Bazooka
Bazooka – potoczna nazwa amerykańskiej ręcznej wyrzutni niekierowanych przeciwpancernych pocisków rakietowych z głowicą kumulacyjną. Granatnik przeciwpancerny stosowany przez wojska amerykańskie i na uzbrojeniu armii amerykańskiej do lat sześćdziesiątych XX wieku.
 M1 Bazooka wraz z pociskami kumulacyjnymi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Produkcja |
1942–1962 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
60 mm[a] |
| Wymiary | |
| Długość |
1370 mm |
| Masa | |
| broni |
5,71 kg |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
81 m/s |
| Zasięg maks. |
365 m |
| Zasięg skuteczny |
109 m |
| Przebijalność pancerza |
75 mm |
Słowo bazooka pochodzi od prymitywnego instrumentu ludowego o tej samej nazwie, prostej wersji puzonu.
Historia edytuj
Wstępne prace badawcze w dziedzinie ręcznej broni rakietowej rozpoczęto w USA w 1933 roku. W 1942 roku rozpoczęto produkcję seryjną 60 mm (2,36-calowych) granatników M1 Bazooka i stabilizowanych brzechwowo 60 mm kumulacyjnych pocisków rakietowych M6A3. Wyrzutnia była cienkościenną, obustronnie otwartą rurą o długości 1550 mm i masie 5,71 kg, wyposażoną w (początkowo) dwa chwyty pistoletowe, proste mechaniczne przyrządy celownicze i elektryczny układ odpalający zasilany z suchej baterii. Dla zwiększenia manewrowości, rura była skręcana z dwóch części i rozkładana na czas marszu. Etatową obsługę wyrzutni stanowiło dwóch żołnierzy: celowniczy i amunicyjny.
Wyrzutni M1 użyto po raz pierwszy w listopadzie 1942 roku w walkach w Afryce Północnej, gdzie egzemplarze broni zostały przechwycone przez Niemców i posłużyły im za bazę do skonstruowania swojej własnej, znacznie lepszej broni - Raketenpanzerbüchse Panzerschreck. Wersję rozwojową broni oznaczono M1A1 (uproszczona konstrukcja i ulepszony układ elektryczny, usunięcie chwytu przedniego). W kolejnych wzorach wyrzutni, oznaczonych symbolami M9 i M9A1, udoskonalono przyrządy celownicze (celownik optyczny), baterię elektryczną zastąpiono generatorem magneto-indukcyjnym (umieszczonym w uchwycie), a w przypadku M9A1 obsługę stanowił tylko jeden żołnierz.
Pod koniec lat czterdziestych XX wieku wprowadzono do uzbrojenia wojsk amerykańskich 88,9 mm (3,5-calową) ręczną wyrzutnię rakietową M20 Super Bazooka, wykonaną ze stopu na bazie aluminium, oraz nowy pocisk rakietowy o przebijalności pancerza zwiększonej prawie czterokrotnie do 280 mm i prawie trzykrotnie większej donośności. Używano jej w czasie wojny koreańskiej w latach 1950–1953. Obok pocisków kumulacyjnych (M28A2 HEAT) używano także zapalających pocisków fosforowych (T127E3/M30 WP), a obsługę stanowiło znów dwóch żołnierzy. W okresie późniejszym produkowano lżejszy model M20B1 z wyrzutnią z aluminium, oraz jego dalszą wersję M20A1/A1B1. Powstała także eksperymentalna trójstrzałowa M25 Three Shot Bazooka, montowana na trójnogu[1].
W roku 1962 88,9 mm Bazooka została zastąpiona w USA 66 mm wyrzutnią jednorazowego użytku M72 LAW.
Dane taktyczno-techniczne edytuj
| Typ | M1A1 | M9A1 | M20A1/A1B1 |
|---|---|---|---|
| Kaliber (mm) (cale) | 60 (2,36) | 60 (2,36) | 88,9 (3,5) |
| Masa broni (kg) | 5,71 | 7,00 | 6,50 |
| Masa pocisku (kg) | 1,59 | 1,59 | 3,65 |
| Długość broni (mm) | 1370 | 1550 | 1524 |
| Donośność maksymalna (m) | 365 | 365 | 913 |
| Donośność skuteczna (m) | 109 | 109 | 274/182 |
| Prędkość początkowa pocisku (m/s) | 81 | 81 | 104 |
| Grubość przebijanego pancerza (mm) | 75 | 75 | 280 |
| Promień działania odłamków (m) | ? | ? | 25 - 45 |
| Szybkostrzelność (strzały/minuta) | 4 | ? | 3 - 4 |
| Obsługa | 2 | 1 | 2 |
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Dane modelu M1
Przypisy edytuj
- ↑ John F. Loosbrock. New GI Weapons. „Popular Science”. 10/1950, s. 98-102, 1950. Nowy Jork.
Bibliografia edytuj
- P. Kupidura. Granatniki przeciwpancerne Bazooka M1, M9. „Nowa Technika Wojskowa”. 2004. ISSN 1230-1655.
- J. Szymański, R. Woźniak. Granatniki przeciwpancerne cz. 1. „Nowa Technika Wojskowa”. 1995. ISSN 1230-1655.
- Chris Bishop: The encyclopedia Weapons of World War II. Londyn: Barnes & Noble Books, 1998, s. 202. ISBN 0-7607-1022-8.
