Barkas B1000 – samochód dostawczy i mikrobus produkowany w latach 1961–1991 we wchodzących w skład zjednoczenia IFA zakładach VEB Barkas-Werke Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz) w byłej NRD. Jedyny samochód tej klasy produkowany w NRD.

Barkas B1000
Ilustracja
Barkas B1000 KB
Inne nazwy

IFA Barkas

Producent

VEB Barkas-Werke

Zaprezentowany

Lipsk 1962

Okres produkcji

1961–1991

Miejsce produkcji

Karl-Marx-Stadt

Poprzednik

Barkas/Framo V 901/2

Następca

brak

Dane techniczne
Segment

dostawcze

Typy nadwozia

furgon, mikrobus, pick-up, nadwozie do zabudowy

Silniki

R3: 0,9 l o mocy 43 KM
R3: 1,0 l o mocy 46 KM
R4: 1,3 l o mocy 58 KM

Skrzynia biegów

4–biegowa, manualna

Napęd

przedni
silnik podłużnie z przodu

Długość

4595 mm
4725 mm (HP)
4555 mm (FR)

Szerokość

1860-1925 mm

Wysokość

1910-2280 mm

Rozstaw osi

2400 mm

Masa własna

1275-1715 kg

Zbiornik paliwa

42/43 l
70 l (HP/FR)

Liczba miejsc

2-8

Ładowność

625-1050 kg

Dane dodatkowe
Pokrewne

Wartburg 311

Konkurencja

Škoda 1203
UAZ 452
VW Transporter T1/T2
ZSD Nysa
TV 12

Historia modelu edytuj

 
Barkas B1000 KM
 
Barkas B1000 KB z boku
 
Barkas B1000 HP
 
Barkas B1000-1 KM
 
Barkas B1000 KK
 
Barkas B1000 FR z zabudową więźniarki

Pod koniec lat 50. w NRD podjęto prace nad konstrukcją nowego samochodu dostawczego Barkas B1000 w celu zastąpienia produkowanego w latach 1954–1961 modelu Barkas/Framo V 901/2 (wywodzącego się jeszcze sprzed wojny i mającego układ klasycznej ciężarówki, z wystającą maską silnika). Nowy model wprowadził nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, w tym wagonowe nadwozie, a skonstruowany został z wykorzystaniem elementów konstrukcyjnych samochodu osobowego Wartburg 311. Również z tego modelu zastosowano jednostkę napędową, przeznaczoną do napędu Barkasa B1000. Był to początkowo trzycylindrowy, dwusuwowy silnik benzynowy typu AWE 311 o pojemności skokowej 900 cm³ i mocy 43 KM. Jednostka napędowa zblokowana została z 4-biegową manualną skrzynią biegów. Już w 1961 roku zastąpiono go przez zmodernizowany dwusuwowy silnik Wartburga 312 typu AWE 312[1] o pojemności skokowej zwiększonej do 992 cm³, osiągający moc maksymalną 46 KM. Dzięki przedniemu napędowi i niezależnemu zawieszeniu kół, udało się uzyskać równą podłogę w części ładunkowej, z nisko położoną krawędzią ładunkową (440 mm nad ziemią)[2]. Objętość części ładunkowej wynosiła 6,4 m³[3], ładowność 1 tona[1].

Pierwszy prototyp pojazdu w wersji furgon powstał w 1956 roku[1]. Zbudowano ogółem 39 pojazdów serii zerowej (oznaczonych L1), w różnych wersjach nadwoziowych, które testowano w kolejnych latach[1]. 14 czerwca 1961 roku rozpoczęto produkcję seryjną Barkasów B1000, początkowo w wersji furgon[1]. W 1962 roku Barkas został zaprezentowany na Targach Lipskich[4]. W 1964 roku podjęto produkcję ośmioosobowego mikrobusu, w 1965 r. – lekkiej ciężarówki skrzyniowej o ładowności 1050 kg[5]. Nadwozia powstawały w głównych zakładach Barkas-Werke w Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz), ostateczny montaż miał miejsce w dawnych zakładach Framo w Hainichen, wchodzących w skład Barkas-Werke[6].

