Bernard Jancewicz
Bernard Jancewicz (ur. 15 maja 1943 we Wrocławiu, zm. 16 maja 2021 tamże) – polski fizyk teoretyczny i działacz społeczny, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| doktor habilitowany[1][2] (prof. UWr [3]) | |
| Specjalność: fizyka teoretyczna | |
| Alma Mater | |
| 1966–2021 | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Według aktu urodzenia urodził się 15 maja 1943 r. we Wrocławiu[4], jednak prawdopodobnie urodził się w centralnej Polsce i został przez Niemców odebrany rodzicom w celu germanizacji[5]. Do 1948 r. mieszkał w sierocińcu w Świdnicy, po czym został adoptowany przez polską rodzinę[6]. Ukończył II Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu, w tym czasie był też działaczem Związku Harcerstwa Polskiego[5].
W młodości interesował się fotografią i brał udział w konkursach fotograficznych. Od 1961 do 1966 r. studiował na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1966 r. pracował na Uniwersytecie Wrocławskim[7][1]. W 1974 r. uzyskał na podstawie pracy Operatory położenia i ich wektory własne w relatywistycznej teorii kwantowej napisanej pod kierunkiem Jana T. Łopuszańskiego stopień doktora[8], w 1992 r. habilitował się na podstawie pracy Wielowektory i algebra Clifforda w elektrodynamice[9]. Zawodowo był związany z Wydziałem Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego, od 1996 r. był profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Wrocławskiego[1]. Pełnił także funkcję prodziekana Wydziału Fizyki i Astronomii UWr (2002–2005)[1], zastępcy dyrektora ds. dydaktyki w Instytucie Fizyki Teoretycznej (1993-1997[1]) oraz kierownika Zakładu Metod Matematycznych Fizyki[10] (1992, 2002), a ponadto należał do komisji dyscyplinarnej dla studentów (2005–2008)[5]. W 2002 r. został profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego[5][4]. W 2008 r. przeszedł na emeryturę, ale wciąż brał udział w działalności Instytutu Fizyki Teoretycznej UWr[4], m.in. był konsultantem przy pracach dyplomowych i prowadził zajęcia[10].
Specjalizował się w kwantowej teorii pola, algebrach Clifforda i zastosowaniach geometrii różniczkowej w elektrodynamice klasycznej. Był przewodniczącym Komisji Nazewnictwa Fizycznego Polskiego Towarzystwa Fizycznego[6] (od 1995 r.), uporządkował polskie nazewnictwo fizyczne, m.in. był autorem polskiej nazwy Wielkiego Zderzacza Hadronów[10]. Był korespondentem Oddziału Wrocławskiego czasopisma naukowego „Postępy Fizyki”[3]. Autor podręczników akademickich Multivectors and Clifford Algebra in Electrodynamics (1988) i Wielkości skierowane w elektrodynamice (2000)[5].
Udzielał się społecznie, m.in. od 1967 r. należał do Towarzystwa Miłośników Wrocławia i działającej w jego ramach Komisji Nazewnictwa Ulic[6], której był sekretarzem (1970-1983) i przewodniczącym (od 1983 do śmierci)[10][7]; w 1999 r. został honorowym członkiem TMW, a od 2005 r. był przewodniczącym Kapituły Odznaczeń TMW. Brał aktywny udział w działalności Uniwersyteckiego Komitetu ds. Opieki nad Grobami Osób Zasłużonych dla UWr[6].
Należał do zakładowej organizacji Związku Nauczycielstwa Polskiego na UWr.
W 2020 r. zyskał popularność w mediach, gdy zauważono, że sprzątał porozrzucane odpady w okolicy swojego mieszkania. Reportaż o nim przygotowała wówczas telewizja TVN[4]. W styczniu 2021 r. został uhonorowany medalem „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia”[6].
Kilkanaście lat przed śmiercią został wybrany najżyczliwszym wykładowcą we Wrocławiu[5]. Głosy studentów zyskał m.in. dzięki charakteryzujących go ciepłu i wyrozumiałości, cierpliwości oraz naukowemu poczuciu humoru[5].
Odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (1987)[4]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1998)[4]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Wybory 2009: Bernard Jancewicz [online], Polskie Towarzystwo Fizyczne (old.ptf.net.pl) [dostęp 2021-05-20].
- ↑ Bernard Jancewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-05-20].[martwy link]
- ↑ a b Zmarł dr hab. prof. UWr Bernard Jancewicz. Wydział Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego (wfa.uni.wroc.pl), 2021. [dostęp 2021-05-20].
- ↑ a b c d e f g Łukasz Kuczera, Wrocław. Nie żyje prof. Bernard Jancewicz. Niedawno zachwyciła się nim Polska [online], wroclaw.wp.pl, 17 maja 2021 [dostęp 2021-05-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Kamilla Jasińska, Nie żyje Profesor Bernard Jancewicz, [w:] Centrum Historii Zajezdnia (www.zajezdnia.org) [online], Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu [dostęp 2021-05-18] (pol.).
- ↑ a b c d e Redakcja, Nie żyje prof. Bernard Jancewicz, fizyk i ekspert od wrocławskich ulic [online], www.wroclaw.pl [dostęp 2021-05-17] (pol.).
- ↑ a b Kto jest kim we Wrocławiu. Informator biograficzny. Wrocław: Fox, 1999, s. 166.
- ↑ Uniwersytet Wrocławski. Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii; Wydział Matematyki i Fizyki, Wydział Matematyki i Informatyki; Wydział Chemii, Wydział Fizyki i Astronomii. Wykaz doktoratów z lat 1945–2010. uni.wroc.pl. [dostęp 2021-05-20].
- ↑ Uniwersytet Wrocławski. Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii; Wydział Matematyki i Fizyki, Wydział Matematyki i Informatyki; Wydział Chemii, Wydział Fizyki i Astronomii. Wykaz habilitacji za lata 1945-2010. uni.wroc.pl. [dostęp 2021-05-20].
- ↑ a b c d JD, Zmarł profesor fizyki i wyjątkowy miłośnik Wrocławia. Uczył, jak dbać o miasto, wymyślił nazwę Wielkiego Zderzacza Hadronów, [w:] wroclaw.wyborcza.pl [online], Agora SA, 17 maja 2021 [dostęp 2021-05-17].
- ↑ Arkadiusz Jadczyk, Fotony Bernarda Jancewicza [online], salon24.pl, 17 maja 2021 [dostęp 2021-05-17] (pol.).