Bernard Charles Newman (ur. 8 maja 1897 w Ibstock w Anglii, zm. 19 lutego 1968 w Londynie) – brytyjski pisarz i podróżnik. Był autorem ponad 140 książek, zarówno beletrystycznych, jak i literatury faktu. Jego beletrystyka obejmowała powieści kryminalne, sztuki teatralne, science fiction i książki dla dzieci. Pisał też książki o polityce oraz relacje z licznych podróży. Był uważany za autorytet w dziedzinie szpiegostwa[1].

Bernard Newman
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1897
Ibstock

Data i miejsce śmierci

19 lutego 1968
Londyn

Zawód, zajęcie

pisarz

Biografia

edytuj

Urodził się w 1897 roku w Ibstock w Anglii. Brał udział w I wojnie światowej, w czasie której został zwerbowany do francuskiego kontrwywiadu[2]. Po wojnie pracował na różnych stanowiskach. Próbował też swoich sił jako muzyk[3]. W okresie międzywojennym Newman spędzał wakacje na długich samotnych podróżach rowerowych po Europie. Napisał około 20 książek, będących relacjami z tych podróży. Książki te zawierały informacje o geografii, historii, wydarzeniach politycznych, oraz mieszkańcach zwiedzanych krajów.

Wykłady Newmana interesowały Adolfa Hitlera i Franklina Roosevelta, a także Senat Stanów Zjednoczonych[4].

W okresie II wojny światowej prawdopodobnie współpracował z wywiadem brytyjskim, choć nie jest to do końca wyjaśnione. Wiadomo jednak, że podczas niektórych z podróży wysyłał raporty do rządu brytyjskiego. Informował w nich o ruchach wojsk, granicach i innych obszarach zainteresowania Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii. Raporty te koncentrowały się głównie na krajach Europy Wschodniej[3].

W 1934 roku pisarz odwiedził też Polskę. Relacje z tych podróży zawarł w książce Pedalling Poland (1935)[5]. Dzieło to zostało przetłumaczone przez Ewę Kochanowską na język polski i opublikowane w 2021 roku pod tytułem "Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma"[6] (wcześniej w 1938 i 2014 roku publikowano tylko jego fragmenty dotyczące Huculszczyzny).

W 2022 roku wydana została książka "Rowerem przez Polskę w ruinie" (reportaż z podróży Newmana po Polsce w roku 1945)[7]. W 2023 roku wydano następną książkę: "Rowerem przez Polskę Ludową" (reportaż z wizyty w Polsce w roku 1958)[8]. Natomiast w 2024 roku została wydana ostatnia część cyklu podróży: "Rowerem wokół Bałtyku" (reportaż z podróży brzegiem Morza Bałtyckiego 1938).[9]

Innym dziełem pisarza tłumaczonym na polski jest powieść Szpieg. Jest to dzieło fikcyjne, jednak w setkach recenzji w kilkudziesięciu gazetach książka błędnie została uznana za fakt oparty na własnych wyczynach autora. Główny jej bohater nazywa się Bernard Newman[3].

Publikacje[10]

