczne w utworze, podkreśliła też, że miał on charakter satyry[8]. Zdaniem Leona Tarasewicza (promotora Julii Curyło) autorka Barankami Bożymi nawiązała do tradycji symbolistów[9].

Kontrowersje edytuj

Wkrótce po odsłonięciu muralu pojawiły się w portalu Alert24 informacje, że owieczki przedstawione w obrazie przypominają dmuchane lalki sprzedawane w sex shopach[10][11]. W reakcji na doniesienia portalu Alert24 stowarzyszenie Twoja Sprawa zorganizowało akcję pisania do spółki Metro Warszawskie i prezydent Warszawy e-maili protestacyjnych z żądaniem zakończenia ekspozycji muralu[12][13], a z oficjalnym zapytaniem do prezydent Warszawy wystąpił radny Maciej Maciejowski[14]. Zdaniem protestujących mural godził w przekonania religijne – poprzez zestawienie tytułu „Baranek Boży” z gadżetem z sex shopu[15]. W obronę dzieła zaangażował się portal Indeks 73, który 18 stycznia 2010 r. wystosował list otwarty do prezesa zarządu spółki Metro Warszawskie, argumentując, że mural spotkał się z pozytywnym przyjęciem tak krytyki, jak i większości osób korzystających z metra, a negatywne reakcje nie mogą skutkować cenzurą[16]. W oświadczeniu opublikowanym w związku z zaistniałymi wokół muralu kontrowersjami autorka potwierdziła, że znajdujące się w obrazie owieczki były wzorowane na gadżetach z sex shopów, zaprzeczając jednocześnie, jakoby utwór miał obrażać uczucia religijne[3]. 20 stycznia 2010 r. Rada Programowa Konkursu A19 wydała oświadczenie o kontynuowaniu prezentacji muralu, jednakże z uwagi na związane z nim kontrowersje skróciła ekspozycję do 25 marca 2010 r. i zadecydowała o zastąpieniu go przed świętami Wielkanocy kolejną pracą konkursową[17][15]. Od 26 marca 2010 r. była to praca Nowe przestrzenie Anny Pisarskiej[4].

W styczniu 2010 r. nastąpiła dewastacja muralu poprzez namalowanie na nim sprayem napisu. Policja ujęła sprawcę bezpośrednio na miejscu zajścia, mural zaś został częściowo zasłonięty i poddany renowacji[18][19][15].

Wystawy edytuj

W 2011 r. obraz Baranki Boże został pokazany na wystawie „Odpusty i cudowne widzenia” w galeriach sztuki Wozownia w Toruniu, Szara Kamienica w Krakowie i Strefa A w Warszawie[20]. Był także wystawiany w ramach wystawy „Rzeczywistość magiczna” w Galerii RING w Legnicy. Z wystawami połączona była projekcja powstałego w marcu 2010 r. filmu dokumentującego historię muralu na stacji A19 Marymont[21][22][23]. W 2013 r. Baranki Boże zaprezentowane zostały na wystawie „Pokusa, cuda i rozkosze” w Galerii Białej w Lublinie[24].

