Bartel Leendert van der Waerden
Bartel Leendert van der Waerden (ur. 2 lutego 1903 w Amsterdamie, zm. 12 czerwca 1996 r. w Zurychu) – holenderski matematyk, pracujący twórczo w wielu dziedzinach matematyki.
Był jednym z ostatnich uniwersalistów – wniósł istotny wkład do rozmaitych dziedzin matematyki: geometrii algebraicznej, teorii grup, topologii, teorii liczb, geometrii, kombinatoryki i w szczególności teorii Ramseya, analizy matematycznej, teorii prawdopodobieństwa, statystyki matematycznej czy mechaniki kwantowej. Zajmował się również historią matematyki i innych nauk matematyczno-przyrodniczych.
Życiorys edytuj
Studiował na Uniwersytecie w Getyndze u Emmy Noether, doktorat pisał pod kierunkiem Hendrika de Vriesa. Otrzymał za niego nagrodę miasta Amsterdam.
W roku 1928 habilitował się w Getyndze, otrzymał stanowisko na Uniwersytecie w Rostocku i kolejne w Groningen. W roku 1931 został profesorem matematyki na Uniwersytecie w Lipsku, gdzie zawarł znajomość z Wernerem Heisenbergiem i Leopoldem Infeldem (z którym napisał pracę na temat zastosowań rachunku spinorowego w ogólnej teorii względności).
Opublikowana w 1930 roku monografia van der Waerdena Algebra na długie lata stała się wzorem pisania o matematyce. W książce tej van der Waerden podał do dziś powszechnie przyjmowany układ aksjomatów grupy.
Po II wojnie pracował przez pewien czas dla potentata naftowego Royal Dutch/Shell w dziedzinie zastosowań matematyki. W roku 1947 przebywał na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Stanach Zjednoczonych. W roku 1951 objął katedrę matematyki na Uniwersytecie w Zurychu, gdzie pozostał już do końca życia.
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Bartel Leendert van der Waerden w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].
- ISNI: 0000000109272123
- VIAF: 95163036
- LCCN: n50023976
- GND: 119089181
- NDL: 00459966
- LIBRIS: hftwxg31596v9cz
- BnF: 120611784
- SUDOC: 028864697
- NLA: 35585865
- NKC: jn20000605472
- DBNL: waer012
- BNE: XX1266971
- NTA: 068359624
- BIBSYS: 99047588
- CiNii: DA00530773
- NUKAT: n97086349
- J9U: 987007462715105171
- PTBNP: 163199
- CANTIC: a12143583
- LNB: 000074555
- NSK: 000160501
- CONOR: 10170467
- ΕΒΕ: 198859
- LIH: LNB:rhd;=CI
- WorldCat: lccn-n50023976