Barbara Maćkowiak
Ruta Barbara Maćkowiak z domu Mandelbaum[2] (ur. 30 sierpnia 1932 w Pińsku[3], zm. 3 czerwca 2021 we Wrocławiu[4]) – polska metrolożka, inżynier elektronik, menedżerka, doktor nauk technicznych.
| Pełne imię i nazwisko |
Ruta Barbara Maćkowiak |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
30 sierpnia 1932 |
| Data i miejsce śmierci |
3 czerwca 2021 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
metrolożka, inżynier elektronik, menedżerka |
| Tytuł naukowy |
doktor inżynier nauk technicznych |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Partia |
PZPR (1964–1981) |
| Rodzice |
Jakub i Mina Mandelbaumowie |
| Dzieci |
Małgorzata |
Życiorys edytuj
Po wejściu Sowietów do Pińska, jej ojciec został aresztowany i wysłany do łagru[2]. W 1940 Barbara została razem z matką zesłana do północnego Kazachstanu, gdzie przez sześć lat uczęszczała do miejscowej szkoły. W 1946 wraz z rodzicami wróciła do Polski, początkowo do Wrocławia, a następnie osiedli w Legnicy. W 1951 zdała maturę w tamtejszym liceum ogólnokształcącym. W szkole średniej uczęszczała na pozalekcyjne zajęcia z angielskiego prowadzone przez byłego żołnierza Armii Andersa[2]. W 1957 ukończyła studia na Wydziale Łączności Politechniki Wrocławskiej[3].
Po studiach pracowała we wrocławskim oddziale Instytutu Łączności jako specjalistka radiotechniki nadawczej[2]. W 1959 została jedną z pierwszych osób zatrudnionych we Wrocławskich Zakładach Elektronicznych ELWRO[2]. Początkowo była konstruktorką[3], a od 1961 kierowniczką Działu Przyrządów Elektronicznych, na czele którego stała do 1973[5]. Stworzyła od podstaw Dział Przyrządów Pomiarowych[2]. Odpowiadała za wyposażenie w elektroniczną aparaturę kontrolno-pomiarową dla potrzeb biur konstrukcyjnych oraz konstrukcję i wykonanie specjalistycznych przyrządów niezbędnych w procesie technologicznym produkcji wyrobów finalnych, np. zautomatyzowanych testerów technologicznych potrzebnych do produkcji komputerów ODRA i RIAD (Odra 1003, Odra 1204, Odra 1304, Odra 1305, R-32 i R-34)[3]. Brała też udział w konstrukcji urządzeń pomiarowo-kontrolnych[2]. Zajmowała się także negocjowaniem cen i zakupem sprzętu od zagranicznych firm[6] oraz zdobyć dewizy[2]. W karierze znacząco pomagała jej biegła znajomość języka angielskiego[2][7]. W 1964 wstąpiła do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[2].
W 1971 na podstawie pracy System metrologiczny w przedsiębiorstwie przemysłowym[2] otrzymała stopień doktora nauk technicznych w zakresie metrologii[8] w Instytucie Metrologii Elektrycznej Politechniki Wrocławskiej[3]. W 1973 ze względu na negatywną opinię Służby Bezpieczeństwa Maćkowiak zabroniono wyjazdów zagranicznych. Odeszła z ELWRO i została kierowniczką Zakładu Prognozowania i Współpracy z Zagranicą Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów (odpowiadała za kontakty z instytucjami z państw RWPG)[2], a w 1977 w Zakładzie Systemów Pilotowych i Sekretarz Naukową w Instytucie Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów (IKSAiP)[3]. Umożliwiono jej ponownie wyjazdy na Zachód. Wystąpiła z PZPR po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981. Pod koniec lat 80. prowadziła zespół pracujący nad komputerem osobistym Elwro 801AT. Zaczęła wówczas chorować na depresję[2]. W 1991 przeszła na emeryturę. Kontynuowała jednak pracę w wydzielonym z ELWRO Zakładzie Elektroniki TEL-EKO jako główna specjalistka do spraw marketingu i współpracy z zagranicą. Pracowała tam do 1998, tj. do likwidacji przedsiębiorstwa[2][3].
Współautorka monografii poświęconej zakładom ELWRO pt. Polskie komputery rodziły się w ELWRO we Wrocławiu. Rola Wrocławskich Zakładów Elektronicznych ELWRO w rozwoju informatyki w Polsce wydanej w 2017 roku przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu[9].
Pochowana na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu[10].
Życie prywatne edytuj
Córka lekarza Jakuba i Miny Mandelbaumów[4]. Matka Małgorzaty. Jedna z bohaterek książki Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki[11][12].
Przypisy edytuj
- ↑ Ruta Barbara Maćkowiak: Nekrologi [online], nekrologi.net, 3 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-09].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Karolina Wasielewska, Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2020, s. 93–106, ISBN 978-83-66232-87-7.
- ↑ a b c d e f g dr inż. Barbara Maćkowiak [online], elwrowcy.pl, 9 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-09].
- ↑ a b REJESTR SPADKOWY PL: wynik wyszukiwania [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2021-07-02].
- ↑ Barbara Maćkowiak, Andrzej Myszkier, Bogdan Safad, Polskie komputery rodziły się w ELWRO we Wrocławiu. Rola Wrocławskich Zakładów Elektronicznych ELWRO w rozwoju informatyki w Polsce, Grażyna Trzaskowska (red.), wyd. II, Wrocław: Archiwum Państwowe we Wrocławiu, 2018, s. 17, ISBN 978-83-7795-013-5 [dostęp 2021-06-09].
- ↑ Justyna Suchecka, Kobiety na komputery! „Słuchałam tych historii w osłupieniu” [online], TVN24.pl, 2020 [dostęp 2021-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-20].
- ↑ Dorota Witt, Cyfrodziewczyny. Rewolucja informatyczna w Polsce była kobietą [online], plus.expressbydgoski.pl, 10 lipca 2020 [dostęp 2021-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-12].
- ↑ Dr inż. Ruta Barbara Maćkowiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-06-09].[martwy link]
- ↑ Polskie komputery rodziły się w ELWRO. historiainformatyki.pl, 2017-11-16. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
- ↑ Barbara Ruta Maćkowiak, Wrocław, 10.06.2021 – kondolencje [online], nekrologi.wyborcza.pl, 10 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-15].
- ↑ Karolina Wasielewska, Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2020, s. 295, ISBN 978-83-66232-87-7.
- ↑ Kasia Dydo, Karolina Wasielewska, Cyfrodziewczyny – Polki, pionerki branży IT [online], PolskieRadio.pl, 10 czerwca 2020 [dostęp 2021-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-09].
Bibliografia edytuj
- Dr inż. Ruta Barbara Maćkowiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-07-20].[martwy link]