W toku produkcji samochód podlegał niewielkim ulepszeniom, głównie mechanicznym. Od 1972 roku wykorzystywano ulepszony silnik od Wartburga 353 o tej samej pojemności, przy tym zmieniono przełożenia skrzyni biegów i system chłodzenia[5]. W 1974 roku zmodernizowano oświetlenie pojazdu według nowych norm międzynarodowych i dodano tylne światła przeciwmgielne i cofania[5]. W 1975 roku wprowadzono pasy bezpieczeństwa, od 1981 r. – bezwładnościowe[5]. W lipcu 1983 roku przeprowadzono niewielką modernizację wyglądu, wprowadzając m.in. zderzaki z gumową wstawką[5]. W 1984 roku pojawiło się m.in. ogrzewanie tylnej szyby i nowa tablica przyrządów[7]. W czerwcu 1987 roku wprowadzono odsuwane drzwi z prawej strony przedziału transportowego zamiast otwieranych[7].

Jesienią 1989 roku w Lipsku został zaprezentowany model B1000-1, który został wyposażony w czterosuwowy silnik typu BM 880 produkowany na licencji przedsiębiorstwa Volkswagen. Jednostka o pojemności skokowej 1272 cm³ i mocy 58 KM, stosowana była również w samochodzie Wartburg 1.3. Pojazd zaprezentowany na targach miał zmienioną przednią atrapę, która ostatecznie nie przyjęła się w produkcji, lecz powstało kilka prototypów. Seryjna produkcja modelu B1000-1 rozpoczęła się jeszcze w tym samym roku[8] (według innych publikacji 1 września 1990 roku[7]).

Produkcja modeli B1000 zakończona została 10 kwietnia 1991 roku. 22 lutego 1980 roku wyprodukowano 100-tysięczny samochód, a 8 kwietnia 1987 r. – 150-tysięczny[7]. Przez 30 lat wyprodukowano łącznie 175 740 egzemplarzy modelu B1000 i 1961 B1000-1[9]. Z uwagi na małą konkurencyjność z nowocześniejszymi pojazdami zachodnimi, dostępnymi po zjednoczeniu Niemiec w wolnej sprzedaży, produkcja modeli B1000-1 zakończona została 10 kwietnia 1991 roku[10]. W 1993 roku prowadzono rozmowy na temat sprzedaży linii produkcyjnej do Rosji, gdzie ich produkcja miała być podjęta w Zakładach Kirowskich w Petersburgu, z silnikami WAZ-2106, jednak okazało się to nieopłacalne i ostatecznie oprzyrządowanie zezłomowano[11][12].

Samochody Barkas były eksploatowane głównie w NRD, jedynie niewielkie liczby przeznaczano na eksport[3]. Wysokość produkcji samochodów była ograniczona i nie pokrywała pełnego zapotrzebowania rynku wewnętrznego – był to jedyny samochód tej klasy produkowany w NRD. Najwięcej powstało ich w 1974 roku – 8176[5]. W odróżnieniu od np. ZSRR, ich nabywcami mogły być też osoby prywatne, a mikrobusy mogły nabywać ze zniżką rodziny wielodzietne[3]. Dopiero w latach 90. znaczna liczba używanych Barkasów trafiła do krajów byłego ZSRR (częściowo z powracającymi z NRD żołnierzami Zachodniej Grupy Wojsk)[12].

Wersje edytuj

Samochody te były produkowane w następujących wersjach:[8]

  • KAKastenwagenfurgon z zamkniętą dwuosobową kabiną, brak przeszklenia części ładunkowej
  • KMKasten-Mehrzweckwagen – furgon towarowo-osobowy, cztero- lub pięcioosobowy (kabina półzamknięta dwuosobowa, 2/3 osoby na drugim rzędzie siedzeń w przedziale ładunkowym), jedno okno boczne po lewej w przedziale ładunkowym i w drzwiach po prawej stronie, ogrzewanie postojowe[3][5]
  • KBKleinbus – mikrobus ośmioosobowy, (kabina półzamknięta dwuosobowa, 6 osób w przedziale ładunkowym na 2 rzędach siedzeń), pełne przeszklenie przedziału ładunkowego, ogrzewanie postojowe[3]
  • KKKrankenwagen – karetka pogotowia ratunkowego – nadwozie zwykłe, z pełnym przeszkleniem, częściowo zasłoniętym[3]
    • KK/SMH-3 – karetka z nowym nadwoziem z tworzyw sztucznych z podwyższonym dachem, produkowana od 1983 roku, karosowana przez Karosseriewerk in Parkentin (produkujące przyczepy kempingowe) i wyposażana przez VEB Labortechnik Ilmenau[3]
  • HPPritschenfahrzeug – ciężarówka skrzyniowa z kabiną dwuosobową
  • FRFahrerhaus-Rahmenausfuehrung – podwozie do zabudowy (istniało 13 wariantów seryjnych zabudowy specjalnej na tym podwoziu, m.in. furgon)[3]

