Wikipedia

Bartkowo

wieś w województwie zachodniopomorskim

Bartkowo – (do 1945 niem. Bartikow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino.

Bartkowo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryfiński

Gmina

Gryfino

Liczba ludności (2011)

167 osób

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

74-100[2]

Tablice rejestracyjne

ZGR

SIMC

0776210

Położenie na mapie gminy Gryfino
Mapa konturowa gminy Gryfino, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Bartkowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bartkowo”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bartkowo”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Bartkowo”
Ziemia53°12′36″N 14°32′32″E/53,210000 14,542222[1]

W 2011 roku wieś liczyła 167 mieszkańców[3].

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1226 r. Od 1282 r. wieś stanowi lenno klasztoru Cystersów z Kołbacza[4]. Część wsi była własnością dwóch rodów rycerskich, tj. Woberminów i Eickstadt’ów. Na przełomie XIV i XV wieku wzniesiono kościół z kamienia narzutowego w stylu wczesnogotyckim. Na Mapie Lubinusa z 1618 wieś zaznaczona jako Berckow. Przełom XVII i XVIII wieku stanowił dla wsi kryzys gospodarczy i demograficzny. Z końcem XVIII wieku istniał następujący stan zabudowy – 25 domów, kościół, szkoła i gajówka. W drugiej połowie Bartkowo to wieś o średniej wielkości, liczy około 300 mieszkańców. Oprócz kościoła we wsi było 35 budynków mieszkalnych i 63 budynki gospodarcze, szkoła i kuźnia. W tym okresie jest to wieś, w której głównym źródłem utrzymania jest hodowla – 2/3 powierzchni zajmują łąki i pastwiska. W okresie przed II wojną światową wieś miała typowo chłopski charakter; znajdowało się tu 13 gospodarstw od 20 do 120 ha.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Układ przestrzenny wsi edytuj

 
Wieś placowa (owalnica) – schemat

Jest to wieś typu owalnica, na osi północny zachód – południowy wschód. Na majdanie znajduje się kościół z cmentarzem przykościelnym. W kierunku północnym układ wydłużony do ulicówki.

Kościół edytuj

W Bartkowie znajduje się kościół wczesnogotycki z przełomu XIV i XV wieku p.w. Wniebowzięcia NMP, zbudowany z kamienia narzutowego. Świątynię zbudowano na planie prostokąta jako budowlę salową, bez chóru i wieży. Kościół orientowany – prezbiterium skierowane w kierunku wschodnim. Kiedyś kościół posiadał trzy niezdobione portale. Dziś funkcję pełnią portale północny i południowy. Portal zachodni jest zamurowany, w przeszłości był wejściem do szachulcowej wieży. Świątynię przebudowano w XIX wieku, przemurowano wówczas otwory okienne, dobudowano wieżę, którą rozebrano w latach 70. XX wieku[potrzebny przypis]. Obok kościoła znajduje się czynny cmentarz parafialny, gdzie rośnie kilka długowiecznych cisów[potrzebny przypis]. Na placu przykościelnym znajduje się również drewniana wieża szkieletowa, na której wisiał dzwon z rozebranej wieży.

Kultura edytuj

We wsi znajduje się świetlica Gryfińskiego Domu Kultury, w której funkcjonuje m.in. pracownia ceramiczna.

Od 2009 r. w Bartkowie pod egidą Gryfińskiego Domu Kultury i Sołectwa Bartkowo organizowany jest doroczny Festiwal Twórczości Ludowej. Dotychczas odbyło się 10 jego edycji.[5]

Od 1986 przy świetlicy działa kapela ludowa Bartkowiacy[6].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2943
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 14 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Wieś Bartkowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  4. ↑ Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Bartkowie – Parafia pw. Świętej Trójcy w Chwarstnicy [online], parafiachwarstnica.pl [dostęp 2017-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-07] (pol.).
  5. ↑ Gryfinska.pl - 10. Festiwal Twórczości Ludowej w Bartkowie. Uhonorowali Edwarda Mojsaka [GALERIA] [online], gryfinska.pl [dostęp 2022-01-18] (pol.).
  6. ↑ Gryfiński Dom Kultury [online], www.gdk.com.pl [dostęp 2017-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-07].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bartkowo&oldid=72533573”