Bengal Wschodni – kraina położona w delcie Brahmaputry i Gangesu nad Zatoką Bengalską.

Bengal Wschodni
prowincja (1947–1955)
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Pakistan

Siedziba

Dhaka

Powierzchnia

144000 km²

Języki urzędowe

bengalski.

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Historia edytuj

Obszar od XVIII wieku był pod jurysdykcją Indii Brytyjskich. W 1905 roku ówczesny wicekról Indii George Curzon z przyczyn administracyjnych podzielił Bengal na dwie części. Przed podziałem i oficjalnym ogłoszeniem przez rząd pomysłu rozdzielenia prowincji w 1904 roku, lord Curzon złożył wizytę we wschodnich dzielnicach Bengalu, by osobiście przedstawić decyzję opinii publicznej i wyjaśnić jej przyczynę. Wicekról odwiedził Dhakę, Chittagong i Mymensingh. Nowa prowincja obejmowała obszar 196 540 mil². Zamieszkiwało ją 18 milionów muzułmanów i 12 milionów Hindusów.

Z powodów wzrastających niepokojów i niezadowolenia ugrupowań politycznych z biedniejszej części wschodniej, w 1911 roku ponownie połączono oba regiony.

 
Mapa Wschodniego Bengalu w latach 1907–1909

W 1947 Indie Brytyjskie uzyskały niepodległość jako dwa odrębne państwa – Indie i Pakistan. Początkowo rozważano także utworzenie trzeciego państwa, obejmującego historyczny Bengal. Za utworzeniem niepodległego Bengalu opowiedzieli się Muhammad Ali Jinnah oraz wicekról Indii Louis Mountbatten, jednak na skutek sprzeciwu Gandhiego i Indyjskiego Kongresu Narodowego doszło do podziału terytorium Bengalu. Część zachodnia jako stan Bengal Zachodni została włączona do Indii, zaś wschodnia pod nazwą Bengal Wschodni została włączona do oddalonego o 1600 kilometrów Pakistanu.

Od samego początku jedność obu części Pakistanu była sztuczna, ze względu na znaczne oddalenie i brak łączności lądowej. W dodatku ludność Bengalu Wschodniego szybko odczuła niezadowolenie z rządów pakistańskich, czego powodem były m.in. decyzja Muhammada Ali Jinnaha o narzuceniu języka urdu jako jedynego urzędowego i gospodarcza eksploatacja prowincji.

W 1949 zawiązała się zrzeszająca zarówno prawicowe jak i lewicowe środowiska Liga Awami, która postawiła postulat uzyskania przez Bengal Wschodni autonomii i uznania języka bengalskiego za drugi język urzędowy. W 1954 Liga Awami wygrała wybory w Bengalu Wschodnim. Zwycięstwo separatystycznego ugrupowania spowodowało gwałtowną reakcję władz pakistańskich. Aresztowano większość działaczy Ligi Awami i zawieszono lokalne władze. W obawie przed wzrostem dążeń separatystycznych w innych częściach państwa w 1955 przeprowadzono reformę administracyjną, na mocy której zlikwidowano tradycyjne monarchie w zachodniej części Pakistanu, zaś sama prowincja Bengal Wschodni została zlikwidowana i przekształcona w prowincję Pakistan Wschodni.

Rząd edytuj

Prowincja Wschodni Bengal była zarządzana przez gubernatora i premiera. W okresie pomiędzy majem 1954 roku a sierpniem 1955 roku władze sprawował gubernator.

Tenure Gubernatorzy Bengalu Wschodniego[1]
15 sierpnia 1947 – 31 marca 1950 Sir Frederick Chalmers
31 marca 1950 – 31 marca 1953 Sir Feroz Khan Noon
31 marca 1953 – 29 maja 1954 Chaudhry Khaliquzzaman
29 maja 1954 – maj 1955 Iskandar Ali Mirza
maj 1955 – czerwiec 1955 Muhammad Shahabuddin
czerwiec 1955 – 14 października 1955 Amiruddin Ahmad
Tenure Premierzy Bengalu Wschodniego Partia polityczna
3 czerwca 1946 – 15 sierpnia 1947 Huseyn Shaheed Suhrawardy Bengal Province Muslim League
15 sierpnia 1947 – 14 września 1948 Khawaja Nazimuddin Muslim League
14 września 1948 – 3 kwietnia 1954 Nurul Amin Muslim League
3 kwietnia 1954 – 29 maja 1954 A.K. Fazlul Huq United Front
29 maja 1954 – sierpień 1955 gubernator
sierpień 1955 – 14 października 1955 Abu Hussain Sarkar Krishak Sramik Party

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Bangladesh. [dostęp 2008-12-01]. (ang.).