Barkas B1100 edytuj

 
Prototyp Barkas B1100

W drugiej połowie lat 60. rozpoczęto prace konstrukcyjne nad następcą modelu B1000. Prototypy nowego modelu o oznaczeniu Barkas B1100 zaprezentowane zostały w 1969 roku[10]. W 1972 roku do napędu prototypów zastosowano radziecki 4-cylindrowy, silnik benzynowy typu UZAM-412 o pojemności skokowej 1480 cm3 i mocy 75 KM (z Moskwicza 412)[10]. Produkcji seryjnej nowego modelu nie podjęto ze względu na brak akceptacji ówczesnych władz NRD. Problemem była także ograniczona wielkość produkcji zakładów UZAM, nie zaspokajająca całych potrzeb rynku radzieckiego[10]. Powstały 3 prototypy, jeden z nich znajduje się w muzeum motoryzacji we Frankenberg/Sa.[13].

Dane techniczne edytuj

Silniki

Wersja Silnik: Średnica × skok tłoka: Stopień sprężania: Moc maks: Maks. moment obrotowy 0-100 km/h: V-max:
0,9 R3 0,9 l (900 cm³), AWE 311 70 mm x 78 mm 6,6:1 43 KM (31 kW) przy 4000 obr./min b.d. b.d. 95 km/h
1,0[14] R3 1,0 l (992 cm³), AWE 312 73,5 mm x 78 mm 7,5:1 46 KM (34 kW) przy 3500 obr./min 103 Nm przy 2500 obr./min 32 s 100 km/h
1,3[8] R4 1,3 l (1272 cm³), BM 880 72 mm x 75 mm 9,5:1 58 KM (43 kW) przy 5400 obr./min 96 Nm przy 3500 obr./min b.d. 115 km/h[15]

Inne

  • Promień zawracania: 11,75 m[14]
  • Rozstaw kół przód / tył: 1450 mm / 1460 mm[14]

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.7
  2. Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.7,10
  3. a b c d e f g h Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.14
  4. Betriebsanleitung BARKAS B 1000. VEB BARKAS-WERKE, 1987. (niem.).
  5. a b c d e f g Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.10
  6. Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.5,7
  7. a b c d Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.11
  8. a b c b1000-1.de: Barkas B1000-1 – Technische Daten. [dostęp 2016-07-26]. (niem.).
  9. Günther Wappler, Framo & Barkas – Die Geschichte der 2-Takt-Transporter aus Sachsen, wyd. 1. Aufl, Thum: WMS-Werbung Thum, 2005, ISBN 3-931770-63-X, OCLC 181490280.
  10. a b c d Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.12
  11. Tim S. Müller: Der technologische Sprung? – Fahrzeugbau in der späten DDR. In: Torsten Meyer, Marcus Popplow, Günter Bayerl (Hrsg.): Technik, Arbeit und Umwelt in der Geschichte. Günter Bayerl zum 60. Geburtstag. Waxmann, 2006, ISBN 3-8309-1685-X
  12. a b Barkas B1000, "Awtoliegendy SSSR i Socstran" nr 158, s.13
  13. Jürgen Lisse: Fahrzeuglexikon Framo/Barkas. Bildverlag Böttger GbR, Witzschdorf 2008, ISBN 978-3-937496-23-8.
  14. a b c autobild.de: Barkas B1000 Der hat viel gesehen. [dostęp 2016-07-26]. (niem.).
  15. 100 km/h w wersji HP i 90 km/h w wersji FR

Bibliografia edytuj

  • Barkas B1000, „Awtoliegendy SSSR i Socstran” nr 158, De Agostini 2015, ISSN 2071-095X (ros.)

Linki zewnętrzne edytuj