edytuj
  • Character Monologues and How To Perform Them (1926)
  • Round About Andorra (1928)
  • The Cavalry Went Through (1930)
  • Armoured Doves, A Peace Book (1931)
  • The Fifth Army (1931)
  • Hosanna! The Remarkable Novel (1933)
  • Death in the Valley, a Tale Based On the Origin of the Oberammergau Passion Play (1934)
  • Death of a Harlot (1934)
  • In the Trail of the Three Musketeers (1934)
  • Anthology of Armageddon (1935, z Idrisynem O. Evans, Dennisem Archer)
  • Pedalling Poland (1935)
  • Secret Servant = Secret Servant (1935)
  • Spy (1935)
  • The Blue Danube: Black Forest to Black Sea (1935)
  • Albanian Back-door (1936)
  • Cycling in France, Northern (1936)
  • German Spy (1936)
  • The Mussolini Murder Plot (1936)
  • Tunnellers, The Story of the Tunnelling Companies, Royal Engineers, During the World War (1936, z W. Grantem Grieve)
  • I Saw Spain (1937)
  • Lady Doctor Woman Spy (1937)
  • Albanian Journey (1938)
  • Danger Spots of Europe (1938)
  • Death Under Gibraltar (1938)
  • Ride to Russia (1938)
  • Scotland Yard Alibi (1938)
  • Baltic Roundabout (1939)
  • Siegfried Spy (1939)
  • Savoy! Corsica! Tunis! Mussolini’s Dream Lands (1940)
  • The Story of Poland (1940)
  • Secrets of German Espionage (1940)
  • Death to the Fifth Column (1941)
  • One Man’s Year (1941)
  • Balkan Spy (1942, jako Don Betteridge)
  • Black Market (1942)
  • Secret Weapon (1942)
  • The New Europe (1942)
  • American Journey (1943)
  • The Escape of General Gerard (1943)
  • Balkan Background (1944)
  • Second Front – First Spy (1944)
  • British Journey (1945)
  • Dictator’s Destiny (1945)
  • Spy Catchers (1945, zbiór 31 opowiadań)
  • The Spy in the Brown Derby (1945)
  • Dead Man Murder (1946)
  • Russia’s Neighbour, the New Poland (1946)
  • Middle Eastern Journey (1947)
  • The Red Spider Web: The Story of Russian Spying in Canada (1947)
  • The Potsdam Murder Plot (1947)
  • Baltic Background (1948)
  • Moscow Murder (1948)
  • News from the East (1948)
  • The Captured Archives: The Story of the Nazi-Soviet Documents (1948)
  • The Flying Saucer (1948)
  • Come Adventuring With Me (1949)
  • Mediterranean Background (1949)
  • Shoot! (1949)
  • Turkish Crossroads (1951)
  • Both sides of the Pyrenees (1952)
  • Soviet Atomic Spies (1952)
  • Tito’s Yugoslavia (1952)
  • Morocco Today (1953)
  • Report on Indochina (1953)
  • Ride to Rome (1953)
  • Berlin and Back (1954)
  • The Sosnowski Affair: Inquest On a Spy (1954)
  • Still Flows the Danube (1955)
  • North African Journey (1955)
  • They Saved London (1955)
  • Inquest on Mata Hari (1956)
  • Real Life Spies (1956)
  • One Hundred Years of Good Company: Published On the Occasion of the Ruston Centenary 1857– 1957 (1957)
  • Speaking from Memory (1960)
  • Bulgarian Background (1961)
  • The World of Espionage (1962)
  • The Blue Ants: The First Authentic Account of the Russian-Chinese War of 1970 (1962)
  • Behind the Berlin Wall (1964)
  • Background to Vietnam (1965)
  • Evil Phoenix (1966)
  • Turkey and the Turks (1968)
  • Spy and counter spy: Bernard Newman’s story of the British Secret Service (1970)

Przypisy

edytuj
  1. Bernard Newman Rowerem przez II RP, wyd. Znak Horyzont. Tekst z okładki.
  2. Bernard Newman Rowerem przez II RP, wyd. Znak Horyzont. s. 8 (O autorze).
  3. a b c Bernard Newman - A Short Biography | The European Bookshop [online], europeanbookshop.com [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  4. Bernard Newman, "Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma" [FRAGMENT KSIĄŻKI] [online], Onet Kultura, 27 marca 2021 [dostęp 2022-09-29] (pol.).
  5. Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego… [online], Goodreads [dostęp 2022-09-28] (ang.).
  6. Bogusław Breza, Reportaż także z międzywojennych Kaszub, „Pomerania”, 1, 2022, s. 54, ISSN 0238-9045.
  7. Anglik dziwi się Polsce. "W każdym zakątku rozgrywa się dramat" [online], Onet Podróże, 13 grudnia 2023 [dostęp 2024-03-27] (pol.).
  8. Przyjechał do Polski po raz trzeci i nie mógł się nadziwić [recenzja] [online], Fakt.pl, 28 listopada 2023 [dostęp 2024-03-27] (pol.).
  9. Rowerem wokół Bałtyku 1938 [online], Księgarnia Internetowa PWN [dostęp 2024-08-12] (pol.).
  10. Bernard Newman Bibliography of First Edition Books [online], classiccrimefiction.com [dostęp 2021-08-13].