Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy

Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy (wł. Basilica di Santa Croce in Gerusalemme) – kościół tytularny w Rzymie, na wzgórzu laterańskim.

Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy
Basilica di Santa Croce in Gerusalemme
Kościół tytularny
Ilustracja
Fasada bazyliki
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym
Piazza di Santa Croce in Gerusalemme 12

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Świętego Krzyża z Jerozolimy

Bazylika mniejsza

od niepamiętnych czasów

Wezwanie

Świętego Krzyża

Wspomnienie liturgiczne

14 września

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie
  • kawałki krzyża Chrystusa
    * Titulus Crucis
    * palec św. Tomasza
    * ramię belki Dobrego Łotra
    * kopia całunu Turyńskiego
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy”
Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy”
Ziemia41°53′17,5″N 12°30′57,4″E/41,888194 12,515944
Strona internetowa

Świątynia ta jest kościołem parafialnym oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1]. Jest też kościołem stacyjnym z czwartej niedzieli Wielkiego Postu oraz Wielkiego Piątku[2].

Lokalizacja

edytuj

Kościół znajduje się w XV Rione RzymuEsquilino przy Piazza di Santa Croce in Gerusalemme 12[1].

Historia

edytuj

Bazylika św. Krzyża z Jerozolimy zbudowana została w połowie IV wieku w murach Palatium Sessorianum, należącego najpierw do cesarza Heliogabala, a później do Konstantyna Wielkiego i jego matki św. Heleny.

  • 337–344 – powstanie kościoła. W celu jego stworzenia przebudowano część pałacu cesarskiego (jest to tzw. kościół pałacowy). Został ufundowany przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna I dla relikwii, które przywiozła ona z Ziemi Świętej[2].
  • 1144-1145 – renowacja kościoła za pontyfikatu papieża Lucjusza II, który powierzył go kanonikom regularnym z kongregacji San Frediano.
  • 1740-1758 – przebudowa w stylu barokowym za pontyfikatu Benedykta XIV.

Architektura i sztuka

edytuj

Za fasadą zewnętrzną znajduje się eliptyczne atrium z lat 1741-1744, a dopiero za nim jest właściwa fasada bazyliki[2]. Fasada zewnętrza w części środkowej ma wygięcie dopasowane do kształtu atrium[2]. W górnej części znajdują się posągi czterech Ewangelistów, św. Heleny i Konstantyna[2].

Dzwonnica kościoła ma trzy kondygnacje[2]. W niektórych miejscach kościoła można zobaczyć oryginalny rzymski mur (zwłaszcza lewa ściana nawy)[2].

Wnętrze bazyliki
Ołtarz główny


Sufit bazyliki jest wykonany z drewna i ozdobiony obrazem przedstawiającym Maryję prezentującą św. Helenę i Konstantyna Trójcy Świętej, jest to dzieło Corrado Giaquinto z 1744 roku[2]. W apsydzie znajduje się XV-wieczny fresk przedstawiający historię odzyskania Prawdziwego Krzyża, powyżej znajduje się przedstawienie Chrystusa w chwale[2].

Sufit bazyliki z obrazem Corrado Giaquinto "NMP przedstawia św. Helenę i Konstantyna Trójcy Świętej" z 1744 r.
Apsyda


Po utworzeniu świątyni najważniejszą jej częścią była kaplica św. Heleny, w której przechowywano relikwie przywiezione z Ziemi Świętej (w 1930 roku przeniesiono je do innej kaplicy)[2]. Posąg św. Heleny w kaplicy jest starożytną kopią Junony Sospita; został on odkryty w Ostii i zaadaptowany przez zastąpienie głowy i rąk oraz dodanie krzyża[2]. Rubens w 1602 roku namalował trzy płótna do ołtarza w kaplicy, lecz w 1724 roku stwierdzono, że są one uszkodzone przez wilgoć i zostały sprzedane (dwa z nich obecnie znajdują się w Grasse we Francji, trzecie zaginęło)[2].

Rzeźba św. Heleny w jej kaplicy
Kaplica relikwii zbudowana w 1930 roku przez architekta Florestano di Fausto
Pieta


Relikwie

edytuj

W bazylice przechowywane są relikwie przywiezione z Jerozolimy przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna I. Najcenniejszymi relikwiami są:

Są tam również: palec św. Tomasza, ramię belki Dobrego Łotra, kopia całunu Turyńskiego.

W bazylice jest również grób Sługi Bożej Antonietty Meo, Włoszki, która pisała listy do Jezusa i wychowała się niedaleko kościoła.

Kardynałowie prezbiterzy

edytuj

Bazylika Świętego Krzyża w Jerozolimie jest jednym z kościołów tytularnych Rzymu, nadawanych kardynałom prezbiterom (Titulus Sanctae Crucis in Hierusalem)[3].

Bibliografia

edytuj
  • Sari Gilbert, Michael Brouse: Przewodnik National Geographic - Rzym. G+J RBA Sp. z o.o.& Co. Spółka Komandytowa, 2002, s. 181. ISBN 83-88132-81-4.
  • Przewodniki Wiedzy i Życia - Rzym. Hachette Livre Polska Sp. z o.o., 2006, s. 82. ISBN 83-7184-448-4.

Przypisy

edytuj
  1. a b Parrocchia Santa Croce in Gerusalemme w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2018-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-03)]. (wł.).
  2. a b c d e f g h i j k l Santa Croce in Gerusalemme na Churches of Rome. [dostęp 2018-11-03]. (ang.).
  3. Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-11-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj

Zobacz też

edytuj