Be-12
Be-12 Czajka (ros. Бе-12 Чайка) – dwusilnikowy samolot-amfibia o napędzie turbośmigłowym, opracowany przez biuro konstrukcyjne Berijewa[1].
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
samolot-amfibia |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
4 (dwóch pilotów, nawigator, radiotelegrafista) |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji |
1963–1973 |
| Liczba egz. |
132 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 × silniki turbośmigłowe Iwczenko AI-20D |
| Moc | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
29,84 m |
| Długość |
30,11 m |
| Wysokość |
9,10 m |
| Powierzchnia nośna |
99 m² |
| Masa | |
| Własna |
24 900 kg |
| Startowa |
z lądu – 36 000 kg |
| Do lądowania |
30 500 kg |
| Uzbrojenia |
maksymalna – 3000 kg |
| Paliwa |
9000 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
580 km/h |
| Prędkość przelotowa |
473 km/h |
| Pułap |
12 100 m |
| Pułap praktyczny |
8000 m |
| Zasięg |
3600 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| torpedy ZOP AT-1; rakieto-torpedy APR-2; bomby głębinowe PŁAB-250-120, PŁAB-50-65 lub miny | |
| Wyposażenie dodatkowe | |
| system poszukiwawczo-celowniczy „Baku”, Radar „Inicjatywa-2B”, Magnetometr APM-60 „Orsza”, boje radiohydroakustyczne, bomby sygnałowe i orientacyjne. W wariancie ratowniczym – kuter ratowniczy KAS-90. | |
| Użytkownicy | |
 ZSRR/  Rosja, Syria,  Ukraina,  Wietnam
| |
Historia edytuj
Samolot skonstruowany pierwotnie dla wojska i mający zastąpić w służbie przestarzałe samoloty Be-6. W odróżnieniu od pierwowzoru zastosowano w nim nowocześniejsze i ekonomiczniejsze silniki turbośmigłowe. Pierwszy lot Be-12 miał miejsce 18 października 1960 roku. Pierwsza publiczna prezentacja miała miejsce w Moskwie w 1961 roku. W kodzie NATO samolot otrzymał oznaczenie Mail[2].
Samolot służył przede wszystkim do patrolowania wód i wybrzeża oraz do niszczenia okrętów podwodnych, wykorzystywany był również w ratownictwie morskim i badaniach geologicznych. Na wersji cywilnej, oznaczonej jako M-12, ustanowiono 42 rekordy międzynarodowe[3]. Na potrzeby gaszenia pożarów lasów opracowano wersję przeciwpożarową oznaczoną jako Be-12P[4].
Do 1972 roku w zakładzie lotniczym w Taganrogu wyprodukowano 143 samoloty[5].
Wersje edytuj
W trakcie prac nad konstrukcją opracowano wersje rozwojowe[6]:
- Be-12N – wersja zwalczania okrętów podwodnych,
- Be-12PS – wersja ratownictwa morskiego,
- Be-12T – wersja trałowcowa,
- Be-12P – wersja pożarnicza,
- Be-12I – cywilna wersja badawcza,
- Be-12NCh – cywilna wersja transportowa.
Konstrukcja edytuj
Dwusilnikowy samolot-amfibia w układzie grzbietopłatu. Kadłub o konstrukcji półskorupowej o dolnej części w kształcie dna łodzi z pojedynczym redanem. Miejsca pilotów umieszczone obok siebie, nawigator zajmował stanowisko w oszklonym nosie, radiotelegrafista miał miejsce w środkowej części kadłuba. Skrzydło o obrysie trapowezowym w kształcie litery M, wyposażone w lotki i dwusekcyjne klapy. Silniki zamocowane w najwyższej części skrzydeł. Na końcach skrzydeł zamontowano stałe pływaki poprawiające stateczność samolotu na powierzchni wody. Podwozie trójkołowe z kółkiem ogonowym, chowane w kadłubie. Napęd stanowiły dwa silniki turbośmigłowe AI-20D, dodatkowym wyposażeniem był silnik pomocniczy AI-8 służący do rozruchu silników głównych. Silniki napędzały czterołopatowe śmigła o zmiennym skoku. Zapas paliwa wynosił 9000 litrów, dodatkowo w kabinie ładunkowej można było zainstalować dwa dodatkowe zbiorniki o pojemności 1800 litrów każdy[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Jankiewicz 1986 ↓, s. 306.
- ↑ Butowski 1995 ↓, s. 46.
- ↑ Jankiewicz 1972 ↓, s. 143.
- ↑ Rendall, Siekański 2001 ↓, s. 125.
- ↑ Beriev Be-12 ‘Mail’. Aeroflight. [dostęp 2023-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-25)]. (ang.).
- ↑ Butowski 1995 ↓, s. 47.
- ↑ Butowski 1995 ↓, s. 46–47.
Bibliografia edytuj
- Piotr Butowski: Lotnictwo wojskowe Rosji. Warszawa: Lampart, 1995, s. 46–48, seria: Ilustrowana encyklopedia techniki wojskowej. T. 2. ISBN 83-86776-14-5. OCLC 164856416.
- Zbigniew Jankiewicz: Łodzie latające. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1972. OCLC 750653012.
- Zbigniew Jankiewicz: Wodnosamoloty. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1986. ISBN 83-11-07272-8. OCLC 1150555221.
- David Alexander Rendall, Apoloniusz Siekański: Lotnictwo : przewodnik encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2001. ISBN 978-83-7150-819-6. OCLC 749571570.