Przypisy edytuj

  1. a b Ewa Sułek. Kicz, magia, religia. Katolicka popkultura w obrazach Julii Curyło. „Artmix”. 26/27(16/17), 20 lipca 2011. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. [dostęp 2012-04-06]. 
  2. Aleksandra Litorowicz, Marta Rauk: Baranki Boże. [w:] Puszka [on-line]. Fundacja Puszka. [dostęp 2012-04-07].
  3. a b c d Baranki Boże w obliczu cenzury. [w:] Aktualności [on-line]. Indeks 73, 15 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-06].
  4. a b Marta Rauk: Nowe przestrzenie. [w:] Puszka [on-line]. Fundacja Puszka. [dostęp 2012-04-07].
  5. Ewa Sułek. Julii Curyło rzeczywistość magiczna. „Format”. 3 (61), 2011. Fundacja im. Eugeniusza Gepperta. ISSN 0867-2555. OCLC 39873351. 
  6. Maja Werbanowska. Odpusty nieostateczne. „Exit”. 3 (87), lipiec-wrzesień 2011. Fundacja EXIT. ISSN 0867-0625. OCLC 231686505. [dostęp 2012-04-07]. 
  7. Izabela Kowalczyk: Julia Curyło/1986. W: Patrycja Sikora, Wojciech Pukocz (red): 10. Konkurs Gepperta – co robi malarz?. Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, 2011, s. 34. ISBN 978-83-89308-74-0.
  8. Magda Wichrowska. Politycy powinni interesować się malarstwem. „Musli Magazine”. 7-8(17-18)/2011, s. 41, lipiec-sierpień 2011. Toruń: Fundacja Kultura na Pokaz. [dostęp 2013-06-23]. 
  9. Arkadiusz Stern. Wozownia – Juli Julii Curyło. „Musli Magazine”. 7-8(17-18)/2011, s. 4, lipiec-sierpień 2011. Toruń: Fundacja Kultura na Pokaz. [dostęp 2013-06-23]. 
  10. Baranki Boże “jak z seks shopu dla zoofili”?. [w:] Alert24 [on-line]. Agora S.A., 10 stycznia 2010. [dostęp 2010-04-07].
  11. Seks-owieczki z warszawskiego metra na Allegro. [w:] Alert24 [on-line]. Agora S.A., 11 stycznia 2010. [dostęp 2010-04-07].
  12. Metro Warszawskie – list. Stowarzyszenie Twoja Sprawa, 13 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 marca 2016)].
  13. Metro skraca czas ekspozycji. Stowarzyszenie Twoja Sprawa, 20 stycznia 2010. [dostęp 2013-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].
  14. Biuletyn Informacji Publicznej m.st. Warszawy. Urząd miasta stołecznego Warszawy. [dostęp 2013-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 stycznia 2014)].
  15. a b c Joanna Jureczko-Wilk. Mural zniknie przed Wielkanocą. „Gość Warszawski (dodatek do „Gościa Niedzielnego”)”, s. 5, 31 stycznia 2010. Wydawnictwo Kurii Metropolitalnej w Katowicach „Gość Niedzielny”. ISSN 0137-7604. OCLC 749796888. [dostęp 2012-04-08]. 
  16. Lidia Makowska: List Indeksu 73 w sprawie muralu Baranki Boże. [w:] Listy Otwarte OD Indeksu 73 [on-line]. Indeks 73, 19 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 października 2013)].
  17. Ciąg dalszy zamieszania wokół muralu Julii Curyło. [w:] Aktualności [on-line]. Indeks 73, 27 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-06].
  18. Mural z barankami w metrze pomalowany sprejem. [w:] Gazeta.pl [on-line]. Agora S.A., 24 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-06].
  19. Co to jest sztuka i kto o tym decyduje. [w:] Życie Warszawy.pl [on-line]. Presspublica Sp. z o.o., 24 stycznia 2010. [dostęp 2012-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 marca 2010)].
  20. Ewa Sułek: Odpusty i cudowne widzenia - Julia Curyło. [w:] Strefa A [on-line]. Galeria Sztuki Współczesnej Strefa A. [dostęp 2012-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 stycznia 2014)].
  21. "Odpusty i cudowne widzenia" – wystawa obrazów Julii Curyło. [w:] Culture.pl [on-line]. Instytut Adama Mickiewicza. [dostęp 2012-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 stycznia 2012)]. ISSN 1734-0624.
  22. Julia Curyło – Rzeczywistość magiczna. [w:] Artinfo.pl [on-line]. Artinfo.pl Sp. z o.o., 19 września 2011.
  23. Odpusty i cudowne widzenia – Julia Curyło w Szarej Kamienicy. [w:] szarakamienica.pl [on-line]. Fundacja Grey House Szara Kamienica, 25 września 2011. [dostęp 2012-04-09].
  24. Sylwia Hejno: Wystawa Julii Curyło: Od odpustu do popkultury. [w:] Kurierlubelski.pl [on-line]. Polskapresse sp. z.o.o., 3 lutego 2013. [dostęp 2013-06-20].

Linki zewnętrzne edytuj